Πώς μπορεί να πουλιέται το νερό; | του Αλκέτα Λεοννάτου
Πολλοί υποστηρίζουν ότι νερό είναι δημόσιο αγαθό που παρέχεται και όχι προϊόν που πωλείται. Το νερό σε δεκάδες χώρες του πλανήτη εντάσσεται σταδιακά όλο και περισσότερο στο επενδυτικό τμήμα μεγάλων εταιρειών, που επενδύουν σε οτιδήποτε έχει να κάνει με την ανθρώπινη ζωή και καθημερινότητα. Το πρώτο κύμα ιδιωτικοποιήσεων του νερού έγινε τις δεκαετίες του 1970 – 1980, στη Χιλή και την Αγγλία. Το 1980 οι ανεξάρτητοι οργανισμοί όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα με τα μνημόνια που επέβαλαν στις χώρες της Λατινικής Αμερικής ιδιωτικοποιήσαν τα πάντα με καταστροφικά αποτελέσματα. Όσον αφορά το νερό, η διαφθορά, η υπερτιμολόγηση του, η υποβάθμιση των δικτύων διανομής, η περιβαλλοντική μόλυνση, τα τεράστια κέρδη για τις πολυεθνικές, και ο αποκλεισμός των φτωχότερων από την πρόσβαση στο νερό ήταν τα κύρια από τα τρομακτικά αποτελέσματα.
Η ιδιωτικοποίηση του νερού, που αφορά πλέον και τον ελλαδικό χώρο, έχει ξεκινήσει προ πολλού. Οι προσπάθειες που γίνονται από πολλές πρωτοβουλίες, τεράστιες καμπάνιες, δεν πτοούν την άοκνη κυβέρνησή μας στον αγώνα του ξεπουλήματος των πάντων. Η ιδιωτικοποίηση γίνεται με πάρα πολλούς τρόπους και η «αγορά» έχει τον τρόπο να ιδιωτικοποιηθεί το νερό μέσα από τους Δήμους και τους οργανισμούς διαχείρισης. 70 εκατομμύρια κέρδη το χρόνο από την ΕΥΔΑΠ και 30 από την ΕΥΑΘ θα μπουν σε τσέπες ιδιωτών. Από τη στιγμή που κάποιοι επιχειρηματίες διαθέτουν ή διαχειρίζονται πηγές, από τις οποίες συλλέγουν και διαθέτουν νερό σε συσκευασία και από τη στιγμή που το κράτος διαχειρίζεται τη διάθεση του νερού έναντι αντιτίμου, μπορούμε να μιλάμε για αποδοχή εκ μέρους μας ότι το νερό είναι προς πώληση! 245 πόλεις σε όλο τον κόσμο από όσες δοκίμασαν το μοντέλο της ιδιωτικοποίησής του νερού, γύρισαν στο μοντέλο δημόσιας διοίκησης. Οπότε, το ερώτημα που τίθεται είναι ποιόν διαλέγουμε να έχει το μονοπώλιο του;
Είναι το ίδιο τρομακτικό όποιος κι αν έχει στα χέρια του το νερό! Ο χαρακτηρισμός του πόσιμου νερού ως ανθρώπινου δικαιώματος και δημόσιου αγαθού είναι μία λογική παγίδα, που κάνει τη σκέψη να περιορίζεται σε πολύ συγκεκριμένα κανάλια, μετατρέποντάς την σε πειραματόζωο που τρέχει στην ροδίτσα του… Το νερό δεν είναι ούτε ανθρώπινο δικαίωμα ούτε δημόσιο αγαθό! Απεναντίας, είναι ένα στοιχείο της φύσης, βασικό για την ύπαρξη ζωής στον πλανήτη. Προσφέρει ζωή σε κάθε πλάσμα, περιέχει το πολυπόθητο οξυγόνο για τα έμβια όντα που διαβιούν σε αυτόν, αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της Γης, αλλά και του σώματός μας. Η πρόσβαση στο νερό ανακηρύχθηκε από τον ΟΗΕ σε ανθρώπινο δικαίωμα. Η λέξη «δικαίωμα», που νομιμοποιήθηκε από τη γαλλική επανάσταση, δίνοντας απλώς τη σκυτάλη στην αστική πλέον άρχουσα τάξη να συγκεντρώσει το χρήμα και την εξουσία, αποτέλεσε τη δικαιολογία για κάθε είδους έγκλημα της αστικής πολιτικής. Το «δικαίωμα» σε αυτή την περίπτωση, είναι η παραχώρηση που μας δίνει οποιοδήποτε αστικό κράτος, προκειμένου να μας καταπιέζει ανενόχλητο! Είναι επιπλέον, ένας έξυπνος τρόπος να αποσπάται η προσοχή με «ανθρωπιστικές» και εθελοντικές υπηρεσίες με την ίδρυση οργανισμών, που σπεύδουν να υπερασπιστούν «δικαιώματα»… Να μπαλώσουν δηλαδή τις τρύπες της εξουσίας, για να συνεχίζει η τελευταία να υπάρχει! «Ένας κόσμος καλύτερος», όπου όλοι θα έχουμε δικαίωμα στο νερό, σημαίνει δυστυχώς για τους περισσότερους, ότι απλώς θα έχουμε τα χρήματα να το πληρώσουμε…
Το νερό δεν είναι δημόσιο! Το νερό δεν ανήκει σε κανέναν! Μόνο που εμείς έχουμε μάθει να θεωρούμε δεδομένο, ότι το χώμα πωλείται ή ότι είναι δημόσιο ή ιδιωτικό. Οι δρόμοι, τα πεζοδρόμια, τα σπίτια, όλα τα κτήρια, οι γέφυρες, οι ακτές, οι λόφοι, τα χωράφια, οι πέτρες∙ τα πάντα αλλάζουν χέρια. Αποτελούν προϊόν συναλλαγής. Εμπορευματοποίηση των πάντων! Έχουμε μάθει, λοιπόν, να θεωρούμε φυσικό ότι και το νερό ανήκει κάπου. Το μόνο που αλλάζει από το δημόσιο στο ιδιωτικό είναι, ότι στην δεύτερη περίπτωση αποτελεί παιγνίδι στα χέρια λιγότερων!
Το νερό, την πηγή κάθε ζωής, πώς είναι δυνατόν να το εμπιστευτούμε σε οποιονδήποτε διαχειριστή; Η ζωή δεν διασώζεται, επειδή υπάρχουν νόμοι, αλλά γιατί ακόμη διατηρούμε τα στοιχεία εκείνα που αναδεικνύουν τη φυσική μας παρουσία. Η φύση δεν έχει νόμους, έχει ροή σαν το νερό, είναι ελεύθερη να μας παρασέρνει στο δικό της χορό αέναα, αν το επιθυμεί…
Ποιός μπορεί να ξεχάσει τα λόγια που αποδίδονται στον Σιάτλ (Seattle, 1786-1866), αρχηγό των Ινδιάνων Duwamish και Suquamish, προς τον 14ο πρόεδρο των ΗΠΑ Φραγκλίνο Πιρς (Franklin Pierce) μέσω του κυβερνήτη της Ουάσιγκτον Στίβενς (Isaac Ingalls Stevens) το 1855, όταν ο τελευταίος ζήτησε να αγοράσει ινδιάνικες εκτάσεις; Αν και υπάρχει αμφισβήτηση για την γνησιότητα του κειμένου, βρίσκεται στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυμνασίου, βιβλίο μαθητή. Και ανεξάρτητα αν τα λόγια ειπώθηκαν από τον Σιάτλ ή γράφτηκαν το 1877 από τον γιατρό Σμιθ (Dr. Henry A. Smith) που ήταν μεταφραστής, μιας και μιλούσε πολύ καλά την γλώσσα των Duwamish, το νόημα του κειμένου παραμένει μέχρι σήμερα επίκαιρο.
«Ο μεγάλος αρχηγός στην Ουάσιγκτον μηνάει πως θέλει να αγοράσει τη γη μας.
… Πώς μπορείτε να αγοράζετε ή να πουλάτε τον ουρανό – τη ζέστη της γης; Για μας μοιάζει παράξενο. Η δροσιά του αγέρα ή το άφρισμα του νερού ωστόσο δε μας ανήκουν. Πώς μπορείτε να τα αγοράσετε από μας; Κάθε μέρος της γης αυτής είναι ιερό για το λαό μου. Κάθε αστραφτερή πευκοβελόνα, κάθε αμμούδα στις ακρογιαλιές, κάθε θολούρα στο σκοτεινό δάσος, κάθε ξέφωτο και κάθε ζουζούνι που ζουζουνίζει είναι, στη μνήμη και στην πείρα του λαού μου, ιερό.
… Ξέρουμε πως ο λευκός δεν καταλαβαίνει τους τρόπους μας. Τα μέρη της γης, το ένα με το άλλο, δεν κάνουν γι’ αυτόν διαφορά, γιατί είναι ένας ξένος που φτάνει τη νύχτα και παίρνει από τη γη όλα όσα τού χρειάζονται. Η γη δεν είναι αδερφός του, αλλά εχθρός που πρέπει να τον κατακτήσει, και αφού τον κατακτήσει, πηγαίνει παρακάτω.
Με το ταμάχι που έχει θα καταπιεί τη γη και θα αφήσει πίσω του μια έρημο. Η όψη που παρουσιάζουν οι πολιτείες σας, κάνει κακό στα μάτια του ερυθρόδερμου. Όμως αυτό μπορεί και να συμβαίνει επειδή ο ερυθρόδερμος είναι άγριος και δεν καταλαβαίνει.
… Πουθενά δε βρίσκεται μια ήσυχη γωνιά μέσα στις πολιτείες του λευκού. Πουθενά δε βρίσκεται μια γωνιά να σταθείς να ακούσεις τα φύλλα στα δέντρα την άνοιξη ή το ψιθύρισμα που κάνουν τα ζουζούνια πεταρίζοντας. Όμως μπορεί, επειδή, καταπώς είπα, είμαι άγριος και δεν καταλαβαίνω – μπορεί μονάχα για το λόγο αυτόν ο σαματάς να ταράζει τα αυτιά μου. Μα τι μένει από τη ζωή, όταν ένας άνθρωπος δεν μπορεί να αφουγκραστεί τη γλυκιά φωνή που βγάνει το νυχτοπούλι ή τα συνακούσματα των βατράχων ολόγυρα σε ένα βάλτο μέσα στη νυχτιά; Ο ερυθρόδερμος προτιμάει το απαλόηχο αγέρι λαγαρισμένο από την καταμεσήμερη βροχή ή μοσχοβολημένο με το πεύκο. Του ερυθρόδερμου του είναι ακριβός ο αγέρας, γιατί όλα τα πάντα μοιράζονται την ίδια πνοή – τα ζώα, τα δέντρα, οι άνθρωποι. Ο λευκός δε φαίνεται να δίνει προσοχή στον αγέρα που ανασαίνει. Σαν ένας που χαροπολεμάει για μέρες πολλές, δεν οσμίζεται τίποτα…».
Αλκέτας Λεοννάτος
Αλκέτας Λεοννάτος
