Παναγία Πηγαδιώτισσα | του Νίκου Λουκαδάκη
-Σύντεκνε, έλα από ‘παέ.
-Μα που πάμε εδά;
-Στη Παναγιά τη Μεσοχωρίτισσα, στην πλατεία.
-Σύντεκνε, μεγάλο χωριό ο Θραψανός, δεν ήμουνε ξαναερχομένος έπαε, μα αρέσει μου κι είναι κι αζωντανό, ξάνοιξε έκειε κοπέλια.
-Μα γιάε μια γρα εκατοχρονίτισσα που πλέκει χωρίς γυαλιά κι εμείς δεν φέγγομε στο μέτρο.
-Έλα να σιμώσομε να τηνε ρωτήξομε για το πηγάδι που επαντήξαμε.
-Ώρα καλή θειά, ίντα γίνεται;
-Καλώς τσοι λεβέντες, ξενοχωριανοί είσαστε;
-Ναι, κάτι θέλομε να σε ρωτήξομε.
-Κάτσετε έπαε στο πεζούλι, να φέρω ένα κεραστικό.
-Δε χρειάζεται δα θειά, ένα λεπτό μόνο θα κάτσομε.
-Ίντα λογάται δα, ατρατάριστοι θα φύγετε; Να, μια ρακή και μια ολιά γλυκό κυδώνι ίσα-ίσα να γλυκαθείτε.
-Ω, χαρώ το, ότι πρέπει είναι εδά, να ‘σαι καλά.
-Ε, μιλείτε εδά, ίντα θέλετε;
-Από τη λίμνη στη Λιβάδα εκατεβαίναμε κι επεράσαμε από το νεκροταφείο. Έκεια στη μέση του δρόμου επαντήξαμε ένα πηγάδι με κολώνες γύρω-γύρω, δίχως μπεντένι, ένα με τη γη. Ιντά ΄ναι έκεινονα το πηγάδι;
-Έτονα το πηγάδι είναι θαυματουργό, για ‘κειονα το ‘χουνε έτσα λοής σασμένο. Είδετε ομορφιά, ε;
-Ίντα λογιώς θαυματουργό; Το νερό ντου δηλαδή;
-Όι μόνο το νερό, μα στάσου δα να ντακάρω να σασε πω απ’ την αρχή την ιστορία ντου. ‘Επαε το χωριό, απ’ τα πολύ παλιά χρόνια, δεν είχε νερό κι επειδή δα, θες τα σπίθια, θες τα πιθάρια που σάζανε οι αθρώποι έπαε, θες τα περβολικά, ετυραννούντουνε να κουβαλούνε από μακριά το νερό, ενοίξανε το λοιπόν ένα πηγάδι, έκεια που πήγετε. Όντε τ’ ανοίξανε κι εβρήκανε νερό, αρχίνηξε να τρέχει δίχως σταματημό και μόνο όντε βάλανε ένα εικόνισμα τση Παναγίας μέσα στο πηγάδι, σε ένα παραθύρι, μόνο τότεσας εσταμάτησε να τρέχει το νερό. Εξανοίξανε να το γυρομπεντενιάσουνε να μην πέσει κιανείς μέσα μα όσες φορές κι αν το χτίσανε, την άλλη μέρα ήτονε γκρεμισμένο.
-Είδες σύντεκνε που στο ‘πα πως κάτι θα -ν- ήτονε γινομένο έκεια στο πηγάδι;
-Στάσου δα παιδί μου, μη βιάζεσαι. Ετούτονα λοιπόν το πηγάδι ήτονε σωτήριο για το χωριό. Ολημερνίς εκουβαλούσανε οι αθρώποι με τα λαΐνια νερό κι απείς έδειαζε, το βράδυ εξανεγέμιζε ως τα χείλια. Μάλιστα όντε-ν- εσάσανε δίπλα την Παναγία, εδειάσανε το πηγάδι και πήρανε από μέσα το εικόνισμα για να το βάλουνε στην εκκλησία. Την άλλη μέρα όμως, με θαυματουργό τρόπο, το εικόνισμα ήτονε οπίσω πάλι στο παραθυράκι του πηγαδιού, έκεια πρέπει πως ήτονε η θέση ντου. Εσιμώνανε λοιπόν οι χωριανοί μπουλούκι και μουρώνανε να πάρουνε νερό από το πηγάδι κι έκεια λοιπόν στο συνορισό πολλοί επέφτανε μέσα. Έκεινα την ώρα λοιπόν εγινότανε το θαύμα. Όταν έπεφτε κιανείς μέσα, φούσκωνε το πηγάδι, ξεχείλιζε, εστρουφίζανε τα νερά του κι ήβγαζε τον άνθρωπο όξω δίχως να πάθει πράμα.
-Μα ίντα λες δα θειά έκεια;
-Ναίσκες και δεν εγίνηκε μια φορά και δυο μόνο αμέτρητες φορές. Ο κύρης μου που ήτονε γεννημένος το 1890 είχενε δει με τα μάθια ντου ένα κοπέλι που ήτονε πεσμένο μέσα, να το πετά το πηγάδι όξω κι ήτονε πολλοί αθρώποι τότεσας που το ‘δανε. Για ‘κειονα το ‘χουνε έτσα όμορφοσασμένο, για ‘κειονα και την εκκλησία τηνε λέμε Παναγία Πηγαδιώτισσα. Μόνο αν δεν ενάψετε κερί να πάτε ίδια εδά.
-Σηκώσου σύντεκνε, σάικας και πρέπει να πάμε να ανάψομε κερί στη Χάρη ντης, να ξαναδούμε και το πηγάδι.
Λουκαδάκης Νίκος
«Ο Δαφνιανός»
Νίκος Λουκαδάκης
Ο Νίκος Λουκαδάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1973. Μεγάλωσε σε μια εποχή και σε ένα περιβάλλον που του επέτρεψε να αγαπήσει τα βιβλία, τη γνώση και το απαύγασμα της ανθρώπινης τέχνης, την ποίηση. Εργάζεται σε μεγάλη βιομηχανία της Κρήτης και είναι παντρεμένος με δύο παιδιά. Αρθρογραφεί σε εβδομαδιαία βάση στην τοπική εφημερίδα της Κρήτης «Αντίλαλος», για την λαογραφία, τη γλώσσα και την ιστορία μας.
