Θεμελιώδεις λειτουργίες, διαστάσεις, τύποι της γραφής κι η εξέλιξη της ως θεραπευτική | του Χρήστου Δημούλα
O παιδίατρος, ψυχολόγος και καθηγητής ιατρικής ψυχολογίας Luciano l’ abate διέκρινε 3 θεμελιώδεις λειτουργίες και διαστάσεις της γραφής:
Επικοινωνιακή, εκφραστική, ποιητική.
Τις διατάσσει σε μία συνεχής έντονη αναπτυξιακή δυναμική η οποία επικεντρώνεται στην εκφραστική λειτουργία της γραφής. Αυτή αποτυπώνεται ως μια τάση από το εσώτερο και προσωπικό στο κοινωνικό επίπεδο.
Η επικοινωνιακή γραφή απευθύνεται κυρίως στην ικανοποίηση των αναγκών του αναγνωστικού κοινού κι όχι στην αυτοαποκάλυψη του υποκειμένου.
Η ποιητική γραφή περιέχει προσωπικά στοιχεία όπως συναισθήματα,σκέψεις και πεποιθήσεις, που συγκροτούν το σώμα της γραφής.
Η μελέτη λοιπόν των διαστάσεων της γραφής μαζεύει το ερευνητικό βλέμμα αρκετών ενδιαφερομένων. Για να τις επισημάνουμε συνοπτικά θα αναφερθούμε στα παρακάτω εξής:
α. Η γραφή συχνά είναι εκφραστική, αυθόρμητη και οδηγεί σε δημιουργία ιστοριών.
β. Η δημιουργική γραφή είτε είναι δομημένη, πχ προγραμματισμένη, είτε αδόμητη όπως τα προσωπικά ημερολόγια.
γ. Το περιεχόμενο της μπορεί να’ναι ευχάριστο, δυσάρεστο και συναισθηματικό.
Προσωπικό ή να εκφράζει ομάδες, δηλαδή τις ανάγκες περισσοτέρων ατόμων.
δ. Η γραφή μπορεί να’ ναι συγκεκριμένη ή αφηρημένη.
ε. Σκοπός της είναι να οδηγήσει στην επίλυση προβλημάτων, τη προσωπική
ανάπτυξη αλλά και την συναισθηματική κάθαρση από τραυματικές εμπειρίες.
στ. Η δημιουργική γραφή αφορά την εμπλοκή ενασχόληση με κάποιο λογοτεχνικό είδος όπως βιογραφία, ταξιδιωτικές εντυπώσεις ή ακόμη κι ένα συγκεκριμένο θέμα πως πατρικό σπίτι,εμφάνιση κάποιου ανθρώπου κλπ.
‘Αρα λοιπόν βλέπουμε οτι γραφή είναι μια καθοδηγούμενη απο στοχασμό και από συναίσθημα σύνθετη αυτοτροφοδοτούμενη δραστηριότητα έστω κι αν δεν δίνει πάντα λύσεις.
Θεραπευτική δημιουργική γραφή – διαδικασία, εφαρμογές και στόχοι
Οι στόχοι της δημιουργικής γραφής στη συμβουλευτική και τη θεραπευτική παρέμβαση.
Αυτοί προσδιορίζονται και προσαρμόζονται απ’ το θεωρητικό μοντέλο (ψυχανάλυση κλπ) αλλά και τις ανάγκες των εξυπηρετούμενων.
Η δημιουργική γραφή μετατρέπεται σε θεραπευτική όταν συμβάλλει στην επίτευξη των ακόλουθων στόχων:
1.Αυτογνωσία, προσωπική ανάπτυξη, θετική ενίσχυση των λειτουργιών του εγώ.
2. Βελτίωση της αυτοεκτίμησης, αλλαγή της αυτοεικόνας.
3.Ανάπτυξη της δημιουργικής κριτικής σκέψης και δυνατότητας αναστοχασμού.
4.Ανάπτυξη των επικοινωνιακών δεξιοτήτων, της δύναμης της σκέψης αλλά και της δυνατότητας γι’ αναστοχασμό.
5. Ενίσχυση του προσανατολισμού προς την πραγματικότητα και το σχεδιασμό δράσης για την αντιμετώπιση προβλημάτων.
6. Κοινωνική προσαρμογή, καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων, ανάπτυξη και βελτίωση διαπροσωπικών σχέσεων.
7. Προσωπική αλλαγή, επίλυση συγκρούσεων.
8. Ενίσχυση γνωστικών λειτουργιών όπως αντίληψη, μνήμη, λήψη αποφάσεων.
9. Ανάπτυξη ιδεών κι αναζήτηση καινοτομιών.
10. Βελτίωση της ποιότητας ζωής και προώθηση της ευημερίας.
11. Οργάνωση της προσωπικής ζωής ως πρακτική αυτοργάνωσης αλλά και της κινητοποίησης κι έμπνευσης γι’αναζήτηση νέων στόχων.
12.Μείωση συναισθηματικού πόνου, ενδυνάμωση ατόμου, προσαρμογή και
αποκατάσταση ασθενών.
13. Διαμόρφωση στρατηγικών επιβίωσης για την αντιμετώπιση ακραίων εμπειριών στη ζωή των ανθρώπων.
Τύποι γραφής
Αυτοί έγκεινται σε αξιοποιημένα στην θεραπεία κείμενα που χρησιμεύουν θετικά
στην θεραπεία, στην συμβουλευτική αλλά και στην προσωπική ανάπτυξη.
Αυτοί οι τύποι γραφής που λειτουργούν μόνοι ή συνδυαστικά είναι οι εξής παρακάτω:
1.Συγγραφή επιστολής
2.Σύντομες ιστορίες.
3.Ποίημα
4.Γραφή ελεύθερης ροής.
5.Διάλογοι με τον εαυτό ή με άλλα πρόσωπα.
6.Φανταστικοί διάλογοι.
7.Αναστοχαστική γραφή και δοκίμια.
8.Θεατρικά κείμενα ή σκετς.
9.Καρτούν.
10.Περιγραφές.
11.Φιλοσοφικά κείμενα.
12.Χρονογραφήματα.
13.Ημερολόγια.
14.Αυτοβιογραφικά κείμενα.
Χρήστος Δημούλας
Χρήστος Δημούλας
Ο Χρήστος Δημούλας γεννήθηκε το 1977. Σπούδασε Δημοσιογραφία, Πολιτικές Επιστήμες, Ιστορία, Κολάζ, Δραματοθεραπεία, Παιδοψυχολογία, Ειδική Αγωγή κι Εκπαίδευση Α.Μ.Ε.Α.. Διδάχτηκε Θεατρικό Παιχνίδι, Θεραπεία μέσω της Ποίησης κι όλων των ειδών γραπτού λόγου.
Εργάζεται ως Δραματοθεραπευτής κι υπεύθυνος, συνεδριών, μαθημάτων κι εργαστηρίων θεραπευτικής γραφής.
Ενδιαφέροντα του: Λογοτεχνία, Εικαστικά, Θέατρο, Φωτογραφία, Γυμναστική, Ακτιβισμός, Ταξίδια, Κολάζ.
Συνιδρυτής του Συλλόγου Εργατικής και Λαϊκής Επιμόρφωσης «Δημήτρης Γληνός».
Εμπνευστής-συνιδρυτής του εργαστηρίου φωτογραφίας «ΦωτοΠρολετάριοι».
Συνιδρυτής της κοινωνικής-λογοτεχνικής ομάδας «Απόδραση στον Λόγο και την Τέχνη».
Μέλος της «Συντροφιάς των Ονειροπόλων» του Θεάτρου Άλφα.
Έχει εκδώσει τρία λογοτεχνικά βιβλία. Συμμετείχε σε δύο ανθολογίες και δημιούργησε την Ανθολογία Σύγχρονης Ελληνικής Αντιπολεμικής Ποίησης. Έκανε ως τώρα πέντε ατομικές εκθέσεις και συμμετείχε σε πέντε ομαδικές με κολάζ του.
Διατηρεί την στήλη συνεντεύξεων: «Συνέντευξη με τον Χρήστο» στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Κoukidaki».
