Κάτι Xούθι στην Υεμένη και τα ανατολίτικα παζάρια της Τουρκίας για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ | του Γιάννη Χατζηχρήστου
Μια ερμηνεία «αλλιώς»
Κατ’ αρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι μέχρι το 2050 η κύρια πηγή ενέργειας που θα κινεί τον πλανήτη θα είναι η λεγόμενη «πράσινη ενέργεια». Αυτή θα καλύψει όμως μόνο όλη την αναμενόμενη υπερβάλλουσα της σημερινής ζήτηση για ενέργεια κατά 47%, λόγω της αναμενόμενης αύξησης του πληθυσμού αλλά και του βιοτικού επιπέδου, κυρίως των χωρών του «οικονομικού νότου», αφήνοντας την ζήτηση για υδρογονάνθρακες περίπου στα σημερινά επίπεδα (Έκθεση International Energy Association IEA, 10/2023).
Αλλά ως γνωστόν, αυτή η «πράσινη» ενέργεια από τα φωτοβολταϊκά και τις ανεμογεννήτριες δεν είναι και πολύ πράσινη. Η συλλογή και η αποθήκευση της ανανεώσιμης ενέργειας, απαιτεί τεχνολογικές κατασκευές που, πέραν των υπέρογκων αναγκών σε επενδύσεις και νέα δάνεια (η τελευταία ελπίδα του σημερινού χρηματοπιστωτικού συστήματος για να μην εξαϋλωθεί απότομα), προϋποθέτουν και σπάνια μέταλλα. Γι αυτά που θα γίνονται οι πόλεμοι τα επόμενα 30 χρόνια δηλαδή ανάμεσα στις ζώνες της κατακερματισμένης πρώην παγκοσμιοποίησης.
Τα πιο σημαντικά από αυτά, είναι τα μέταλλα της χημικής οικογένειας «σπάνιες γαίες». Που όπως και η πράσινη ενέργεια, δεν είναι και τόσο… σπάνια. Απλώς η προηγούμενη παγκοσμιοποίηση αρκέστηκε στα φτηνά μέταλλα της Κίνας, η οποία έχοντας το 50% των παγκόσμιων αποθεμάτων σπάνιων γαιών, παράγει και εξάγει σήμερα «με το σταγονόμετρο» το 95% της παγκόσμιας ζήτησης από τα πολύ ρυπογόνα ορυχεία της.
Αυτά σήμερα διοχετεύονται ημικατεργασμένα προς την «Δύση», για να φτάσουν στην Ευρώπη μέσω της διώρυγας του Σουέζ.
Όμως οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις, που αναδιατάσσουν και τους δρόμους μεταφοράς και τους φραγμούς ισχύος των νομισμάτων των ζωνών της μετα-παγκοσμιοποίησης, με τα οποία γίνεται το παγκόσμιο εμπόριο, ήδη προκάλεσαν σοβαρές εξελίξεις.
Γράφε ποιες διενέξεις σχετίζονται με την οριοθέτηση των νέων ζωνών και τις νέες οδούς μεταφοράς εμπορευμάτων, μετάλλων και αγωγών αερίων (τώρα φυσικού αερίου, σε λίγα χρόνια μείγμα φυσικού αερίου και υδρογόνου και, κατά το 2050, κυρίως υδρογόνου):
■ Ο πόλεμος που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας αλά Τούρκα (στην Κύπρο το 1974) στην Ουκρανία.
■ Η εθνοκάθαρση των Αρμενίων από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ για να ανοίξει ο «δρόμος» Ιράν — Ρωσίας που ακυρώνει το Σουέζ.
■ Η σύγκρουση Ισραήλ — Χαμάς, που καθυστερεί το σχέδιο της άλλης χερσαία οδού που παρακάμπτει το Σουέζ ενώνοντας την Ινδία με το Ισραήλ μέσω Σαουδικής Αραβίας και ΗΑΕ.
■ Η «απειλή» των ανταρτών Χούθι της Υεμένης, δηλαδή του Ιράν και του Κατάρ, που με drones εμποδίζουν τις διελεύσεις πλοίων στην είσοδο της Ερυθράς Θάλασσας προς το Σουέζ.
►Έτσι, το λιώσιμο των πάγων της Βόρειας Θάλασσας, οι υποδομές μεταφορών του «Νέου Δρόμου του Μεταξιού» της Κίνας και τα σχέδια του Πούτιν για νέους δρόμους μεταφοράς ενέργειας και εμπορευμάτων από την Ινδία και το Ιράν μέσω της Κασπίας, μειώνουν την σημασία της διώρυγας του Σουέζ. Το κύριο βάρος των θαλάσσιων μεταφορών μετατοπίζεται προς τον πρώην παγωμένο Αρκτικό Κύκλο.
Ως εκ τούτου, το ΝΑΤΟ έσπευσε να ελέγξει τα από εκεί δυτικά περάσματα, επεκτεινόμενο προς την Σκανδιναβία. Η Σουηδία και η Φιλανδία είναι το γεωστρατηγικό ανάλογο της Αιγύπτου, που έλεγχε την διώρυγα του Σουέζ τα 70 χρόνια της προηγούμενης παγκοσμιοποίησης, καθιστώντας όλες τις προσπάθειες διείσδυσης της Άγκυρας στην Βόρεια Αφρική και την Μέση Ανατολή σχεδόν άχρηστες.
►Η Τουρκία, που είναι σοβαρή χώρα σε ότι αφορά την εξωτερική της πολιτική, έσπευσε να ανακοινώσει αμέσως την διαθεσιμότητα κοιτασμάτων σπάνιων γαιών στο υπέδαφος της, που την καθιστούσαν δεύτερη σε αποθέματα μετά την Κίνα, αν εξορυχθούν! Μέχρι που ανακοίνωσε η Σουηδία διπλάσιο κοίτασμα του τουρκικού στο υπέδαφος της λίγους μήνες μετά.
Καθόλου τυχαία η στιγμή αφού το «τουρκικό παζάρι» και με την Δύση και με την Ανατολή χρειάζεται αυτά τα αποθέματα σπάνιων γαιών για να μπορούν να συνεισφέρουν στο «καλάθι» του νέου «αντιδολάριου της Ρωσίας – Ευρασίας – Κίνας και κάτι που να αξίζει, μαζί με την αναιμική τουρκική λίρα. Όσο της χρειάζονται και οι υδρογονάνθρακες της Ανατολικής Μεσογείου, που δεν της ανήκουν.
Όμως…
►Τα μεγαλύτερα αποθέματα σπάνιων γαιών, μετά την Κίνα, δεν βρίσκονται ούτε στην Τουρκία ούτε στην Σουηδία αλλά στην Γροιλανδία, ενώ σημαντικές ποσότητες βρίσκονται και στην Ελλάδα, (περίπου όσα και της Τουρκίας, γνωστά από την δεκαετία του 1950 και στις δύο χώρες). Εδώ στην Θράκη και στα μεταλλεία βωξίτη, και που απειλούν και αυτά την γεωπολιτική σημασία των τουρκικών αποθεμάτων.
Η Γροιλανδία όμως ανήκει διοικητικά στην Δανία και είναι συνδεδεμένη ιστορικά, εθνολογικά και οικονομικά με τις Σκανδιναβικές χώρες.
■ Να και ο δεύτερος λόγος εναντίωσης της επέκτασης του ΝΑΤΟ, του εκτελεστικού βραχίονα των πολιτικών των G7 δηλαδή, στην Σουηδία και Φιλανδία. Η Γροιλανδία και η απειλή της απώλειας του ελέγχου των εκεί μεταλλείων από την Κίνα, προς εμπορικό όφελος της Τουρκίας.
Το ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί που ήθελε να παίξει η Τουρκία, οι σπάνιες γαίες της, ασθενεί πολύ αν τα κοιτάσματα της Γροιλανδίας και της Σουηδίας καλύψουν τις ανάγκες της Δύσης, μέσω ασφαλών διαδρομών (όπως τις αντιλαμβάνεται ακόμα η «συλλογική δύση»). Και έγινε το πράγμα ακόμα χειρότερο με την ανακοίνωση και ενός ακόμα μέγα-κοιτάσματος σπάνιων γαιών στην Πορτογαλία (ο λόγος που ανάγκασε σε παραίτηση την κυβέρνηση Κόστα ήταν τα συμβόλαια εκμετάλλευσης του).
Όλα τα άλλα που προβάλει περί κουρδικής τρομοκρατίας κλπ, απηχούν μόνο την αγωνία των τουρκικών ελίτ μη τυχόν και χρησιμοποιηθεί το κουρδικό στοιχείο και στην Συρία και το Ιράκ ως αντίβαρο στους εκβιασμούς που κάνει η Άγκυρα, διεκδικώντας και ταυτότητα και ρόλο στην πορεία που έχει λάβει ΤΕΛΕΣΙΔΙΚΑ η γειτονική χώρα προς το Ευρασιατικό μπλοκ. Μέχρι τότε, παραμένει στην Δύση ως ο δούρειος ίππος της ανατολής. Ή το ακριβώς αντίθετο. Ότι τους «κάτσει».
Αυτά σκέφτηκα ρίχνοντας πάλι μια ματιά στην μελέτη του συντρόφου του Ν. Μπελογιάννη, το «Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα» του Δημήτρη Μπάτση, που συνεχίζει να λέει το τι πρέπει να κάνουμε και εμείς σαν χώρα για να επιβιώσουμε στον 21ο αιώνα, χωρίς μνημόνια και την εξαρτημένη «ψωροκοσταινίαση» της συντηρητικής μας δεξιάς, που πλέον είναι αλλού για αλλού, αφού την ενδιαφέρει μόνον να κλείσει τα εκκρεμή ντιλς που της έχουν απομείνει, πριν καταρρεύσει σαν στημένη λεμονόκουπα και κάτω από το βάρος τον ακρωτηριασμό της εθνικής κυριαρχίας για να εξυπηρετήσουμε τα σχέδια διευθέτησης τρίτων στην ευρύτερη περιοχή γύρω μας. Και τα business plans μιας χούφτας χορηγών της βεβαίως βεβαίως.
Η κατσίκα του γείτονα είναι του γείτονα. Αλλά και η δικιά μας είναι δικιά μας και δεν θέλουμε να μας την ψοφήσουν πάλι οι όποιοι τρίτοι.
Κατανοητό;
Γιάννης Χατζηχρήστος
Γιάννης Χατζηχρήστος
Ο Γιάννης Χατζηχρήστος γεννήθηκε το 1958 στην Αθήνα. Αφού αποφοίτησε από το Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών συμμετείχε στην υλοποίηση σύνθετων έργων πληροφορικής και επικοινωνιών στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα για πολλά χρόνια. Από οικογένειες από την μια μεριά συντηρητικών Κωνσταντινουπολιτών (από την πλευρά του πατέρα του) και μελών του ΚΚΕ/ΕΛΑΣ από την άλλη (από την πλευρά της μητέρας του), δραστηριοποιήθηκε στην Αριστερά από τα μαθητικά του χρόνια, το 1973.
Τα τελευταία χρόνια ανέπτυξε δράση για την εμπέδωση της αμεσοδημοκρατίας στην Αριστερά και την αυτοδιοίκηση. Ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη του κοινωνικού μη κρατικού τομέα της οικονομίας ως βασικού μοχλού ανάπτυξης, κυρίως στον πρωτογεννή και τον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς και για την ανάπτυξη νέων μη ιεραρχικών ενεργειακών δικτύων. Τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα του εστιάζονται κυρίως στην Εφαρμογή της δημοκρατίας & της Αμεσοδημοκρατίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στον Κοινωνικό Τομέα Οικονομίας, στην Ενεργειακή Πολιτική, στις Πολιτικές Υγείας, στην Αγροτική Πολιτική καθώς και στην Πληροφορική και Παραγωγική Ανασυγκρότηση.
Έχει εκδώσει τα βιβλία:
Ανασκαφή στο μέλλον, μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2006
Το φ του φόβου, μυθιστόρημα, 2014
