Συνδυάζοντας λεμόνι και πιπερόριζα | η κουζίνα της Αναστασίας
Το λεμόνι είναι ο καρπός του δένδρου «Κιτρέα η λεμονέα» “Citrus limon” και χρησιμοποιείται κυρίως για τον χυμό του, αλλά και το πιο σαρκώδες μέρος του φυτού, στη μαγειρική – ζαχαροπλαστική.
Τα λεμόνια είναι πλούσια σε κιτρικό οξύ, βιταμίνη C και πολυφαινόλες. Τα 100 ml χυμού λεμονιού περιέχουν 50 γραμμάρια βιταμίνης C! Αυτές τους οι ιδιότητες – μεταξύ πολλών άλλων – τα καθιστούν πολύτιμους σύμμαχους της υγείας μας.
«Όταν η ζωή σου δίνει λεμόνια, φτιάξε λεμονάδα», λέμε θέλοντας να ενθαρρύνουμε την αισιόδοξη και θετική στάση που πρέπει να κρατάμε απέναντι στις δυσκολίες της ζωής!
Άμα έχουμε όμως πολλά λεμόνια, τότε μπορούμε να φτιάξουμε πολλά ακόμη, όχι μόνο λεμονάδα!
Ένας τόσο πολύτιμος καρπός δεν μπορούσε βέβαια να αφήσει ανεπηρέαστη και την ελληνική μουσική παράδοση. Ενδεικτικά θυμίζω εδώ δυο πανέμορφα δημοτικά τραγούδια με θέμα το λεμόνι.
1. Παραδοσιακό Πελοποννήσου
Λε- καλέ, λεμο- λεμονάκι μυρωδάτο
λεμονάκι μυρωδάτο κι από περιβόλι αφράτο.
Μη- καλέ, μη πα- μη παραμυρίζεις τόσο
μη παραμυρίζεις τόσο και με κάνεις και νυχτώσω.
Κι αν- καλέ, και αν νυ- κι αν νυχτώσεις παλικάρι
κι αν νυχτώσεις παλικάρι κάτσε να ‘βγει το φεγγάρι.
Να- καλέ, να σε- να σε δω να σε γνωρίσω
να σε δω να σε γνωρίσω και να σε γλυκορωτήσω.
Α- καλέ, από- από τι σειριά κρατιέσαι
από τι σειριά κρατιέσαι όπου σειέσαι και λυγιέσαι.
Του- καλέ, του σει- του σειστή του λυγιστή ‘μαι
του σειστή του λυγιστή ‘μαι, του ταβερνοκεραστή ‘μαι.
2. Παραδοσιακό Ηπείρου
Μωρή κοντού- μωρή κοντούλα λεμονιά,
με τα πολλά λεμό- λεμόνια, Βησσανιώτισσα,
σε φίλησα κι αρρώστησα και το γιατρό δε φώναξα.
Πότε μικρή, πότε μικρή μεγάλωσες;
Κι έγινες για στεφά- στεφάνι, Βησσανιώτισσα,
σε φίλησα κι αρρώστησα και το γιατρό δε φώναξα.
Χαμήλωσε, χαμήλωσε τους κλώνους σου,
να κόψω ένα λεμό- λεμόνι, Βησσανιώτισσα,
Σε φίλησα κι αρρώστησα και το γιατρό δε φώναξα.
Για να το στύ- για να το στύψω να το πιω,
να μου διαβούν οι πό- οι πόνοι, Βησσανιώτισσα,
σε φίλησα κι αρρώστησα και το γιατρό δε φώναξα.
Ας κάνουμε λοιπόν μια γλυκόξινη μαρμελάδα με την ξεχωριστή «σπιρτάδα» του λεμονιού σε συνδυασμό με την πικάντικη πιπερόριζα, που μπορούμε να την απολαύσουμε τόσο με γλυκές γεύσεις, αλλά και σαν συνοδευτικό αλμυρών πιάτων!
Κι αφού έχουμε λεμόνια και πιπερόριζα και ο χειμώνας είναι στην κορύφωσή του, ας φτιάξουμε κι ένα σιρόπι λεμονιού-πιπερόριζας-μελιού, σύμμαχό μας ενάντια στα κρυολογήματα και ενισχυτικό του ανοσοποιητικού μας. Παράλληλα δε Π Ε Ν Τ Α Ν Ο Σ Τ Ι Μ Ο !
Μαρμελάδα λεμόνι με πιπερόριζα (τζίντζερ)
Υλικά:
1,5 κ. Λεμόνια βιολογικά, ακέρωτα (όχι χοντρόφλουδα)
1,5 κ. Ζάχαρη
1,5 λιτ. Νερό
70 – 100 γρ. πιπερόριζα
Προετοιμασία:
Πλένουμε πολύ καλά τα λεμόνια. Αν είναι «σπιτικά» ή βιολογικά, αρκεί το πλύσιμο με άφθονο νερό. Αν είναι του εμπορίου ή δεν είστε σίγουροι αν είναι κερωμένα, τότε τρίψτε τα καλά με αλάτι, ξεπλύνετε με νερό, στη συνέχεια τρίψτε τα με σόδα μαγειρικής και τέλος ξεπλύντε τα πολύ καλά με τρεχούμενο νερό.
Ξεχωρίστε ένα κιλό. Από αυτά επιλέξτε ένα – δυο και με τον αποφλοιωτή ή με ένα πολύ κοφτερό μαχαίρι αφαιρέστε προσεκτικά λεπτές στρώσεις του κίτρινου φλοιού και κόψτε τες σε λεπτές λουρίδες.
Από αυτά τα λεμόνια καθώς και από τα υπόλοιπα του ενός κιλού αφαιρέστε το πάνω και το κάτω μέρος του κάθε λεμονιού και κόψτε τα στα τέσσερα. Αφαιρέστε προσεκτικά τις μεσαίες μεμβράνες (με ψαλίδι είναι πιο εύκολο) και τα κουκούτσια αν έχουν και κρατήστε όλα τα υπολείμματα σε ένα μπολ. Κατόπιν κόψτε κάθε τέταρτο λεμονιού κάθετα σε πολύ λεπτές φετούλες.
Σε μια βαθειά και πλατιά κατσαρόλα βάλτε 1,5 λίτρο νερό και ρίξτε μέσα τις λεπτές φετούλες λεμονιού και τις λεπτές λουρίδες του φλοιού που κόψατε.
Έχετε στην άκρη μισό κιλό λεμόνια ακόμη. Χρειάζεται μόνο ο χυμός αυτών των λεμονιών, που μπορείτε να τον πάρετε στύβοντας απλώς τα λεμόνια.***i Ο χυμός θα είναι περίπου 200 γραμμάρια πάνω – κάτω. Ρίξτε τον χυμό στην κατσαρόλα με τα λεμόνια και το νερό.
Σε ένα τουλπάνι βάλτε όλα τα υπολείμματα και τα κουκούτσια και βάλτε το κι αυτό στην κατσαρόλα να βράσει. Τα κουκούτσια των εσπεριδοειδών έχουν πηκτίνη, που βοηθάει στο γρηγορότερο πήξιμο της μαρμελάδας.
Βάζετε την κατσαρόλα στην εστία και μόλις ξεκινήσει η βράση χαμηλώνετε την ένταση στη μέση και βράζετε για μισή ώρα με ξεσκέπαστη την κατσαρόλα.
Στο μεταξύ με ένα κουταλάκι ξύνετε την φλούδα από την πιπερόριζα (τζίντζερ).
Τρίβετε στην ψιλή πλευρά του τρίφτη την πιπερόριζα. (η ποσότητα που θα βάλετε εξαρτάται από το πόσο «πικάντικη» θέλετε την μαρμελάδα).
Μετά από μισή ώρα αφαιρείτε το τουλπάνι και βάζοντάς το σε ένα μεγάλο στραγγιστήρι το πιέζετε με ένα κουτάλι για να βγάλει όσο περισσότερο πολτό και υγρό έχει και τα ρίχνετε ξανά στην κατσαρόλα.
Ρίχνετε και την τριμμένη πιπερόριζα καθώς και την ζάχαρη στην κατσαρόλα.
Ξεκινάει το βράσιμο – δέσιμο της μαρμελάδας.
Ανάλογα με την ένταση της θερμοκρασίας και το φάρδος της κατσαρόλας θα χρειαστούν 40 με 60 λεπτά, με τακτικό ανακάτεμα για να μην κολλήσει η μαρμελάδα, μέχρι να είναι έτοιμη.
Αν έχετε θερμόμετρο ζαχαροπλαστικής, θα δείχνει 103°C – 105°C.
Αν όχι θα δοκιμάσετε βάζοντας μια κουταλιά μαρμελάδα σε ένα κρύο πιατάκι. Θα πρέπει όταν κρυώσει λίγο και τραβήξετε μια γραμμή με το δάχτυλο, αυτή να παραμένει ανοιχτή.
Επειδή η μαρμελάδα λεμόνι έχει από μόνη της πολύ πηκτίνη, είναι καλύτερα να μη σφραγίσετε τα βάζα με την μέθοδο «ζεστό γέμισμα και αναποδογύρισμα», γιατί ανάλογα με το πόσο την «δέσατε», μπορεί να παραμείνει κολλημένη στο καπάκι όταν κρυώσει.
Αν βέβαια τα καπάκια είναι καινούρια και όχι επαναχρησιμοποιημένα, μπορείτε να γεμίσετε τα βάζα με την ζεστή μαρμελάδα, να τα κλείσετε αμέσως και σε 1 -2 ώρες θα ακούσετε το χαρακτηριστικό «κλακ» που κάνουν τα καπάκια όταν σφραγίζουν τα βάζα.
Διαφορετικά τα συσκευάζετε και κλείνετε τα καπάκια όταν κρυώσει καλά η μαρμελάδα. Κατόπιν τα αποστειρώνετε με την μέθοδο του βρασμού.
☻ Η μαρμελάδα λεμόνι με πιπερόριζα, γλυκόξινη και διακριτικά υπόπικρη και καυτερή, εκτός από υπέροχη μαρμελάδα πρωινού, είναι και ένα ξεχωριστό συνοδευτικό σε κρύα πιάτα τυριών και αλλαντικών !
☻Η μαρμελάδα λεμόνι με πιπερόριζα χρησιμοποιείται πολύ ταιριαστά σε διάφορα γλυκίσματα, όπως «πάστα φλόρα», «τσιζ κέικ», αλλά και δίπλα σε παγωτό, ρυζόγαλο ή γιαούρτι όταν αυτά προσφέρονται σαν επιδόρπιο !
Σιρόπι μελιού με λεμόνι και πιπερόριζα…
…για ενίσχυση του ανοσοποιητικού και ασπίδα για τα κρυώματα!
Και δυο λόγια για την πιπερόριζα και τα πολλά οφέλη της στον οργανισμό μας. Η πιπερόριζα ή τζίντζερ είναι η ρίζα του φυτού Zingiber officinale, προέρχεται από την νότια Ασία και χρησιμοποιείται ευρέως στην μαγειρική, την ιατρική αλλά και την αρωματοποιία.
Επιγραμματικά κάποια από τα οφέλη της τροφής αυτής στην υγεία μας είναι μεταξύ άλλων η πρόληψη του κρυολογήματος και της γρίπης, η ενίσχυση του ανοσοποιητικού, η καταπολέμηση των στομαχικών διαταραχών (ναυτία, καούρα), η μείωση των φλεγμονών και πολλά άλλα.
Η Zingiber officinale είναι ένα δώρο της μάνας φύσης. Ας το εκτιμήσουμε εντάσσοντάς το στην διατροφή μας. Ένας εύκολος και νόστιμος τρόπος είναι αυτός που περιγράφεται παρακάτω στην συνταγή.
Υλικά!
2 λεμόνια βιολογικά και ακέρωτα (περίπου 300 γρ.)
50 γρ. πιπερόριζα
500 γρ. μέλι
1 γυάλινο βάζο χωρητικότητας 750 ml (αποστειρωμένο)
Παρασκευή:
Πλένουμε πολύ καλά τα λεμόνια. (Αν δεν είμαστε σίγουροι για την «καθαρότητά» τους, τα τρίβουμε πρώτα με αλάτι, τα ξεπλένουμε με νερό, κατόπιν τα τρίβουμε με σόδα φαγητού και τα ξεπλένουμε πολύ καλά κάτω από τρεχούμενο νερό.)
Σε μια επιφάνεια κοπής τα κόβουμε σε στρόγγυλες λεπτές φέτες. Αφήνουμε στην άκρη.
Με ένα κουταλάκι καθαρίζουμε την φλούδα της πιπερόριζας και την κόβουμε κι αυτήν σε λεπτές φέτες.
Ρίχνουμε λίγο μέλι στον πάτο του βάζου και αρχίζουμε να τοποθετούμε εναλλάξ φέτες λεμονιού, φέτες πιπερόριζας και μέλι μέχρι να τελειώσουν τα υλικά.
Κλείνουμε το βάζο, ανακινούμε μια φορά και αφήνουμε το βάζο σε ένα δροσερό μέρος για δυο 24ωρα πριν το χρησιμοποιήσουμε. Στο μεταξύ διάστημα ανακινούμε το περιεχόμενο του βάζου μερικές φορές.
Στην αρχή οι φέτες λεμονιού και πιπερόριζας θα ανέβουν προς τα πάνω.
Σιγά σιγά όμως θα «ρουφήξουν» μέλι και θα βαρύνουν, οπότε θα διαμοιραστούν σε όλο το βάζο. Η ανακίνηση βοηθάει να γίνει αυτό πιο γρήγορα.
Παράλληλα το υγρό στο βάζο θα αραιώσει εξαιτίας του λεμονιού και του χυμού της πιπερόριζας.
Το βάζο των 750 ml, το οποίο αποστειρώσαμε μαζί με το καπάκι σε βραστό νερό, χωράει ακριβώς τις προαναφερόμενες ποσότητες.
Τώρα πια είναι έτοιμο να το χρησιμοποιήσουμε:
1. Σε ένα ποτήρι ζεστό νερό ρίχνουμε 2-3 κουταλιές από το σιρόπι με 2-3 φέτες λεμόνι και πιπερόριζα και το απολαμβάνουμε!
2. Ρίχνουμε στο φλυτζάνι με το αγαπημένο μας τσάι 1-2 κουταλιές από το σιρόπι και 1-2 φέτες λεμόνι και απολαμβάνουμε!
3. Σε ένα ποτήρι κρύο νερό (και με παγάκια όποιος θέλει) ρίχνουμε 2-3 κουταλιές από το σιρόπι με 2-3 φέτες λεμόνι και πιπερόριζα και απολαμβάνουμε ένα εξαιρετικά νόστιμο και υγιεινό αναψυκτικό!!
Κλείνουμε το βάζο και το διατηρούμε στο ψυγείο.
***i ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
Όμως σύμφωνα με το πνεύμα τού «δεν πετάμε τίποτα», μπορούμε να κρατήσουμε στην κατάψυξη το ξύσμα λεμονιού σαν αρωματικό για μελλοντικές χρήσεις σε γλυκίσματα και την φλούδα των λεμονιών να την κάνουμε στα γρήγορα ένα εύκολο γλυκό κουταλιού, για να το γευτούμε, ή να το κεράσουμε, ή να το χρησιμοποιήσουμε διακοσμώντας ή εμπλουτίζοντας κάποιο γλύκισμα.
Αν επιλέξετε την δεύτερη λύση, κάνετε τα εξής: Με έναν τρίφτη εσπεριδοειδών πάρτε το ξύσμα από τα λεμόνια (θα είναι ίσως τέσσερα μεσαία λεμόνια), κόψτε τα κάθετα στη μέση και με προσοχή στύψτε τα σε έναν στύφτη, για να πάρετε τον χυμό τους.
Το ξύσμα βάλτε το σε ένα μικρό πλαστικό σκεύος κατάλληλο για κατάψυξη ή σε ένα σακουλάκι για κατάψυξη.
Αφαιρέστε προσεκτικά (δεν βιαζόμαστε!) την στυμμένη πια σάρκα των λεμονιών και κάθε μισή φλούδα κόψτε την κάθετα στη μέση. Έτσι από ένα λεμόνι θα έχετε τέσσερις κάθετα κομμένες φέτες φλούδας. Με την βοήθεια μιας οδοντογλυφίδας τυλίξτε την κάθε φέτα σε ρολό.
Σε μια κατσαρόλα βάλτε μπόλικο νερό και ρίξτε τα ρολά (με τις οδοντογλυφίδες) να βράσουν τόσο, ώστε όταν τα τσιμπάτε με ένα πιρούνι, αυτά να πέφτουν εύκολα (διαδικασία διάρκειας περίπου 45 λεπτών με μια ώρα).
Όταν είναι έτοιμα, βγάλτε τα από το νερό και αφήστε τα λίγη ώρα να κρυώσουν. Όταν κρυώσουν αφαιρείτε τις οδοντογλυφίδες.
Στο μεταξύ βάζετε σε μια κατσαρόλα 0,5 lit νερό και μισό κιλό ζάχαρη να βράσουν.
Μόλις ξεκινήσει ο βρασμός του σιροπιού, ρίχνετε μέσα τα βρασμένα ρολά και συνεχίζει να βράζει το γλυκό, μέχρι να αρχίσει να «δένει» το σιρόπι.
Προσθέτετε μια κουταλιά σούπας χυμό λεμονιού.
Συνεχίζετε μέχρι να δέσει σωστά το σιρόπι.
Οι αναλογίες που δίνω είναι για πολύ λίγα λεμόνια (μισό κιλό περίπου), αυτά που δεν θέλουμε να πετάξουμε από την μαρμελάδα λεμόνι. Θα περισσέψει σιρόπι.
Μπορείτε όμως να κάνετε εξ αρχής «γλυκό κουταλιού λεμόνι», που γι’ αυτόν τον λόγο διαλέγουμε χοντρόφλουδα λεμόνια, αλλά αναλυτικές οδηγίες θα δοθούν σε κάποια επόμενη δημοσίευση.
Καλή επιτυχία!
Αν υπάρχουν απορίες ή χρειάζεστε διευκρινήσεις θα χαρώ να επικοινωνήσετε μαζί μου
Αναστασία
anastasia @ svoura . net
Η Αναστασία ασχολείται από μικρή με το πάθος της, τη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική. Στην πλούσια εμπειρία της στο χώρο της δημιουργικής γαστρονομίας συμπεριλαμβάνονται:
– διεύθυνση μονάδας μεταποίησης βιολογικών προϊόντων και γλυκισμάτων,
– επικεφαλής κουζίνας σε εστιατόρια,
– υπεύθυνη πρωινού σε ξενοδοχειακή μονάδα,
– catering και
– διδασκαλία ελληνικής παραδοσιακής και δημιουργικής κουζίνας.
