Ο μπάρμπα Γληγόρης ο Ντυμπακιανός… | του Αντώνη Κουκλινού
Με το μουλάρι φορτωμένα τα κοφίνια γεμάτα μπράτι*. Με φρούτα και ζαρζαβατικά, ο μπάρμπα Γληγόρης ο Ντυμπακιανός, εγύριζε τα χωργιά τση απάνω ρούγας.
Καλοσυνάτος άντρας με βροντερή φωνή, εφώνιαζε τη πραμάθεια ντου. Θυμούμαι πως εφόργιενε μνια ποδιά μακριά στη μέση ντου, ξομπλιαστή, δεμένη με κόκκινα βαστάγια*.
Οι μουστάκες του καλοστριμμένες, μακρά γένια και το σαρίκι με τα κρούσα να κρέμουνται στο κούτελο. Δυο μέτρα άντρας ντελικάτος, πάντα εφόργιενε τα σαλβάργια, να σέρνει το μουλάρι απου το χαλινάρι και να πηγαίνει από πόρτα σε πόρτα σε ούλο το χωργιό.
Όντε ‘θελα περάσει απ’ όξω απου το σπίτι μας, ‘θελα σταθεί να τονε ποχερίσει η μάνα μου μνια ρακή. Έδενε όξω στο τζένιο το χτήμα να ξεκουραστεί και εκάθουντονε στη (ν) αυλή μας, από κάτω στη κρεβατίνα στο (ν)ασκιανό. Άμα ‘θελα να ‘χει πράμα γλυσολοΐδι, ‘θελα μου φωνιάξει να με ποχερίσει. Θυμούμαι τα μυρωδάτα Ντυμπακιανά πορτακάλια, τα μανταρίνια, τα μούσμουλα και τσι μούσκλες τσι μπουρνέλες.
Κιαμνια φορά εσίμωνε το μουλάρι στο (ν)τράφο και ‘θελα ‘κούσει τα κοφίνια να ξούνται στσι πέτρες γή το (γ)καμπανό να τσαφουνίζεται κι άμα ‘θελα σύρει τη φωνή, εστένουντονε σούζα το χτήμα. Δυο φορές τη (ν)εβδομάδα, ήρχουντονε με τα μαναβικά, να διαλαλεί στσι γειτονιές. Κιαμνιά φορά έφερνε και ψάργια. Ήταν ο πλανόδιος μανάβης τση εποχής εκείνης.
Όπως τα καλοκαίργια που είχαμενε και το παγωτατζή με τη τρίκυκλη μηχανή με το άσπρο κασόνι…. Παγωτά «το ρόδον» πχοιός δε ντα θυμάται; Χωνάκια, ξυλάκια, κρέμα, σοκολάτα…
Αυτός ο αρχοντογυρισμένος λεβέντης Κρητικός, από χωργιό σε χωργιό, με το μουλάρι φορτωμένο λιγοστά πουσούνια, ανάθρεψε, εσπούδαξε, επάντρεψενε κοπέλια και ήφηκενε εγγόνια και δισέγγονα σωστούς αθρώπους στη φεύγα ντου. Από πόρτα σε πόρτα, δυο βολές τη (ν)εβδομάδα, με το (γ)καμπανό στο ζύγι, αγράμματος να μετρά με πέντε δαχτύλια πόσο κάνει. Πάντα με καθαρό το κούτελο, έβγαλε ούλες τσι υποχρεώσεις απου του ‘πεψενε η μοίρα ντου.
Σήμερο… και δέκα διπλώματα να κορνιζώσεις στο ντοίχο σου, σε ετούτονέ το ντόπο, η πραμάθεια σου δε πγιάνει χαρτοσά. Εκτός βέβαια… κι ανε νταλαβερίζεσαι με πολιτικούς, γή προσκυνάς κατουρημένες ποδιές. Με το σταυρό στη χέρα πάνε όσοι είναι αμάλαγοι και σαλεύγουνε σεμνά. Ετσά κι εμένα…αρέσει μου να τωσε κλουθώ και του λόγου μου κι ας μη (γ)κάμω ποτές μου καταδιά…
***
Τουτηνέ την ιστορία, την είχα αναρτήσει στο διαδίκτυο πριν δυο-τρία χρόνια, χωρίς να γνωρίζω την οικογένεια του μπάρμπα Γληγόρη. Εσχολίασε διαβάζοντάς την η νύφη ντου η κυρία Ράνια. Παραθέτω ακριβώς το σχολιασμό τζη:
«Rania Papadogiorgaki Σας ευχαριστούμε θερμά κ. Κουκλινέ για το δημοσίευμα σας αυτό που αφορά τον πατέρα του συζύγου μου, τον αείμνηστο Γρηγόρη Μηλολιδάκη από το Τυμπάκι. Σας ευχαριστούμε για το αυθεντικό αυτό άρθρο σας όπου έχετε περιγράψει με περισσή αγάπη την πραγματικότητα για τη ζωή του μπάρμπα Γληγορη Μηλολιδάκη στα χωριά της απάνω Ρίζας, Βορίζα, Γρηγοριά κ.λ.π όπου τα περιδιάβαινε χρόνια για χρόνια με το μουλάρι του για να πουλήσει την πραμάτεια του, πάντα με αξιοπρέπεια στους δύσκολους εκείνους καιρούς. Μας συγκινήσατε ειλικρινά και σας συγχαίρουμε για τα ωραία σας άρθρα που μας πηγαίνουν πολλά χρόνια πίσω, στα χρόνια μνιας άλλης ζωής, της ζωής του μόχθου και του έντιμου αγώνα για την επιβίωση. Αιωνία η μνήμη του αειμνήστου μπάρμπα Γληγόρη Μηλολιδάκη!».
***
Λεξιλόγιο:
*Μπράτι= Διάφορα πράγματα
*Βαστάγια= Κορδόνια που κρατούν κάτι
Αντώνης Κουκλινός
[Το κείμενα περιέχεται στο βιβλίο του Αντώνη Κουκλινού «Ανεστορούμαι… να σας πω…», Σβούρα Εκδοτική, Ηράκλειο, Νοέμβρης 2023, ISBN: 978-618-86522-9–3]
[Η εικόνα που συνοδεύει το κείμενο είναι επιχρωματισμένη φωτογραφία από τη Νάπολη της Ιταλίας με τίτλο «Venditore Erbaggi», 1873.]
Αντώνης Κουκλινός
Ο Αντώνης Κουκλινός γεννήθηκε στη Γρηγοριά του Δήμου Τυμπακίου. Το τρίτο από τα επτά παιδιά του Μιχάλη και της Βασιλικής Κουκλινού. Έβγαλε το δημοτικό σχολείο και μετέπειτα η ζωή του είναι πλούσια σε εμπειρίες και ταξίδια. Πήγε στα καράβια μέχρι τη στρατιωτική θητεία και μετέπειτα παντρεύτηκε τη Μαρία Νικολιδάκη από το Αντισκάρι Μοιρών και απέκτησαν δύο κόρες τη Βασιλική και τη Στυλιανή που στη πορεία μέχρι σήμερα η οικογένεια μεγάλωσε με έξι εγγόνια. Από το 1980 για μια εικοσιπενταετία, ασχολήθηκε ενεργά με τη μουσική με πολλές συνεργασίες και ταξίδια σε όλη την Ελλάδα, ενώ παράλληλα η αγαπημένη του συνήθεια είναι η γραφή.
Βιοποριστικά ασχολείται με τη φωτογραφία και το βίντεο. Αυτό του δίνει τη δυνατότητα να καταγράφει μοναδικές στιγμές από τη Κρητική κουλτούρα, συμμετέχοντας σε παρέες με το λαούτο και τη κάμερα. Όλο αυτό το υλικό έχει την ευκαιρία ο κόσμος να το παρακολουθεί μέσα από το διαδίκτυο, στο κανάλι του Αντώνη Κουκλινού. Το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Όσα έχω πει» με μαντινάδες κυκλοφόρησε το 2014, παράλληλα έγραφε στίχους και μουσική για τη δισκογραφία του. Το 2017 κυκλοφόρησε το πρώτο μέρος από τις «Μουσικές μου πεθυμιές» και το 2018 το δεύτερο μέρος, με τραγούδια που έχουν συμμετοχή καταξιωμένοι καλλιτέχνες.
Το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο «Ανεστορούμαι… να σας πω…» κυκλοφόρησε το 2023 από την «Σβούρα εκδοτική». Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του, ο κόσμος έχει τη δυνατότητα να ταξιδέψει με τα μάθια τση ψυχής του Αντώνη και να γνωρίσει μια άλλη Κρήτη. Μια Κρήτη που χάνεται.
