Αναφορά στη γιορτή της μάνας | του Θεματοφύλακα ιστορικής μνήμης
Μαμά, μάνα, είναι η κύρια λέξη για τον καθένα μας. Είμαστε εντελώς εξαρτημένοι από τη μητέρα μας ως παιδιά και ερχόμαστε σε αυτήν για συμβουλές όταν μεγαλώσουμε και επιτέλους καταλαβαίνουμε: η μαμά είχε δίκιο! Ο δεσμός μεταξύ μητέρας και παιδιού είναι αδιάσπαστος και ακλόνητος, όπως η δύναμη της αγάπης που τους ενώνει. Η μαμά είναι, χωρίς υπερβολές, η πιο σημαντική φιγούρα στη ζωή ενός ανθρώπου. Μας δίνει το πιο σημαντικό πράγμα – τη ζωή, μας διδάσκει πώς να περπατάμε κατά μήκος της, μας στηρίζει στο δρόμο, μας προστατεύει και είναι πάντα έτοιμη να βοηθήσει. Η μαμά είναι το άτομο που θα είναι πάντα μαζί μας, ό,τι και να γίνει, θα αγαπάει και θα φροντίζει το παιδί της.
Η λέξη «μαμά» ακούγεται παρόμοια σε πολλές γλώσσες του κόσμου. Πιστεύεται ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι προέρχεται από τους ήχους που κάνει το παιδί απευθυνόμενο προς τη μάνα του.
Ο γιορτασμός της μέρας της μητέρας αναγνωρίζει τη βαθιά επίδραση που έχουν οι μητέρες στη ζωή των παιδιών τους και υπογραμμίζει την καθοδήγηση, την υποστήριξη και την επιρροή τους στη διαμόρφωση του χαρακτήρα, των αξιών και της συνολικής ανάπτυξης των παιδιών τους. Η γιορτή της Μάνας υπενθυμίζει την ανυπολόγιστη αξία της μητέρας και της μητρότητας, καθώς είναι μια ημέρα έκφρασης αγάπης, εκτίμησης και αναγνώρισης για την ανιδιοτελή αφοσίωση και την άνευ όρων αγάπη που παρέχουν οι μητέρες σε όλη τους τη ζωή. Επομένως, έχει σημαντική αξία για όλους μας. Η μέρα της μητέρας είναι μια ειδική περίσταση αφιερωμένη στην τιμή και την εκτίμηση των μητρικών φιγούρων, καθώς παρέχει την ευκαιρία να εκφράσουμε ευγνωμοσύνη για την αγάπη, τις θυσίες και την ακλόνητη υποστήριξή τους, να γιορτάσουμε τον όμορφο και ουσιαστικό ρόλο της μητρότητας, να αναγνωρίσουμε την τεράστια επίδραση που έχουν οι μητέρες στα παιδιά τους. Η γιορτή χρησιμεύει ως υπενθύμιση για να περάσουμε ποιοτικό χρόνο με την οικογένεια και να ενισχύσουμε τον δεσμό μεταξύ των μητέρων και των παιδιών τους.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι όλος ο κόσμος έχει τις δικές του, ξεχωριστές μέρες αφιερωμένες στις μάνες. Πραγματοποιούνται σε όλο τον κόσμο, αλλά σε διαφορετικές χώρες, ορίζονται διαφορετικές ημερομηνίες για το γεγονός αυτό.
• 3 Μάρτη — στη Γεωργία,
• την πρώτη Κυριακή του Μαρτίου – στο Ηνωμένο Βασίλειο,
• 21 Μάρτη – στην Αίγυπτο,
• 7 Απρίλη — στην Αρμενία,
• Πρώτη Κυριακή του Μάρτη – στην Ουγγαρία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και τη Λιθουανία,
• 10 Μάη – στις Φιλιππίνες,
• τρίτη Κυριακή του Μάη – στο Κιργιστάν,
• 26 Μάη – στην Πολωνία,
• Την τελευταία Κυριακή του Μάη – στη Σουηδία και τη Γαλλία,
• Η τρίτη Κυριακή του Σεπτέμβρη – στο Καζακστάν.
• 14 Οκτώβρη – στη Λευκορωσία κ.α.
Αν και στις περισσότερες υπόλοιπες χώρες η γιορτή γίνεται την δεύτερη Κυριακή του Μαΐου. Έτσι, αυτή την ημέρα, οι μητέρες τιμούνται στην Εσθονία, τη Δανία, τη Φινλανδία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Τουρκία, το Βέλγιο, τη Μάλτα, την Κύπρο, την Αυστραλία, την Ιαπωνία, τις ΗΠΑ, την Ελλάδα κλπ.
Στην αρχαιότητα,
Οι μητέρες τιμούνται από την ανθρωπότητα από τα αρχαία χρόνια. Ολόκληρη η ιστορία της ανθρωπότητας είναι εγγενής στη λατρεία της μητέρας, η οποία υπήρχε σε διαφορετικούς λαούς σε αντίθετα σημεία του πλανήτη. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν μητρική λατρεία: τον Μάρτη, προς τιμήν της Ρέας, της γενάρχισσας των θεών, γίνονταν διάφορα μυστήρια. Οι Ρωμαίοι είχαν τη μητέρα των θεών Κυβέλη, οι Κέλτες έδιναν τιμές στις μητέρες κατά τη διάρκεια του εορτασμού της θεάς Μπρίτζετ. Στη Βρετανία, η τέταρτη Κυριακή της Σαρακοστής θεωρούνταν Κυριακή της Μητέρας. Κατά τους XVII-XIX αιώνες, όλες οι μητέρες της χώρας συγχαίρονταν αυτήν την ημέρα.
…στις ΗΠΑ,
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο προάγγελος της ημέρας της Μητέρας προήλθε από την υπέρμαχο της κατάργησης της δουλείας και σουφραζέτα Τζούλια Χάου (Julia Ward Howe). Το 1870 η Χάου έγραψε τη «Διακήρυξη της Ημέρας της Μητέρας», μια έκκληση για δράση που ζητούσε από τις μητέρες να ενωθούν για την προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης. Το 1873 η Χάου έκανε εκστρατεία για μια «Ημέρα Ειρήνης της Μητέρας» που γιορτάζεται κάθε 2 Ιούνη.
Εκείνη την εποχή, αυτή η ιδέα δεν βρήκε υποστήριξη. Όμως η πρωτοβουλία της συμπατριώτισσάς της Aν Τζάρβις (Ann Maria Reeves Jarvis) το 1908 βρήκε ανταπόκριση. Η Βιρτζίνια έγινε η πρώτη πολιτεία το 1910. Εκεί γιορτάστηκε για πρώτη φορά η Γιορτή της Μητέρας. Μέχρι το 1912 πολλές πολιτείες και πόλεις είχαν υιοθετήσει την Ημέρα της Μητέρας ως ετήσια αργία και η Τζάρβις είχε ιδρύσει τη «Διεθνή Ένωση για την Ημέρα της Μητέρας» για να βοηθήσει στην προώθηση του σκοπού της.
Η επιμονή της απέδωσε καρπούς το 1914, όταν ο Πρόεδρος Τόμας Γούντροου Ουίλσον (Thomas Woodrow Wilson) υπέγραψε ένα νόμο που καθιέρωσε επίσημα τη δεύτερη Κυριακή του Μάη ως Ημέρα της Μητέρας.
Αλλά από τη στιγμή που η Ημέρα της Μητέρας έγινε εθνική εορτή, δεν άργησαν οι ανθοπώλες, οι εταιρείες καρτών και άλλοι έμποροι να επωφεληθούν από τη δημοτικότητά της. Ενώ η Τζάρβις είχε αρχικά συνεργαστεί με βιομηχανία λουλουδιών για να βοηθήσει στην δημοτικότητα της Ημέρας της Μητέρας, μέχρι το 1920 είχε αηδιάσει με τον τρόπο εμπορευματοποίησης της γιορτής. Κατήγγειλε τη μεταμόρφωση της γιορτής και προέτρεψε τους ανθρώπους να σταματήσουν να αγοράζουν λουλούδια, κάρτες και καραμέλες για την Ημέρα της Μητέρας.
Η Τζάρβις τελικά κατέφυγε σε μια ανοιχτή εκστρατεία ενάντια στους κερδοσκόπους της Ημέρας της Μητέρας, μιλώντας εναντίον των ζαχαροπλαστών, των ανθοπωλών και ακόμη και των φιλανθρωπικών οργανώσεων. Ξεκίνησε επίσης αμέτρητες αγωγές εναντίον ομάδων που είχαν χρησιμοποιήσει το όνομα «Ημέρα της Μητέρας», ξοδεύοντας τελικά το μεγαλύτερο μέρος της προσωπικής της περιουσίας σε νομικές αμοιβές.
…στη Ρωσία / Σοβιετική Ένωση,
Η πρώτη προσπάθεια καθιέρωσης της Ημέρας της Μητέρας στη Ρωσία έγινε ήδη από το 1915. Αυτή η ημέρα έπεσε την 1η Δεκέμβρη, αλλά δεν ήταν καθορισμένη στο εθνικό ημερολόγιο.
Αργότερα, στην ΕΣΣΔ, η δασκάλα Ελμίρα Χουσεΐνοβα (Эльмира Джавадовна Гусейнова) που δίδασκε ρωσική γλώσσα και λογοτεχνία στο σχολείο Νο. 228 στο Μπακού, ανέλαβε την πρωτοβουλία να δημιουργήσει την Ημέρα της Μητέρας και στις 30 Οκτώβρη 1988 την πραγματοποίησε σε ένα από τα σχολεία του Μπακού. Πολλά γράφτηκαν για αυτήν την εμπειρία στον σοβιετικό Τύπο, η γιορτή ζητήθηκε να γίνει ετήσια και καθολική για τη σοβιετική χώρα, κι αυτό έγινε το 1998.
…και αλλού
Ορισμένες χώρες συνέχισαν να τηρούν αρχαίες γιορτές. Για παράδειγμα, το Durga-puja, τιμώντας τη θεά της μητρότητας Durga, παραμένει ένα σημαντικό φεστιβάλ στην Ινδία.
Κατά καιρούς, η γιορτή της Μητέρας ήταν επίσης μια ημερομηνία έναρξης πολιτικών ή φεμινιστικών σκοπών. Το 1968 η Κορέτα Σκοτ Κινγκ (Coretta Scott King), σύζυγος του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (Martin Luther King Jr.), χρησιμοποίησε την Ημέρα της Μητέρας για να διοργανώσει μια πορεία για την υποστήριξη των μη προνομιούχων γυναικών και παιδιών.
Από τη δεκαετία του 1970 οι γυναικείες ομάδες χρησιμοποίησαν επίσης τη γιορτή ως αφορμή για να τονίσουν την ανάγκη για ίσα δικαιώματα και πρόσβαση στη φροντίδα των παιδιών.
Οι γιορτασμοί
Ο σκοπός της καθιέρωσης της γιορτής της Μητέρας σε όλον τον κόσμο ήταν να υποστηρίξει τις παραδόσεις της φροντίδας των γυναικών, να εδραιώσει τα οικογενειακά θεμέλια και να τονίσει τη σημασία του κύριου προσώπου στη ζωή των ανθρώπων – των μητέρων. Φυσικά, αυτήν την ημέρα αξίζει να επισκεφτείτε το πιο αγαπητό άτομο – τη μητέρα, και καλύτερα να μην είναι με άδεια χέρια. Άλλωστε, το νόημα της γιορτής είναι ότι προσέχουμε τις μητέρες μας. Ένα δώρο ή απλά ένα μπουκέτο λουλούδια σίγουρα θα ευχαριστήσει τη μαμά.
Σε διάφορες χώρες έχουν τη δική τους κουλτούρα γιορτής. Στη Μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία, για παράδειγμα, συνηθίζεται να μαγειρεύεται ένα κέικ που ονομάζεται «Simnel» την Κυριακή της Μητέρας. Πρόκειται για ένα κέικ με κομμάτια αποξηραμένων φρούτων και ζαχαρωμένων φρούτων, μπαχαρικά, πάστα αμυγδάλου και αμυγδαλόπαστα.
Στην Αιθιοπία, οι οικογένειες συγκεντρώνονται για να τραγουδήσουν τραγούδια και να φάνε σε μεγάλο γλέντι ως μέρος του Antrosht, μιας τριήμερης γιορτής που τιμά τη μητρότητα. Η γιορτή δεν είναι μόνο μια ημέρα γιορτασμού της Μητρότητας, αλλά δίνει επίσης τον τόνο για μια νέα εποχή. Η τριήμερη γιορτή που γιορτάζεται κατά τη διάρκεια της Ημέρας της Μητέρας είναι γνωστή ως «Antrosht». Οι κάτοικοι της Αιθιοπίας γιορτάζουν οργανώνοντας μαζικά γεύματα με την οικογένεια και τους φίλους και προετοιμάζοντας την παραδοσιακή συνταγή της χώρας, «χας». Είναι πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι για να ασχοληθούν με τη γιορτή, τα παιδιά εμπλέκονται στο να φέρουν τα υλικά της συνταγής ενώ οι μητέρες χαλαρώνουν και απολαμβάνουν το γλέντι. Η αποστολή των συστατικών μοιράζεται μεταξύ των κοριτσιών και των αγοριών. Ενώ τα αγόρια είναι υπεύθυνα να φέρουν αρνί ή ταύρο, τα κορίτσια φέρνουν λαχανικά, βούτυρο, μπαχαρικά και τυρί. Στη συνέχεια, η μητέρα ετοιμάζει το «χας» και όλη η οικογένεια απολαμβάνει τη μαγευτική γεύση της συνταγής.
Η γιορτή της μητέρας είναι μεγάλη υπόθεση στο Μεξικό. Ενώ η μέρα μπορεί να περιλαμβάνει δείπνο και λουλούδια στη μαμά, η μέρα θα ξεκινήσει με μια πρωινή σερενάτα του τραγουδιού «Las Mananitas» από τους τραγουδιστές της mariachi:
«Ξύπνα, αγαπητέ μου, ξύπνα
και δες ότι ξημέρωσε η μέρα
τώρα το μικρό τα πουλιά τραγουδούν
και το φεγγάρι έχει δύσει».
Η γιορτή της μητέρας έχει ιδιαίτερη σημασία στη Βολιβία. Τον 19ο αιώνα, κατά τη διάρκεια του αγώνα της χώρας για ανεξαρτησία από την Ισπανία, χάθηκαν πολλές ζωές – ιδιαίτερα ανδρών. Μια ομάδα γυναικών αρνήθηκε να σταθεί δίπλα και να παρακολουθήσει και αντ’ αυτού ενώθηκε για να πολεμήσει τον ισπανικό στρατό. Η συνεισφορά τους στον πόλεμο έγινε μια κληρονομιά που γιορτάζει τις «ηρωίδες της Κορονίγια» (Coronilla) την ημέρα της μητέρας.
Η γιορτή της μητέρας γιορτάζεται τη δεύτερη Κυριακή του Μάη στην Ιαπωνία. Ο εορτασμός ξεκίνησε στα γενέθλια της αυτοκράτειρας Kojun το 1931 και το 1949 αποφασίστηκε ότι η γιορτή έπρεπε να ταυτιστεί με τη γιορτή της μητέρας στην Αμερική. Την ημέρα που τα παιδιά θα ζωγραφίσουν τη μητέρα τους στο σχολείο, θα βοηθήσουν στις δουλειές και στο μαγείρεμα του δείπνου και θα δώσουν γαρύφαλλα που συμβολίζουν τη δύναμη των μητέρων.
Συχνά βέβαια το καλύτερο δώρο για μια μαμά μπορεί να είναι μια απλή επίσκεψη και αγκαλιές από τα παιδιά. Το να περνάς ποιοτικό χρόνο με τις μητέρες είναι μια βασική πτυχή της γιορτής της Μητέρας.
Η μέρα της Μητέρας μπορεί επίσης να είναι μια στιγμή για προβληματισμό και μνήμη, ιδιαίτερα για εκείνους των οποίων οι μητέρες δεν ζουν πλέον, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να δημιουργούν αφιερώματα για να τιμήσουν τη μνήμη των μητέρων τους. Τελικά, οι εορτασμοί της Ημέρας της Μητέρας περιστρέφονται γύρω από την έκφραση αγάπης, εκτίμησης και ευγνωμοσύνης προς τις μητέρες και οι συγκεκριμένες δραστηριότητες και παραδόσεις μπορεί να ποικίλλουν, αλλά το υποκείμενο συναίσθημα παραμένει το ίδιο – για να τιμήσουμε και να γιορτάσουμε την αμέτρητη επίδραση των μητέρων στη ζωή μας!
Η μάνα ρεκόρ!
Η μητέρα με τα περισσότερα παιδιά που έχει καταγραφεί ιστορικά, θεωρείται η Τατιάνα Σορόκινα (Татьяна Сорокина) από την περιοχή του Ροστόφ της Ρωσίας. Κατά τη διάρκεια της ζωής της, γέννησε 83 παιδιά, από τα οποία ανάθρεψε μόνη της μόνο δύο – όλα τα υπόλοιπα υιοθετήθηκαν.
Η μάνα στη λογοτεχνία
Άπειρα το λογοτεχνικά έργα που δημιουργήθηκαν για τη μητέρα. Τί να πρωτοδιαλέξεις; Σήμερα, επέλεξα να διαβάσουμε ένα ποίημα κι ένα απόσπασμα από μυθιστόρημα για την μέρα της μάνας, (α, κι ένα παραδοσιακό τραγούδι):
Θυμάμαι (Μάνα), του Τάσου Λειβαδίτη
Θυμάμαι το 36
κάθε βράδυ μόλις κατάφερνε ο πατέρας να φέρει ένα καρβέλι ψωμί.
Άχνιζαν στο τραπέζι λίγες βραστές πατάτες.
Μα καθώς άρχιζε να μας μιλάει για την Ισπανία που πολεμούσε
τ’ άδειο τραπέζι γέμιζε μονομιάς σημαίες, οδοφράγματα, τραγούδια
νοιώθαμε να χορταίνουμε.
Η μάνα ακούμπαγε το μπάλωμα στα γόνατα κι άκουγε σιωπηλή.
Μάνα, που είσαι, μάνα
έζησες όλες σου τις μέρες με δάκρυα
έζησες όλα τα βράδια σου με μια κούπα φασκόμηλο και μια φέτα ψωμί
ήμουν μεγάλος, άντρας πια, κι έκλαψα σαν μικρό παιδί
σαν έμαθα πως είχες κάποτε ζητιανέψει
για μας μάνα
μάνα
ο άνεμος σάρωνε το στρατόπεδο
πεθαίναμε απ’ την πείνα και την παγωνιά
μα εγώ έβρισκα λίγο απάγκιο γιατί μου ’στελνες την έγνοια σου.
Τώρα έφυγες, μάνα, δίχως να σε δω.
Πέθανες την ώρα που έτρωγα με τα μάτια τον ορίζοντα
πίσω απ’ τα συρματοπλέγματα
να βρω κατά που πέφτει το σπίτι μας
να βρω μια μικρή σπίθα απ’ το μεγάλο τζάκι της στοργής σου.
Μα απόψε, συγχώρα με, σε νοιώθω, μάνα, και σένα πολύ μακριά.
Απόψε νοιώθω σαν να μην είμαι πια δικό σου παιδί.
Είναι τα εκατομμύρια αδέρφια μου κι ο αγώνας μας που σαν μια γόνιμη φαρδιά κοιλιά με γέννησε σ’ αυτό το σταυροδρόμι που φυσάει.
Και το τραγούδι μου γεννήθηκε μες στα αίματα όπως γεννιέται μια σημαία…
Η μάνα μου, του Νίκου Καζαντζάκη
Η μάνα μου, μια άγια γυναίκα. Με υπομονή, μ’ αντοχή κι όλη τη γλύκα της γης απάνω της. Όλοι από το αίμα της μάνας μου οι πρόγονοι ήταν χωριάτες. Σκυμμένοι στο χώμα, κολλημένοι στο χώμα, τα πόδια τους, τα χέρια τους, τα μυαλά τους γεμάτα χώματα. Αγαπούσαν τη γης και της εμπιστεύουνταν όλες τις ελπίδες. Είχαν γίνει, πάππου προς πάππου, ένα μαζί της. Στην αβροχιά, κοράκιαζαν κι αυτοί μαζί της, κι όταν ξεσπούσαν τα πρωτοβρόχια, τα κόκαλά τους έτριζαν και φούσκωναν σαν καλάμια. Κι όταν αλέτριζαν και χαράκωναν βαθιά την κοιλιά της με το γενί, ξαναζούσαν στα στήθια και στα μεριά τους την πρώτη νύχτα που κοιμήθηκαν με τη γυναίκα τους….
Ποτέ δεν είχα δει τη μητέρα μου να γελάει, χαμογελούσε μόνο, και τα βαθουλά, μαύρα μάτια της κοίταζαν τους ανθρώπους γεμάτα υπομονή και καλοσύνη. Πηγαινοέρχονταν σαν πνέμα αγαθό μέσα στο σπίτι, κι όλα τα πρόφταινε ανέκοπα κι αθόρυβα, σαν να ’χαν τα χέρια της μια καλοπροαίρετη μαγική δύναμη, που κυβερνούσε με καλοσύνη την καθημερινή ανάγκη. Μπορεί και να ’ναι η νεράιδα συλλογιζόμουν κοιτάζοντάς την σιωπηλά….
Οι ώρες που περνούσα με τη μητέρα μου ήταν γεμάτες μυστήριο. Καθόμασταν ο ένας αντίκρα στον άλλο, εκείνη σε καρέκλα πλάι στο παράθυρο, εγώ στο σκαμνάκι μου, κι ένιωθα, μέσα στη σιωπή, το στήθος μου να γεμίζει και να χορταίνει, σαν να ’ταν ο αγέρας ανάμεσά μας γάλα και βύζαινα.
Από πάνω μας ήταν η γαζία, κι όταν ήταν ανθισμένη, η αυλή μας μοσκομύριζε. Αγαπούσα που τα ευωδάτα κίτρινα λουλούδια της, τα ’βαζε η μητέρα μου στις κασέλες και τα σώρουχά μας, τα σεντόνια μας, όλη μου η παιδική ηλικία μύριζε γαζία.
Μιλούσαμε, πολλές ήσυχες κουβέντες, πότε η μητέρα μού διηγόταν για τον πατέρα της, για το χωριό που γεννήθηκε, και πότε ’γω της στορούσα τους βίους των αγίων που ’χα διαβάσει, και ξόμπλιαζα τη ζωή τους με τη φαντασία μου. Δεν έφτανα τα μαρτύριά τους, έβαζα κι από δικού μου, ωσότου έπαιρναν τη μητέρα μου τα κλάματα, τη λυπόμουν, κάθιζα στα γόνατά της, της χάιδευα τα μαλλιά και την παρηγορούσα: Μπήκαν στον παράδεισο, μητέρα, μη στεναχωριέσαι, σεριανίζουν κάτω από ανθισμένα δέντρα, κουβεντιάζουν με τους αγγέλους και ξέχασαν τα βάσανά τους. Και κάθε Κυριακή βάζουν χρυσά ρούχα, κόκκινα κασκέτα με φούντες και πάνε να κάμουν βίζιτα στο Θεό.
Κι η μητέρα σφούγγιζε τα δάκρυά της, με κοίταζε σαν να μου έλεγε: Αλήθεια λες; Και μου χαμογελούσε.
Και το καναρίνι, μέσα στο κλουβί του, μας άκουγε, σήκωνε το λαιμό του και κελαηδούσε μεθυσμένο, ευχαριστημένο, σαν να ’χε κατέβει από τον παράδεισο, σαν να ωχε αφήσει μια στιγμή τους αγίους κι ήρθε στη γης να καλοκαρδίσει τους ανθρώπους.
Η μητέρα μου, η γαζία, το καναρίνι, έχουν σμίξει αχώριστα, αθάνατα μέσα στο μυαλό μου, δεν μπορώ πια να μυρίσω γαζία, ν’ ακούσω καναρίνι, χωρίς ν’ ανέβει από το σπλάχνο μου η μητέρα μου και να σμίξει με τη μυρουδιά τούτη και με το κελάηδημα του καναρινιού…
(Απόσπασμα από το «Αναφορά στο Γκρέκο»)
Το γνωστό παραδοσιακό ποντιακό τραγούδι «Η μάνα είναι κρύο νερό».
Όταν γερά η μάνα και άλλο κε μπορεί
α τότε θελ βοήθειαν α τότε θελ ζωήν …
α τότε θελ ζωήν
κι όταν θα έρτε η ώρα και άλλο κι θα ζει
αμάν και φτας το χρέωσις θα καίετε η ψυς
η μάνα εν κρύον νερόν και σο ποτήρ και μπεν
η μάνα να μη είνετε η μάνα να μη εν
η μάνα να μη εν
η μάνα εν βράχος η μάνα εν ρασίν
σο δύσκολον την ώρας μανίτσα, μανίτσα, μανίτσαμ
θα τσαείς
η μάνα εν το στήριγμαν τη χαράς το κλαδίν
τατινές η εγάπη κε βρίετε ση γην
η μάνα εν κρύον νερόν… θα δέαβένε τα χρόνια θα έρουμε και μεις
ατά είναι με τη σειράν κι θα γλυτών κανείς…
κι θα γλυτών κανείς
κατ’ ολ’ πρεπ’ να εξέρουμε σ’ αούτο τη ζώην
Χωρίς τη μάνας την ευχήν κανείς κε λεπ χαΐρ.
[Η εικόνα που συνοδεύει το κείμενο είναι το έργο «Μάνα», (1974), του βραβευμένου Σοβιετικού ζωγράφου, δάσκαλου, καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης, λαϊκού καλλιτέχνη της Ρωσικής Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της ΕΣΣΔ, Νικολάι Ομπτσίνικοφ (Николай Васильевич Овчинников, 14/10/1918 – 18/2/2004)]
Θεματοφύλακας ιστορικής μνήμης
