Προχριστουγεννιάτικα μεζεδάκια | του Νίκου Σαραντάκου
Τον έχω χρησιμοποιήσει κι άλλες φορές αυτόν τον τίτλο, για μεζεδάκια που δημοσιεύτηκαν το τελευταίο Σάββατο πριν από τα Χριστούγεννα, αλλά είμαι λιγάκι κρυωμένος κι αυτό δεν βοηθάει πολύ για πρωτοτυπία.
Βρέξει χιονίσει όμως, εσείς περιμένετε τα μεζεδάκια, που αν είναι (προ)χριστουγεννιάτικα θα πρέπει να είναι και κάπως πιο εκλεκτά από τα συνηθισμένα. Οπότε ξεκινάμε.
Και ξεκινάμε πρωθυπουργικά, με ένα λαθάκι του Κ. Μητσοτάκη στην (κατ’ εμέ ολέθρια, αλλά πρέπει να το συζητήσουμε) αντισυνταγματική εξαγγελία του για τα μη κρατικά πανεπιστήμια.
Όπως το γράφει στο τουίτ, και όπως το είπε και στη Βουλή, έχει έρθει η ώρα «να εισάγουμε και στην Ελλάδα τη λειτουργία μη κρατικών ανώτατων ιδρυμάτων».
Είπα, δεν συζητάω σήμερα την ουσία, ούτε το σόφισμα με το οποίο επιχειρείται να παρακαμφθεί το άρθρο 16 του Συντάγματος. Αλλά «να εισάγουμε»; Θα λέγατε ποτέ «έχει έρθει η ώρα να καθιερώνουμε τη λειτουργία»; Όχι, θα λέγατε «να καθιερώσουμε». Άρα, εδώ χρειάζεται «να εισαγάγουμε» -δεν θα «εισάγουμε» κάθε χρόνο τη λειτουργία, μία φορά θα παρθεί η ολέθρια και αντισυνταγματική απόφαση.
* Ανορθογραφία σε τίτλο, σχετικά με τα οικογενειακά των Πλεύρηδων
O κορέκτορας δεν το πιάνει, κι έτσι το «κάτσε φρόνιμα» γράφτηκε με τρόπο που παραπέμπει στα φρονήματα του νεοναζιστή.
Να πούμε εδώ ότι ο ιός του Πλεύρη είχε τουιτάρει «Αμαρτίες πατέρων παιδεύουσι τέκνα» οπότε ο πατήρ απάντησε «Βλακείες τέκνων παιδεύουσι πατέρες», διαψεύδοντας παράλληλα την είδηση ότι παντρεύτηκε.
* Πιο πάνω είδαμε μαργαριτάρι από τον πρωθυπουργό, περνάμε τώρα στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τον Στέφανο Κασσελάκη. Μιλώντας πρόσφατα στο Φόρουμ Ψηφιακής Οικονομίας, είπε:
«Τα πάντα αλλάζουν, όπως είχε πει νομίζω και ο Ηρόδοτος πριν από πολλά χρόνια, τα πάντα ρει και ουδέν παγίως μένει»
Φυσικά το είπε ο Ηράκλειτος και θα έλεγα ότι είναι πασίγνωστο, κι αν δεν είχε κρατήσει την επιφύλαξη («νομίζω») θα σκεφτόμουν πως μάλλον είναι παραδρομή της γλώσσας παρά άγνοια. Τέλος πάντων, δεν θα πάρουμε κεφάλια για ένα λαθάκι αλλά δεν θα το αποσιωπήσουμε κιόλας, εδώ επισημαίναμε και του Τσίπρα τα αστοχήματα.
Το λέω αυτό επειδή στα σόσιαλ πολλοί φαν του Κασσελάκη αντέδρασαν με εντυπωσιακή βιαιότητα στην επισήμανση του μαργαριταριού, ο δε καθηγητής Αντώνης Λιάκος ειρωνεύτηκε εκείνους που «σαν τους μαθητές του πρώτου θρανίου» έσπευσαν να διορθώσουν τον «ατυχή νέο εξ Αμερικής» (δική του διατύπωση) και τους χαρακτήρισε «κακόμοιρους» και επηρμένους. Περίεργο που δεν είχε κάνει τις ίδιες σκέψεις όταν, εδώ και 28 χρόνια ειρωνευόμαστε τα γλωσσικά και άλλα αστοχήματα πολιτικών, από τη Νότια Ζηλανδία του Μητσοτάκη και τις 360 μοίρες του Τσίπρα έως το «μηδέν εις το πηλίκιον» του ΓΑΠ ή την Απωνία του Έβερτ. Ίσως διάβαζε ο κ. Λιάκος όταν οι σημιτικοί ξεροτηγάνιζαν τον Έβερτ για τα γλωσσικά του λάθη -αν όμως έχει και τότε γράψει κάτι, θα ζητήσω συγγνώμη.
Και κάτι λεξιλογικό, η προσθήκη «παγίως» («και ουδέν παγίως μένει») στο ρητό δεν είναι πατέντα του Κασσελάκη ή του λογογράφου του, κυκλοφορεί -με ενημερώνει φίλος. Δεν λέω ότι είναι σωστή, δεν είναι. Αλλά θα βρείτε διατυπώσεις με το «παγίως» (που νομίζω πως δεν στέκει κιόλας).
Επίσης, κάτι άλλο που έχει πει ο Ηράκλειτος (και όχι ο Ηρόδοτος) είναι: Κρύπτειν ἀμαθίην κρέσσον ἢ ἐς τὸ μέσον φέρειν. (Είναι καλύτερο να κρύβεις την αμάθειά σου παρά να τη φανερώνεις)
* Και κάτι μετεωρολογικό.
Έπνεαν τις προηγούμενες μέρες άνεμοι έως 9 μπορόφ.
Θυμίζω ότι ο Γεβγκένι Μπορόφ ήταν Ρώσος φυσικός, που επινόησε μια κλίμακα μέτρησης της έντασης των ανέμων, που πήρε το όνομά του.
Τον καιρό του ψυχρού πολέμου, κάποιοι, για να μη διαφημίζουν το αντίπαλον δέος, αποφάσισαν να αναγραμματίζουν τις αναφορές στον Ρώσο, κι έτσι άρχισε να διαδίδεται η ονομασία «κλίμακα Μποφόρ».
(Να βάλω γελαστή φατσούλα ή να μη βάλω; )
* Φιλος στέλνει είδηση από το msn.com με τον εξής πρωτότυπο τίτλο:
Ο δισεκατομμυριούχος οχυρός στην Πολωνία υποστηρίζει ότι είναι το πρώτο σπίτι ανθεκτικό στους ζόμπι στον κόσμο
Όπως βλέπετε στην Πολωνία τα οχυρά αφενός έχουν αμύθητη προσωπική περιουσία και αφετέρου έχουν και απόψεις που τις υποστηρίζουν σθεναρά. Επίσης, έχουν γένη. Απορώ πώς τόσα χρόνια οι φίλοι που σχολιάζουν εδώ από την Πολωνία δεν μας έχουν φανερώσει τα μυστικά που κρύβει η όμορφη αυτή χώρα.
Βασικά, πρόκειται για οχυρό που κοστίζει δισεκατομμύρια -πάντως στη σελίδα οι λεζάντες για κάποιο λόγο είναι στα πορτογαλικά και λένε Bunker bilionário.
* Και συνεχίζουμε με αστοχήματα πολιτικών, με ένα συνηθισμένο ορθογραφικό λάθος, από τον Π. Πολάκη.
Δεν με διαβάζει, αυτό είναι σίγουρο, οπότε δεν θα έχει δει το μνημειώδες άρθρο που είχαμε βάλει το καλοκαίρι, όπου εξηγούσαμε για ποιο λόγο ο αλιτήριος γράφεται με ι ενώ ο αλήτης με η.
* Μου λέει φίλος:
Ακούω τα αθλητικά στην ΕΡΤ:
«Ο Παναθηναϊκός αύριο θα έχει όλους τους διαθέσιμους παίκτες στην διάθεσή του.»
Πώς άραγε θα μπορούσε να γίνει το αντίθετο;
* Και κάτι από το τηλεπαιχνίδι The Chase.
H παίκτρια (δεν φαίνεται στην οθόνη) απάντησε το Α και έχασε διότι σωστό θεωρήθηκε το Β. (Το αστείο είναι ότι ήθελε να απαντήσει το Γ, αλλά κατά λάθος πάτησε το κουμπί Α).
Ο chaser απάντησε το Β.Μάλιστα, προσφέρθηκε να εξηγήσει πώς βγήκε η λέξη, και είπε ότι υπήρχε μια αλοιφή περιποίησης του μουστακιού, μάρκας Douglas, που ο κόσμος τη διάβαζε «Ντούγκλας».
Όχι, όχι, όχι. Ναι μεν χρωστάω άρθρο, αλλά όπωςέγραψε ο αγαπητός Τιπούκειτος πριν από χρόνια, ο Καπετανάκης (ιστορικό πρόσωπο για τον οποίο έχουν γραφτεί διάφορες ανακρίβειες) είχε «Ντούγκλας το μουστάκι», δηλ. μουστάκι αλά Douglas Fairbanks. Από το «Ντούγκλας», με τη γαλλική προφορά του ονόματος που ήταν κυρίαρχη στην Ελλάδα στον μεσοπόλεμο, και το μουστάκι Ντούγκλας.
Κατά τη γνώμη μου, το μουστάκι αλά Ντούγκλας είναι ψιλό ψιλό, άρα η σωστή απάντηση ήταν το Α. Βέβαια, σε κάποιες ταινίες του ο Ντάγκλας Φέρμπανκς εμφανίζεται με λεπτό μεν μουστάκι αλλά που οι άκρες του γυρίζουν προς τα πάνω -είναι άραγε αυτό τσιγκελωτό; Πάντως δεν παύει να είναι λεπτό, οπότε ο θεματοθέτης κακώς σχεδίασε τις απαντήσεις.
Ξέρω, χρωστάω άρθρο.
* Κι ένα μηχανικό μεζεδάκι.
H κάπως αχνή οθονιά είναι από ιστότοπο κατασκευαστή ρουλεμάν που επιμένει να προβάλει και μεταφρασμένες (οΘντκ) εκδοχές του περιεχομένου του.
Μου αρέσει πολύ το κείμενο στην αρχή, «εμείς μπορεί να παράγει…»
Ο φίλος που το στέλνει σχολιάζει:
Βλέπω λοιπόν το γενικό σχέδιο ενός εξαρτήματος (μιας άρθρωσης) και από κάτω τον πίνακα με τις διαθέσιμες παραλλαγές του (βέβαια, το κείμενο που προηγείται με έχει προδιαθέσει για μαργαριτάρια). Ψάχνω πού βρίσκονται στον πίνακα οι παράμετρες του σχεδίου «d» και «B»… πουθενά. Το μεταφραστήρι πήρε πρωτοβουλία, θεώρησε ότι τα σύμβολα είναι νότες τις οποίες και εμφάνισε με τα Ελληνικά τους ονόματα. Έτσι το «d» έγινε «ρε» και το «Β» έγινε «σι».
Δικό μου σχόλιο:
Τι λε ρε συ!
* Μου γράφει φίλος:
ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Αριστερά σε πλήρη αντίστιξη
ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Αριστερά θα κάνουν ένα ολοκληρωμένο πολιτικό «ταμείο» το βράδυ της Κυριακής
Η Δευτέρα μετά την ψήφιση του προϋπολογισμού στην Βουλή θα βρει τις δύο πολιτικές δυνάμεις των ΣΥΡΙΖΑ –ΠΣ και Νέας Αριστεράς, σε μια αντίστιξη και σε δύο διαφορετικούς δρόμους …
Για μια στιγμή αναθάρρησα, βλέποντας στο λεξικό (ΛΚΝ) ότι αντίστιξη είναι «ο τρόπος με τον οποίο συνδυάζονται με αρμονικό τρόπο πολλές μελωδίες· κοντραπούντο. || (επέκτ.) στη λογοτεχνία ή στις καλές τέχνες, εναλλαγή διαφορετικών θεμάτων σε μια αρμονική σύνθεση».
Λες να οδεύουμε σε μια «αρμονική σύνθεση» των δύο κομμάτων; Επειδή όμως δεν είμαι (τόσο) αιθεροβάμων το κατέγραψα ως μεζεδάκι και στο στέλνω.
* Αυτό πάλι δεν ξέρω πώς προέκυψε.
Εννοώ το σουπεράκι για τους πυροβολισμούς στο Γκάζι, που μας πληροφορεί ότι οι τραυματίες είχαν έρθει από την Κρήτη για μπάρτσελοτ πάρτι
Θα περίμενα, τώρα που έχει πάρει το κουτάλι μας νερό, να ξέρουμε απέξω κι ανακατωτά το μπάτσελορ πάρτι (γιατί όχι και το μπατσελορέτ πάρτι) και να μην κάνουμε λάθος σε τόσο σοβαρά θέματα…
Πόθεν το Μπάρτσελοτ, αγνοώ.
* Φίλος στέλνει λινκ από λευκαδίτικη ιστοσελίδα, όπου υπάρχει συνέντευξη ή τοποθέτηση του νέου δημάρχου Λευκάδας.
Μου αρέσει πολύ η περιγραφή του φίλου μου:
Ξεκίνησα να διαβάζω το άρθρο που ενώ στην αρχή, παρά τις τυποποιημένες εκφράσεις και γενικόλογες φλυαρίες, μου φάνηκε σαν κείμενο στρωτό, σύντομα μετατράπηκε σε ένα σουρεαλιστικά ασυνάρτητο συνοθύλευμα λέξεων και φράσεων. Μου θύμισε την αφήγηση του Μπέντζι στη «Βουη και τη Μανία» του Φώκνερ και λίγο μετά τον αλήστου μνήμης πρόεδρο του Εδεσσαϊκού, αλλά πολύ σύντομα τα παράτησα για να γλιτώσω τον πονοκέφαλο
Βέβαια, όπως σωστά επισημαίνει ο επιστολογράφος μου, το κείμενο του ιστοτόπου είναι απομαγνητοφώνηση (με εφαρμογή μετατροπής ομιλίας σε κείμενο) από την προφορική τοποθέτηση του δημάρχου, κάτι που εξηγεί διάφορα λάθη.
Αλλά γέλασα με τη φράση:
Ξέρετε τι γίνεται σε αυτό που λέγεται συγκέντρωση ενός κεφαλαίου, όχι κατ’ ανάγκη, διότι και ο ίδιος ο Μάρκς και ο Λένιν μίλησαν για το κεφάλαιο, καθώς το κεφάλαιο είναι αυτό που λέμε να βάλουμε 5 δραχμές στην άκρη, για ατομική κοινωνική και οικογενειακή ανάγκη.
Αφενός για την ασυναρτησία του ορισμού (είναι και καθηγητής οικονομικών ο κ. δήμαρχος) αλλά κυρίως διότι όταν διαβάζω «Μαρκς και….» περιμένω να δωΣπένσερ, όχιΛένιν!
* Και κλείνω με κάτι από την ελληνοβαρεμένη πτέρυγα των σόσιαλ.
Δεν το επισημαίνω για την ακλισιά στον τίτλο («κόλπο του Μεξικό», ενώ βέβαια εγώ τουλάχιστον προτιμώ «του Μεξικού»), αλλά για το σχόλιο που μισοφαίνεται:
Όλοι οι NASA έχει μελετήσει την αρχαία Ελληνική γραμματεία ακόμη και τα (κλεμμένα) που είναι στο….
Δυστυχώς το σκρίνσοτ κόβεται, κι έτσι δεν μπορούμε να μάθουμε πού είναι κρυμμένα τα κλεμμένα αρχαία συγγράμματα.
Βέβαια, θυμάμαι στη θρυλική λίστα Hellas, την προηγούμενη χιλιετία, υπήρχε ένας που υποστήριζε ότι όσα συγγράμματα σώθηκαν από την πυρπόληση της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας τα έχουν πάρει οι Εβραίοι και τα έχουν κρύψει στην υπόγεια ραβινική βιβλιοθήκη της Ζυρίχης.
Αλλά αν αυτό εννοούσε ο σχολιαστής θα έλεγε «στην…» όχι «στο….»
Τελικά, το έβαλα στο Φέισμπουκ και κάποιος μου έστειλε οθονιά με ολόκληρο το σχόλιο, όπου αποκαλύπτεται ότι τα κλεμμένα συγγράμματα που έχει μελετήσει «όλοι οι NASA» είναι «στο Βατικανό».
Επιτέλους αποφασίστε, ποιος προαιώνιος εχθρός του ελληνισμού έχει τα συγγράμματα, να ξέρουμε από πού να τα διεκδικήσουμε όταν πάρουμε πίσω τα Μάρμαρα του Παρθενώνα και έχουμε ανάγκη από κάποιον άλλο εθνικό στόχο για να μη χάσουμε τη φόρμα μας.
Και βεβαίως καλά Χριστούγεννα σε όλες και όλους, με υγεία και αγάπη!
23/12/2023
Νίκος Σαραντάκος
https://sarantakos.wordpress.com/
Ο Νίκος Σαραντάκος γεννήθηκε στο Παλαιό Φάληρο το 1959. Σπούδασε χημικός μηχανικός και αγγλική φιλολογία. Έχει εκδώσει δύο συλλογές διηγημάτων και άλλα βιβλία. Δουλεύει μεταφραστής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα σε Λουξεμβούργο και Ελλάδα. Ενδιαφέρεται για τη φρασεολογία, την ετυμολογία και τη λεξικογραφία καθώς και για την ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας. Συνεργάζεται με εφημερίδες και περιοδικά. Δημοσιεύει τα κείμενά του, γλωσσικά και άλλα, στο ιστολόγιό του sarantakos.wordpress.com/ και στο sarantakos.com. Σε μια άλλη ενσάρκωση, γράφει στα αγγλικά και στα γαλλικά για το μπριτζ (το παιχνίδι).
Τα βιβλία του:
«Για μια πορεία», διηγήματα (1984, β’ έκδ. 1988) εκδ. Σύγχρονη Εποχή
«Μετά την αποψίλωση», διηγήματα (1987, β’ έκδ. 1989) εκδ. Σύγχρονη Εποχή
«Μότσαρτ-Αλληλογραφία» (1991, β’ έκδ. 2001) εκδ. Ερατώ
«Το αλφαβητάρι των ιδιωματικών εκφράσεων» (1997) εκδ. Δίαυλος
«Γλώσσα μετ’ εμποδίων» (2007) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία» (2009) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Λέξεις που χάνονται» (2011) εκδ. Το Βήμα
«Λόγια του αέρα» (2013) εκδ. εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Οπωροφόρες λέξεις» (2013) εκδ. Κλειδάριθμος
«Η γλώσσα έχει κέφια» (2018) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Μύθοι και πλάνες για την ελληνική γλώσσα» (2019) εκδ. ΕΑΠ
«Το ζορμπαλίκι των ραγιάδων» (2020) εκδ. Του Εικοστού Πρώτου
Έχει κάνει την επιμέλεια στην έκδοση των βιβλίων:
«Συμποσιακά», του Κώστα Βάρναλη,
«Αττικά: 400 χρονογραφήματα (1939-1958) για την Αθήνα και την Αττική», του Κώστα Βάρναλη,
«Τα δεκατρία ντόμινα και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Τι είδα εις την Ρωσσίαν των Σοβιέτ», του Κώστα Βάρναλη,
«Ο μυστηριώδης φίλος και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Γράμματα από το Παρίσι», του Κώστα Βάρναλη,
«Τα μαραμένα μάτια και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Κάπου περνούσε μια φωνή», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Η νοσταλγία του Γιάννη», του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη,
«Famous Bridge Records», του David Bird,
«Bridge Hands to Make You Laugh…and Cry», του David Bird.
