Θεραπεία μέσω της Ποίησης | του Χρήστου Δημούλα
[Συνέχεια από το προηγούμενο άρθρο]
Στόχοι της θεραπείας μέσω της ποίησης
Αποβλέπει: Στη βελτίωση της σχέσης με τον εαυτό. Στην κοινωνική συμμετοχή.
Στην αντιμετώπιση τραυματικών εμπειριών και δυσλειτουργικής συμπεριφοράς.
Στην διευκόλυνση της συναισθηματικής έκφρασης κι ανάπτυξης.
Στόχοι:
1. Ενίσχυση της προσωπικής έκφρασης ως δυνατότητα εξασφάλισης ανάπτυξης φυσιολογικής και κοινωνικής προσαρμογής.
2. Διευκόλυνση της αυτοαποκάλυψης των ασθενών στη θεραπεία κι επίτευξη της θεραπευτικής αλλαγής δημιουργικά, χωρίς απειλητικό τρόπο.
3. Απόκτηση δεξιοτήτων αντιμετώπισης της νόσου.
4. Διατήρηση κι ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων.
5. Ενίσχυση εσωτερικού διαλόγου κι αυτοδιερεύνησης, αναγνώριση προσωπικών αναγκών με στόχο την επίτευξη αυτογνωσίας.
6. Βελτίωση αυτοεκτίμησης μ’ έμφαση σε υγιή πρότυπα προσωπικής αυτοέκφρασης.
7. Δημιουργική επένδυση του χρόνου,προσωπική ανάπτυξη και αναψυχή στο πλαίσιο μιας δια βίου αυτομόρφωσης.
8. Ανάπτυξη προσωπικής αυθεντικής φωνής στο πλαίσιο θεραπευτικού διαλόγου.
Κι όλα τα παραπάνω είναι ένα μόνο μέρος του εύρους δυνατοτήτων της ποίησης…
Η ποίηση ως μία αναπτυξιακή εμπειρία.
Η διαδικασία συγγραφής αποτελεί πράξη αυτοδιερεύνησης, αυτογνωσίας αλλά και επικοινωνίας. Κοινωνική συμπεριφορά της οποίας η αξία μελετιέται τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει πλήθος αναφορών που μαρτυρούν τη συντροφιά και παρηγοριά που βρίσκουνε σ’ αυτή τη φαινομενικά μονήρη δραστηριότητα. Είναι μια αυτοβιογραφική και προσωπική εμπειρία, ιδιαίτερη βιωματική εγγραφή και λογοτεχνική επεξεργασία της προσωπικής ιστορίας των ατόμων.
Τα ποιήματα εμπεριέχουν συναισθήματα, βιώματα και πληροφορίες για την εξέλιξη και τις περιπέτειες των συναισθημάτων, κωδικόποιώντας τα μη αφηγηματικά τμήματα της προσωπικής ιστορίας ή του δράματος. Είναι διαδικασία αναστοχασμού, εξερεύνησης και μάθησης μέσα στο ταξίδι της ταξίδι της ζωής, εργαλείο αναζήτησης νοημάτων στη ζωή.
Η ποίηση φαίνεται να εξηγεί τα περιεχόμενα της ανθρώπινης συνειδητότητας αλλά και τις ιδιοτροπίες και τις περιπέτειες της ζωής. Αξιόποιώντας το περιεχόμενο της συνείδησης, η ποίηση δίνει γλωσσική μορφή σ’ αγωνίες και φόβους μας, σε στοιχεία παροντικά αλλά και του παρελθόντος, τα οποία αναστέλλουν κι ελέγχουν τη δράση μας απ’ το παρόν στο μέλλον.
Οι συνέπειες της γραφής δεν είναι μόνο στις συναισθηματικό-γνωστικές λειτουργίες.
Αντίθετα υπάρχουν πολλές έρευνες με θετικές, ευεργετικές συνέπειες της συγγραφής των ποιημάτων, την ελεύθερη γραφή σε επίπεδο φυσιολογικό-σωματικό. Εξάλλου η πράξη της γραφής δεν είναι μόνο ψυχο-νοητική αλλά και σωματική δραστηριότητα. Εμπειρία που παραπέμπει σε σε σύνδεση ψυχής και σώματος.
Επιπλέον η ποίηση προσφέρει δυνατότητα επανατοποθέτησης του εαυτού έναντι των αντιξοοτήτων της ζωής, πέρα από ορατούς ή φαντασιακούς περιορισμούς, προσφέρει μια ερμηνευτική κατανόηση των εμπειριών της ζωής.
Η ποίηση ως μέθοδος έρευνας
Η ποίηση χρησιμοποιείται ως μέθοδος έρευνας στη ψυχοθεραπεία και ψυχολογία, κοινωνική εργασία, εκπαίδευση και κοινωνικές επιστήμες.
Αποτελεί είδος ποιοτικής έρευνας αναδυόμενο.
Υπάρχουν οι εξής μεθοδολογικοί προσανατολισμοί της ποίησης ως μεθόδου έρευνας:
1) Σύνθεση και δημιουργία ποιημάτων απ’ τον ερευνητή ως στρατηγική σύλληψης της ουσίας προβλημάτων κι εμπειριών.
2) Διερεύνηση της ποίησης των συμμετεχόντων ως αξιοποιήσιμα δεδομένα έρευνας.
Η χρήση της ποίησης θέτει όρους δημιουργίας διαλόγου ερευνητή-αναγνώστη. Ενσωματώνει συναισθήματα και βιώματα δημιουργώντας υποβλητική αναπαράσταση της ανθρώπινης εμπειρίας και των απολογισμών μας περί της ζωής μας. Δημιουργεί ενσυναίσθηση στο πεδίο της έρευνας.
Εκφραστικά πετυχημένα ποιήματα βασίζονται σ’ ευαίσθητα ή σ’ εκ φύσης υποβλητικά εμπειρικά δεδομένα. Η εικονιστική γλώσσα επιτρέπει στον αναγνώστη να εισέλθει σε μιά εργασία και ν’ αναπτύξει προσωπική σχέση μ’ αυτά. Η εικόνα μετασχηματίζεται σε γνώση.
(Συνέχεια στο επόμενο άρθρο)
Χρήστος Δημούλας
Χρήστος Δημούλας
Ο Χρήστος Δημούλας γεννήθηκε το 1977. Σπούδασε Δημοσιογραφία, Πολιτικές Επιστήμες, Ιστορία, Κολάζ, Δραματοθεραπεία, Παιδοψυχολογία, Ειδική Αγωγή κι Εκπαίδευση Α.Μ.Ε.Α.. Διδάχτηκε Θεατρικό Παιχνίδι, Θεραπεία μέσω της Ποίησης κι όλων των ειδών γραπτού λόγου.
Εργάζεται ως Δραματοθεραπευτής κι υπεύθυνος, συνεδριών, μαθημάτων κι εργαστηρίων θεραπευτικής γραφής.
Ενδιαφέροντα του: Λογοτεχνία, Εικαστικά, Θέατρο, Φωτογραφία, Γυμναστική, Ακτιβισμός, Ταξίδια, Κολάζ.
Συνιδρυτής του Συλλόγου Εργατικής και Λαϊκής Επιμόρφωσης «Δημήτρης Γληνός».
Εμπνευστής-συνιδρυτής του εργαστηρίου φωτογραφίας «ΦωτοΠρολετάριοι».
Συνιδρυτής της κοινωνικής-λογοτεχνικής ομάδας «Απόδραση στον Λόγο και την Τέχνη».
Μέλος της «Συντροφιάς των Ονειροπόλων» του Θεάτρου Άλφα.
Έχει εκδώσει τρία λογοτεχνικά βιβλία. Συμμετείχε σε δύο ανθολογίες και δημιούργησε την Ανθολογία Σύγχρονης Ελληνικής Αντιπολεμικής Ποίησης. Έκανε ως τώρα πέντε ατομικές εκθέσεις και συμμετείχε σε πέντε ομαδικές με κολάζ του.
Διατηρεί την στήλη συνεντεύξεων: «Συνέντευξη με τον Χρήστο» στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Κoukidaki».
