Μεζεδάκια αλά σπετσιώτα | του Νίκου Σαραντάκου
Αλά σπετσιώτα φτιάχνουμε τα ψάρια, με μια ειδική σάλτσα, αλλά το εβδομαδιαίο πολυσυλλεκτικό μας άρθρο το ονόμασα έτσι επειδή αυτό το Σαββατοκύριακο γίνεται στις Σπέτσες, στη βίλα του Στέφανου Κασσελάκη, η συνάντηση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ που προκάλεσε ήδη αρκετό θόρυβο.
Διάβασα στη χτεσινή Αυγή ότι «Συνολικά 33 βουλευτές αναμένεται να αφιχθούν μέχρι το μεσημέρι στο νησί είτε ακτοπλοϊκώς είτε οδικώς». Οδικώς στο νησί; Στην Εύβοια ασφαλώς, το ίδιο και στη Λευκάδα, μπορεί και σε κανένα μικρότερο νησί, ας πούμε στην Κορωνησία του Αμβρακικού. Αλλά στις Σπέτσες; Μπορείς να φύγεις για τις Σπέτσες οδικώς, να πας με το αυτοκίνητο στην Κόστα, απέναντι στο νησί, αλλά στο νησί θα φτάσεις με το φέρι μποτ ή με λάντζα, πάντως με πλεούμενο. Τέλος πάντων, προφανώς το ρεπορτάζ αυτό εννοούσε όταν έλεγε «οδικώς».
* Σε παρκαρισμένο αυτοκίνητο έξω από κατάστημα της Εθνικής Τράπεζας, κάποιοι από την τράπεζα έβαλαν στο παρμπρίζ την τυπωμένη προειδοποίηση που βλέπετε,
«Παρακαλούμε να απομακρύνεται το αυτοκίνητό σας, διότι…»
Δίκιο έχουν πιθανώς, αλλά ανορθόγραφα.
Διότι, αναρωτιέμαι: αν πάρουμε τοις μετρητοίς τη διατύπωση που χρησιμοποιείται («να απομακρύνεται»), προκύπτει ή όχι υποχρέωση του ιδιοκτήτη του αυτοκινήτου να το απομακρύνει, όπως σαφώς θα προέκυπτε με το «παρακαλούμε να απομακρύνετε»;
* Και συνεχίζουμε πάλι με κάτι σχετικό με αυτοκίνητα, τούτη τη φορά με τροχαίο ατύχημα.
Είδηση από τη Θεσσαλονίκη:
Συγκεκριμένα, ο οδηγός ενός ΙΧ έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου του στις 7:00, έπεσε πάνω στην περίφραξη από τη γραμμή του ΟΣΕ στη συμβολή της Καραολή και Δημητρίου και Σοφοκλή και Βενιζέλου και αναποδογύρισε εντός των ραγών.
Ο Χάρρυ Κλυνν, αν διαβάζει από ψηλά, θα αισθάνεται ικανοποίηση που το κλασικό «Ανθίμου και Γαζή γωνία», που είχε πει, βρίσκει μιμητές στο «Σοφοκλή και Βενιζέλου». (Το «Καραολή και Δημητρίου είναι φυσικά σωστό, αυτό έχει οδηγήσει στο ανάποδο ερώτημα, ποιος είναι ο Καραολής Δημητρίου).
Αξιοσημείωτο και το «εντός των ραγών», η λατρεία της (άβολης) γενικής, ακόμη κι όταν μπορείς να το πεις πολύ ωραία κι απλά: πάνω στις ράγες ή ανάμεσα στις ράγες.
* Εκτός από γλωσσικά μεζεδάκια υπάρχουν και φωτογραφικά.
Φίλος του ιστολογίου μου στέλνει λινκ προς άρθρο του in.gr με θέμα την πανελλαδική σύσκεψη στελεχών της Νέας Αριστεράς.
Η μία από τις δύο φωτογραφίες που συνοδεύουν το άρθρο είναι αυτή που βλέπετε αριστερά, ένα άδειο πάνελ, χωρίς ομιλητές, με τη λεζάντα:
Στιγμιότυπο από την πανελλαδική σύσκεψη στελεχών της Νέας Αριστεράς
Μου γράφει ο φίλος:
Επειδή δεν θεωρώ ότι είναι τρολάρισμα (άλλωστε στην αρχή της είδησης υπάρχει και «κανονική» φωτογραφία) νομίζω πως θα μπορούσε να καταχωρηθεί και ως φωτογραφικό μεζεδάκι.
Μπορεί βέβαια να είναι και τρολάρισμα, τι να πω. Πάντως, αν σας ενδιαφέρει, μπορείτε εδώ να παρακολουθήσετε τις ομιλίες στην πανελλαδική σύσκεψη της Νέας Αριστεράς.
* Αστείο λαθάκι στην είδηση για τη μαφιόζικη δολοφονία:
Το θύμα που στο παρελθόνείχε κατηγορηθεί για ληστείες και συμμετοχή σε απόπειρα δολοφονίαςεισαγγελέα, ενώ δέχτηκε την επίθεση γύρω στις2 τα ξημερώματα της Κυριακήςαπό δύο δράστες που προσέγγισαν το τεθωρακισμένο του αυτοκίνητο με ένα νοικιασμένο όχημα και οεκτελεστήςάρχισε να τον γκαζώνει με καλάσνικοφ.
Άλλο γκαζώνω βέβαια, και άλλο γαζώνω. Με το γκάζωμα, το πολύ να τον προσπερνούσαν.
* Και κάτι… τερατώδες.
Στον τίτλο της είδησης του skai:
«Τερατώδης» σύγκρουση … κατέγραψε το Hubble
Για την ασυμφωνία των πτώσεων ίσως φταίει και η συνήθεια των δημοσιογράφων να προτάσσουν την εντυπωσιακή λέξη κάθε πρότασης, εδώ την «τερατώδης» σύγκρουση.
* Κι άλλη μια ακλισιά, αυτή τη φορά από αθλητικό, οπαδικό μάλιστα ιστότοπο.
Σε ρεπορτάζ από την κηδεία του παλιού ποδοσφαιριστή Γιώργου Δαρίβα, διαβάζουμε:
Στεφάνια έστειλε ο Βαγγέλης Μαρινάκης, η ΠΑΕ Ολυμπιακός. Παρών ήταν οι διοικούντες του Συλλόγου, Κώστας Καραπαπάς και Γιάννης Βρέντζος κι άλλα στελέχη….
Οι διοικούντες ήταν παρών; Παρόντες βέβαια. Ή, εναλλακτικά, έδωσαν το παρών.
Παρεμπιπτόντως, τον Δαρίβα τον ήξερα βέβαια σαν όνομα αλλά δεν τον θυμόμουν καθόλου σαν παίκτη. Γκουγκλίζοντας βρίσκω ότι θα ήταν αδύνατο να τον έχω προλάβει, αφού είχε σταματήσει την ενεργό δράση (ως παίκτης) πριν γεννηθώ. Πλήρης ημερών έφυγε, παρά δύο χρόνια εκατό.
* Πλουραλισμός στο Μαρούσι, τουλάχιστον ορθογραφικός.
Η οδός Χειμάρρας γράφεται όπως βλέπετε με τρεις διαφορετικούς τρόπους, από τους οποίους μόνο ο ένας, κάτω δεξιά, έχει βάση. Μπορεί να γραφτεί και «Χιμάρας». Όχι όμως Χειμάρα, ούτε βέβαια Χειμμάρα.
Κάτι μού θύμιζε ο τύπος «Χειμμάρα». Και πράγματι, πριν από ένα μήνα, είχαμε πάλι κάνει λόγο σε μεζεδοάρθρο για την ορθογραφία της πόλης, εκείνη τη φορά όμως όχι σε οδωνύμιο αλλά σε σχέση με την υπόθεση Μπελέρη, οπότε είχα γράψει:
Από την άλλη, η ορθογραφία της Χιμάρας/Χειμάρας/Χειμάρρας συνηθίζεται σε πολλές παραλλαγές, όμως η παραλλαγή «Χειμμάρα» στο λινκ που δίνω πιο πάνω είναι σπανιότερη!
Οπότε, η Χειμμάρα ξαναχτυπά!
* Φίλος στέλνει οθονιά από άρθρο του msn.com, στο οποίο εντοπίζει μια άγνωστη λέξη:
Tι είναι η «ξαναραστήμανση»; Τι θα μπορούσε να είναι; Επανεξέταση;
Πάντως, μ’ αυτά και μ’ αυτά τον πλησιάζουμε τον στόχο των 5 εκατομμυρίων λέξεων.
Βέβαια, υπάρχει ένα λαθάκι στο απόσπασμα που βλέπετε. Το σωστό είναι «πιθανή ξαναραστήμανση», όχι «πιθανό» όπως το έγραψαν. Μα τόση απροσεξία πια; Ούτε τα στοιχειώδη; Πώς θα γίνει σωστά η ξαναραστήμανση αν δεν προσέχουμε; Θα αρχίσει ο καθένας να ξαναραστημαίνει στα κουτουρού;
* Και τα άχρηστα εισαγωγικά της εβδομάδας, σε είδηση για τη μαφιόζικη δολοφονία στο βενζινάδικο στον Νέο Κόσμο.
«Έριξαν» 97 σφαίρες
Προς τι τα εισαγωγικά; Δεν τις έριξαν;
Να βάλεις εισαγωγικά σε φράσεις όπως: Τον «έριξε» στη βαθμολογία (δηλ. τον αδίκησε) ή την «έριξε» την τουρίστρια (την κατάκτησε) να πω πάει στα κομμάτια, αν και εγώ ούτε εκεί θα έβαζα.
Αλλά εδώ; Πότεδεν θέλει εισαγωγικά το ρήμα «ρίχνω»; Μόνο στις ρίψεις στον στίβο;
* Και μια παρωνυχίδα. Σε αθλητικό ιστότοπο διαβάζουμε για τη μεταγραφική κίνηση:
Ο 31χρονος κεντρικός αμυντικός βρίσκεται, μάλιστα, ήδη στο Ηράκλειο και πέρασε από ιατρικές εξετάσεις, ενω έκανε και εργομετρικά τεστ, ως είθισται σε αυτές τις περιπτώσεις.
Αν έχει ολοκληρωθεί τυπικά η μεταγραφή του έως το μεσημέρι, δε, θα κάνει κι αυτός την πρώτη του προπόνηση με την καινούργια του ομάδα στο ΒΑΚ.
Αυτό το «δε» το βρίσκω εντελώς ξεκάρφωτο σε αυτή τη θέση, χώρια που μπορεί κανείς να το μπερδέψει με το αρνητικό μόριο, γι’ αυτό και το έχουν φασκιώσει με κόμματα εκατέρωθεν. Ούτε είναι απαραίτητο -αλλά αν το θέλουμε για ομορφιά ας το βάλουμε στην αρχή: Εάν δε έχει ολοκληρωθεί τυπικά η μεταγραφή του, θα κάνει κι αυτός…
* Κι ένα ακόμα ποδοσφαιρικό (κλέβουμε εκκλησία, θα πει κάποιος):
Η Ρόμα αποχαιρέτησε τον Μουρίνιο με μιαλυτή ανακοίνωση, λέει.
Και να σκεφτεί κανείς ότι είχε βάλει…. λιτούς και δεμένους για να τον πείσει να έρθει στην ομάδα!
* H Emma Stone, η πρωταγωνίστρια του Γιώργου Λάνθιμου, τιμήθηκε με το βραβείο Critics Choice Awards και κατά την τελετή απονομής είπε μερικά πράγματα που έχουν γλωσσικό ενδιαφέρον.
Όπως διαβάζουμε σε ελληνικό ιστότοπο, είπε:
“Και Yorgos, τον οποίο αποκαλώ Yorgo, γιατί έτσι υποτίθεται ότι πρέπει να το λες σε έναν Έλληνα όταν απευθύνεσαι σε αυτόν, σε αγαπώ, σε ευχαριστώ για όλα.
Δεν τους είπε «έτσι είναι η κλητική» βέβαια, αλλά αυτό εννοούσε. Αλλά κάτι δεν πάει καλά στην παραπάνω πρόταση, και αυτό είναι το «υποτίθεται».
Ναι, στο πρωτότυπο έλεγε you’re supposed to…:
“Yorgos, who I call Yorgo because that is how we are supposed to say it to a Greek man if we are speaking to them!”
Αλλά το ελληνικό «υποτίθεται» είναι πολύ πιο αδύνατο, πολύ πιο αβέβαιο. Σημαίνει «έτσι πρέπει θεωρητικά να κάνουμε, αλλά συνήθως δεν το κάνουμε», π.χ. «Υποτίθεται ότι πρέπει να κόβεις απόδειξη σε κάθε πελάτη».
Το αγγλικό you are supposed to… σημαίνει, νομίζω, «έτσι είναι το σωστό». Τι λέτε εσείς;
* Αμφισημία σε τίτλο μιας τραγικής είδησης:
Βόλος: Ελεύθερος ο πενηντάχρονος που σκότωσε τον κουνιάδο του που βίαζε την κόρη του
Το στέλνει φίλος, επισημαίνοντας την αμφισημία -ποιανού την κόρη βίαζε ο κουνιάδος;
Μπορούμε να την άρουμε; Όχι εύκολα, λέω εγώ.
* Και κλείνω με ένα μεταφραστικό, στο οποίο ήμουν έτ0ιμος να ζητήσω τη βοήθεια του κοινού.
Τι είναι οι ντεκολτέ αντλίες; Χωρίς εικόνα πολύ δύσκολα θα καταλαβαίναμε ότι είναι είδος γυναικείου υποδήματος.
Με την εικόνα που το συνοδεύει βλέπουμε μεν τι είναι, αλλά δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε πώς φτάσαμε ως εκεί -εννοώ, ποιον αγγλικό όρο στραβομετάφρασε το μηχανάκι και έφτασε στο «ντεκολτέ αντλίες».
Η φίλη που το έστειλε, όταν τη ρώτησα, μου απάντησε:
Το μόνο που ξέρω είναι ότι pump είναι η γόβα.
Κι έτσι, ήμουν έτοιμος να ζητήσω τη βοήθειά σας, όταν έπεσε η δεκαρούλα.
Διότι, το ντεκολτέ φόρεμα το λένε στα αγγλικά low-cut.
Και πράγματι, βρίσκω ότι υπάρχει όρος «low-cut pumps» και είναι περίπου αυτά τα παπούτσια της φωτογραφίας.
Οπότε, το μυστήριο λύθηκε. Κι έτσι, όταν πάτε να αγοράσετε αντλίες να ξέρετε ότι μπορείτε να διαλέξετε είτε ντεκολτέ είτε σεμνές και συμμαζεμένες.
Καλό σαββατοκύριακο!
20/01/2024
Νίκος Σαραντάκος
https://sarantakos.wordpress.com/
Ο Νίκος Σαραντάκος γεννήθηκε στο Παλαιό Φάληρο το 1959. Σπούδασε χημικός μηχανικός και αγγλική φιλολογία. Έχει εκδώσει δύο συλλογές διηγημάτων και άλλα βιβλία. Δουλεύει μεταφραστής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα σε Λουξεμβούργο και Ελλάδα. Ενδιαφέρεται για τη φρασεολογία, την ετυμολογία και τη λεξικογραφία καθώς και για την ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας. Συνεργάζεται με εφημερίδες και περιοδικά. Δημοσιεύει τα κείμενά του, γλωσσικά και άλλα, στο ιστολόγιό του sarantakos.wordpress.com/ και στο sarantakos.com. Σε μια άλλη ενσάρκωση, γράφει στα αγγλικά και στα γαλλικά για το μπριτζ (το παιχνίδι).
Τα βιβλία του:
«Για μια πορεία», διηγήματα (1984, β’ έκδ. 1988) εκδ. Σύγχρονη Εποχή
«Μετά την αποψίλωση», διηγήματα (1987, β’ έκδ. 1989) εκδ. Σύγχρονη Εποχή
«Μότσαρτ-Αλληλογραφία» (1991, β’ έκδ. 2001) εκδ. Ερατώ
«Το αλφαβητάρι των ιδιωματικών εκφράσεων» (1997) εκδ. Δίαυλος
«Γλώσσα μετ’ εμποδίων» (2007) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία» (2009) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Λέξεις που χάνονται» (2011) εκδ. Το Βήμα
«Λόγια του αέρα» (2013) εκδ. εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Οπωροφόρες λέξεις» (2013) εκδ. Κλειδάριθμος
«Η γλώσσα έχει κέφια» (2018) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Μύθοι και πλάνες για την ελληνική γλώσσα» (2019) εκδ. ΕΑΠ
«Το ζορμπαλίκι των ραγιάδων» (2020) εκδ. Του Εικοστού Πρώτου
Έχει κάνει την επιμέλεια στην έκδοση των βιβλίων:
«Συμποσιακά», του Κώστα Βάρναλη,
«Αττικά: 400 χρονογραφήματα (1939-1958) για την Αθήνα και την Αττική», του Κώστα Βάρναλη,
«Τα δεκατρία ντόμινα και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Τι είδα εις την Ρωσσίαν των Σοβιέτ», του Κώστα Βάρναλη,
«Ο μυστηριώδης φίλος και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Γράμματα από το Παρίσι», του Κώστα Βάρναλη,
«Τα μαραμένα μάτια και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Κάπου περνούσε μια φωνή», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Η νοσταλγία του Γιάννη», του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη,
«Famous Bridge Records», του David Bird,
«Bridge Hands to Make You Laugh…and Cry», του David Bird.
