Κέρκυρα, σμίλη της ψυχής, φως στη βροχή | της Ζωής Δικταίου
(μέρος 2ο)
[Το πρώτο μέρος μπορείτε να το διαβάσετε εδώ]
… … …
Τι κι αν ο χρόνος είναι ακαθόριστος. Εσύ κινείσαι όπως θέλεις. Εδώ προβάλλεται η ζωή. Εδώ επανανοηματοδοτείς τη δική σου στάση απέναντι στη φύση, στην ιστορία, στον πολιτισμό, στον άνθρωπο. Το απόλυτα εφήμερο, στον απόκρυφο όρμο αισθάνεσαι να γίνεται παντοτινό. Το μαϊστράλι ξεφλουδίζει απαλά την επιφάνεια του νερού. Μυστικές θαλασσινές σπηλιές και γλαροπούλια. Η Όστρια φέρνει γνώριμη τη φωνή τής Καλυψούς. Ακόμη οργισμένη μαλώνει με τους «άσπλαχνους και ζηλόφθονες» θεούς. Δεν μπορείς να μην συγκινηθείς απολαμβάνοντας για άλλη μια φορά αυτή την πρώτη προσπάθεια γυναικείας χειραφέτησης, πόσο μάλλον όταν την διεκδικεί μια θεά!
«Ανάσα απ’ τα χείλη της τον φίλησε στα μάτια», τον Οδυσσέα, καλά κάνει λοιπόν και σηκώνει μπαϊράκι στους θεούς… Στα μακριά της δάχτυλα ξύπνησαν τα φίδια της Μεγάλης Μητέρας. Και εσύ αν βρεθείς εδώ στην ακτή κάτι θ’ ακούσεις από τον λυγμό της.
Μα δεν είναι μόνο αυτό. Στην Παλιοκαστρίτσα βρίσκεσαι. Αγαπάς τους μύθους. Ανηφορίζεις στην απορία τους με πρωτόγνωρο ενθουσιασμό. Ένα σύννεφο χαμηλώνει στο βάθος του ορίζοντα. Κάτι αλλάζει. Γυρίζεις μαγικά πίσω στον χρόνο. «Προσοχή στο μανδραγόρα». Οι σουσουράδες αεικίνητες στην ασφάλεια του θαλοσσόβραχου. Είσαι εδώ για να ζήσεις την άφιξη του Οδυσσέα στη Σχερία. Στο νησί των Φαιάκων, μετά από οκτώ χρόνια, θα γίνει η πρώτη μεγάλη συνάντηση με τους ανθρώπους. Και όχι όποιους κι όποιους. Όχι, εδώ θα συναντήσει έναν αληθινό πολιτισμό. Ο Οδυσσέας, θα μείνει μόνο τρεις μέρες, μα ας ξετυλίξουμε το κουβάρι του μύθου από την αρχή, απόψε στη βαρκαρόλα.
Τάχα ποια νύχτα γύρεψες να μπεις στον Οφιούχο… Ξένε μου!
Σε τούτη την τελευταία περιπλάνησή του πριν επιστρέψει στην Ιθάκη, ο Οδυσσέας φτάνει στο νησί των Φαιάκων ναυαγός, γυμνός, εξαντλημένος και εντελώς μόνος. Η ραψωδία έψιλον του Ομήρου τελειώνει με την εικόνα του Οδυσσέα στην ακτή της Σχερίας να σκεπάζεται με ένα στρώμα από φύλλα, εικόνα εκπληκτικά εντυπωσιακή, αφού τα φύλλα προφυλάσσουν τη σπίθα της ζωής στο γυμνό σώμα του ναυαγού.
Δεν αποσπάται η προσοχή σου, όχι, οι ποιητές μιλούν απ’ ευθείας στην καρδιά, όπως κάνει στην Οδύσσεια ο Όμηρος, γι’ αυτό αφήνεσαι, ταξιδεύεις, γοητεύεσαι. Αυτό επιδιώκουν οι μύθοι!
Ηλιόλουστη η μέρα όπως η αγάπη. Να κοίτα, ξυπνάει απότομα, φύκια στα μαλλιά, η ψιλή άμμος στα γένια, γεμάτος αγωνία και προβληματισμό. «Δείχνει χαμένος», θα πεις, προσωρινά. Συμβαίνει επειδή έρχονται στο νου του όλες οι πικρές εμπειρίες από τους λαούς και τους ανθρώπους που έχει συναντήσει στο παρελθόν, οπότε είναι λογικό να φοβάται.
Ακούς; Λάγνες φωνές χαρούμενες, ηλιοκαμμένους έρωτες υπόσχονται. Αυτές οι φωνές θα νικήσουν αγωνίες και πίκρες. Έχουν περάσει μόνο λίγα λεπτά. Κατά βάθος ξέρει ποιός είναι. «Πολύτλας, πολύτροπος, πολύμητις», ο Οδυσσέας, πάντα κατά τον Όμηρο. Τώρα είναι ξεκάθαρο. Παρατηρείς την αλλαγή. Αφήνεται συνειδητά, ξαφνιάζεται στο ευχάριστο άκουσμα των κοριτσίστικων φωνών τόσο που του δημιουργείται η απορία αν είναι νύμφες ή απλές γυναίκες. Τα χαλίκια του βυθού τρίζουν. Το κύμα ξεβράζει κογχύλια και όνειρα. Στην απομέσα μεριά της παλάμης σου κρατάς το καλοκαίρι.
Ολάνθιστη η αγάπη, παλιά φωνή σε συλλαβές καινούριες.
Και να που ο Οδυσσέας βρίσκεται αντιμέτωπος με έναν ακόμη μεγάλο θηλυκό πειρασμό, τη Ναυσικά, τον τελευταίο και ίσως τον μεγαλύτερο πριν την επιστροφή του. Η φιλντισένια λάμψη στα χείλη της γίνεται φως. Παραδίδεται με όλες του τις αισθήσεις, το γυμνό του σώμα αργότερα θα πετάξει χιλιάδες άστρα.
Η Καλυψώ, θυμάσαι από το ταξίδι σου κάποτε στην Γαύδο, δοκίμασε τον Οδυσσέα προσφέροντάς του το δώρο της αιώνιας νιότης και της αθανασίας, καθώς και το ωραίο άφθαρτο από τον χρόνο σώμα μιας αειθαλούς θεάς. Μα τώρα δεν μιλάμε για εκείνη την ερωτευμένη και διπλά προδομένη γυναίκα. Εκείνη θά ’ρθει στον ύπνο σου, μετά από ολονύχτια καταιγίδα, όταν θα στάζει μέλι πικρό η φοινικιά. Τώρα είμαστε στη Σχερία!
Ο Όμηρος θέλει τη Ναυσικά σε ηλικία γάμου, αγνή, παρθενική, ευλογημένη. Κινούμενη οριακά ανάμεσα στην «ιστορία» και το παραμύθι, ανάμεσα στη γυναίκα και τη θεά, συνιστά ό,τι πλησιέστερο στην Πηνελόπη. Δες πως στέκεται μπροστά του θαρραλέα, όμορφη, περήφανη, αρχόντισσα. Εκείνος γονατιστός κοιτάζει την ώχρα της ακτής. Για την ώρα, θυμάται μόνο το βαθύ μπλε και τη χαίτη του άγριου θαλασσινού αφρού. Ύστερα βρίσκει τις λέξεις. Την αποκαλεί Δέσποινα. Σίγουρα δεν μπορεί να γνωρίζει τ’ όνομά της. Την παρομοιάζει με την Άρτεμη και στη συνέχεια, σε περίπτωση που είναι θνητή, καλοτυχίζει τους δικούς της, που καμαρώνουν τέτοια μοναδική ομορφιά και καθώς πανούργος και πονηρός και πολυμήχανος, προχωρά πιο μακριά μακαρίζοντας ακόμη και τον άνδρα που θα την παντρευτεί.
Είδες; Ξέρει καλά ποιός είναι, ο Οδυσσέας, γι’ αυτό στοχεύει στη γυναικεία φιλαρέσκεια, γι’ αυτό και οι φιλοφρονήσεις προς την άγνωστη εντυπωσιακή κόρη. Η Ναυσικά τον αποκαλεί Ξένο, του ανταποδίδει πολύ πιο διακριτικά φιλοφρονήσεις κι εκείνος δεν χάνει ευκαιρία, διεκτραγωδώντας την κατάσταση του ζητάει έλεος και παρακαλεί να του υποδείξει το δρόμο για την πόλη αφού πρώτα του δώσει ένα ρούχο, έστω παλιό, για να σκεπάσει τη γύμνια του.
«Οι θεοί δεν θα πάψουν ποτέ να παίζουν με τους ανθρώπους. Μια παράσταση είναι όλα», σκέφτεσαι και χαμογελάς ρίχνοντας λαίμαργα το βλέμμα σου στη σκιά κάτω από το μοναχικό βράχο. Το γαλάζιο ξαφνικά αποτραβιέται πιο ψηλά. Ακούς τη μουσική. Εντείνεται η διαμαρτύρηση της ψυχής. Αύριο…
Μιλάει η Ναυσικά! Όχι μόνο τον καλωσορίζει, αλλά τον παρηγορεί για τα βάσανα του, κολακεύεται και τελικά δείχνει να ανταποκρίνεται με το παραπάνω και στα αιτήματα του.
Τι όμορφα που μιλάει η ευγένεια! Λύνει την κορδέλλα απ’ τα μαλλιά. Ο άνεμος πήρε μια τούφα και παίζει. Κάτι λέει. Μα ναι παρακαλεί να τον περιποιηθούν λούζοντας τον στο ποτάμι και μετά να του προσφέρουν νερό και φαγητό. Ξέρει τι κάνει. Παραδειγματίζει με τον τρόπο της. Η ευγένεια είναι τρόπος. Μην αφήσεις τη γραμμή της μνήμης να πετρώσει.
Το ίδιο κάνουν και σήμερα στα χρυσά σταυροδρόμια του Ιονίου και τής Κέρκυρας των αισθήσεων, σέβονται τον θεσμό της φιλοξενίας γιατί ο λαός των Φαιάκων είναι από τότε το ίδιο φιλειρηνικός και φιλόξενος.
Τα μάτια σου έχουν ώρα που κοιτάζουν τα σμαραγδένια νερά. Από τούτη τη θάλασσα δεν ξεφεύγεις εύκολα. Ας μακρύνουμε λίγο από δω, να μην μας φτάνει η φωνή τής Ναυσικάς.
Λίγο αργότερα στην Παλαιόπολη, εξαιρετικής ευγένειας, – θα συμφωνήσεις – ο βασιλιάς Αλκίνοος τείνει χειραψία φιλοξενίας και φιλίας αποδεικνύοντας πως οι δύο αυτές έννοιες είναι οι δυνάμεις που έλκουν ακόμη και τα στοιχεία της φύσης σε αρμονικές σχέσεις τόσο με τα ανθρώπινα όσο και με το θείο. Μοναδική αξία, – παραδέχεσαι – , να είσαι έτοιμος να θέλεις να μάθεις για τον άνθρωπο, τον ξένο, να είσαι ανοικτός στη νέα πρόκληση αφού μια νέα συνάντηση είναι πιθανό να αλλάξει και τη δική σου ζωή.
Παράξενα σου φαίνονται όλα κι όμως τόσο γνώριμα και τόσο οικεία, θαρρείς και μια ολόκληρη ζωή σε προετοίμαζαν κι’ ετοιμαζόσουν για να ζήσεις αυτή τη μοναδική εμπειρία. Αύριο θα χαίρεσαι με τις αναμνήσεις σου αυτές. Θα διηγείσαι με καμάρι πως, «το νησί των Φαιάκων συνδέει το παρελθόν με το μέλλον του Οδυσσέα, το πριν με το μετά, πως μέσα από το τραγούδι του Δημόδοκου ο ήρωας ξαναζεί τα περασμένα και ίσως τελικά να υπάρχει, – γιατί όχι -, και ο σύγχρονος Οδυσσέας !»
Κλείνεις τα μάτια, μα όχι από κούραση. Μυείσαι στο στοχασμό. Αναρωτιέσαι, αν το νησί των Φαιάκων συνιστά όντως όνειρο, αν αφορά σ’ έναν κόσμο που βρίσκεται στα όρια φαντασίας και πραγματικότητας, αν στη σύγχρονη Σχερία κατοικούν θνητοί που καταφέρνουν και συναναστρέφονται όμως τόσο άνετα με τους θεούς. Το βλέπεις άλλωστε, έχουν τον ίδιο πλούτο, λιόδεντρα και θάλασσα και αμπέλια και περιβόλια, έχουν και ειρήνη, απόλυτη ηρεμία και ευτυχία, και δεν αποκλείεται τα πλοία τους, να ταξιδεύουν ακόμη με τρόπο μαγικό.
Ναι, η Κέρκυρα είναι τόπος μαγικός, ένας μοναδικός παράδεισος έκστασης, ο κόσμος που οι προδομένες μέρες κοστίζουν ελάχιστα. Ένα νησί γεμάτο περιγράμματα αρχαίων οικουμενικών ιδεών χωρίς εξόριστα άστρα. Εδώ το παρελθόν σου αποκτά άλλες διαστάσεις και ο έρωτας κληματίδα ανθισμένη ανεβαίνει ουρανούς, μέχρι ν’ ανάψουν τα σκοτάδια, μέχρι μια μυρωδιά στο απόβροχο να σου ανοίξει καινούριο χάρτη.
Ναι, είναι ο τόπος που τα δέντρα ψηλώνουν τις ανοιξιάτικες νύχτες ίσαμε τρεις οργιές, ο τόπος που η αγάπη γίνεται μεγάλη και το φεγγάρι βεγγερίζει πάνω από τις χορταριασμένες κεραμιδοσκεπές κορτάροντας στα καντούνια.
Ναι, δεν θα δυσκολευτείς να νιώσεις όπως ο Οδυσσέας, περνώντας όπως εκείνος από την απραξία στο νησί της Καλυψούς, στην πλήρη δράση και ζωντάνια με τις ιδανικότερες συνθήκες. «Έλα», προτείνεις και στον άλλο ταξιδευτή με βλέμμα υγρό, αναγεννιέται κανείς στη Σχερία, ανακτά και τη χαμένη του ταυτότητα καμιά φορά.
Οι συγκινήσεις και τα αισθήματα έρχονται καταπάνω σου σαν ένα σμάρι μέλισσες κι όσα ξέφυγαν της φαντασίας σου αυτή τη φορά, θα έρθεις να τα συμπληρώσεις την επόμενη. Κι όσα δεν έβαλε ο νους τοπάζια και ζαφείρια άφησέ τα και αυτά για την επόμενη φορά, σ’ έναν άλλο ψίθυρο βροχής.
Ζωή Δικταίου
[Συνεχίζεται]
Ζωή Δικταίου
Η Χαρούλα Βερίγου – Μπάντιου, (λογοτεχνικό ψευδώνυμο Ζωή Δικταίου) γεννήθηκε στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης το 1962. Μεγάλωσε στο Τζερμιάδων του Οροπεδίου Λασιθίου. Είναι πτυχιούχος της Σχολής Τουριστικών Επαγγελμάτων Κέρκυρας. Εργάστηκε στον Ξενοδοχειακό Τομέα, καθώς και στις Σχολές Τουριστικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης ως Διοικητικός Υπάλληλος. Την γοητεύουν τα γιασεμιά, τα φεγγάρια, τα βλέμματα, τα δακρυσμένα μάτια, τα κιτρινισμένα χαρτάκια της θύμησης, οι ξεχασμένοι δρόμοι, τα βουνά, τα ξέφτια από τις δαντέλες του παλιού καιρού. Πιστεύει στην αγάπη. Συνεργάζεται με τα Διαδικτυακά Περιοδικά, Ποιείν, Fractal, Ατέχνως κ.α. Στίχοι της έχουν μελοποιηθεί από τους: Νίκο Ανδρουλάκη, Γιώργη Κοντογιάννη, Ανδρέα Ζιάκα, Γιάννη Νικολάου, Αλέξανδρο Χατζηνικολιδάκη και Θοδωρή Καστρινό.
Η μέχρι τώρα εργογραφία της περιλαμβάνει τα βιβλία:
– Αύριο, μια ελιά η μέσα πατρίδα, Εκδόσεις: Φίλντισι, Φεβρουάριος 2023, Αθήνα
– Λασίθι, Τόπος Μέγας – Η κούπα των θεών, Αφήγημα, Εκδόσεις: Φίλντισι, Μάιος 2021, Αθήνα
– Αύριο, αφή αλμύρας οι λέξεις, Ποιητική συλλογή, Εκδόσεις: Φίλντισι, Νοέμβριος 2020, Αθήνα
– Αθιβολή γαρύφαλλο και θύμηση κανέλλα, Διηγήματα, Εκδόσεις: Φίλντισι, Νοέμβριος 2019, Αθήνα
– Αύριο στάχυα οι λέξεις, Ποιητική συλλογή, Εκδόσεις: Φίλντισι, Σεπτέμβριος 2018, Αθήνα
– Οι άλλες ν’ απλώνουν ρούχα κι εσύ τριαντάφυλλα, Διηγήματα, Εκδόσεις: Φίλντισι, Φεβρουάριος 2018, Αθήνα
– Μια κούρσα για τη Χαριγένεια, Μυθιστόρημα, Εκδόσεις: Φίλντισι, Μάιος 2017, Αθήνα
– Αύριο, νυχτώνει φθινόπωρο, Μυθιστόρημα, Εκδόσεις: Φίλντισι, Ιούνιος 2015, Αθήνα
– Ιστορίες για φεγγάρια, Παιδική Λογοτεχνία, Εκδόσεις: Έψιλον, 1996, Αθήνα
Συμμετοχές σε συλλογικά έργα
– Γράμματα της ποίησης, Ποιητική ανθολογία, Εκδόσεις: Ατέχνως, 2020, Αθήνα
– Μονόλογοι, Ποιητική ανθολογία, Εκδόσεις: το βιβλίο, 2017, Αθήνα
– Λογοτεχνικά Μονοπάτια, Εκδόσεις: Όστρια, 2022, Αθήνα
– Λογοτεχνικό Ολόγραμμα 1, Έκδοση της Εταιρείας Κοινωνικού Έργου και Πολιτισμού, Τυπογραφείο Γιώργου Κωστόπουλου, Δεκέμβριος 2022, Αθήνα
