Αρωματική τριφτή Βασιλόπιτα | η κουζίνας της Αναστασίας
Σαν παιδί θυμάμαι πάντα με νοσταλγία τα αξέχαστα βράδια της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, όταν πηγαίναμε οικογενειακώς από την Θεσσαλονίκη, όπου ζούσαμε, στο χωριό της μαμάς μου, στα Νέα Φλογητά της Χαλκιδικής, για να επισκεφτούμε τον εορτάζοντα παππού Βασίλη και να περάσουμε με τα ξαδέρφια και όλη την οικογένεια τις μέρες πριν και μετά τον ερχομό της καινούριας χρονιάς! Αξέχαστες θύμησες! Όλοι μαζί μαζεμένοι στο τεράστιο (όπως φάνταζε στο νου μας) δωμάτιο του παππού και της γιαγιάς, που εκτελούσε χρέη και καθιστικού και τραπεζαρίας και σάλας υποδοχής και παιχνιδότοπου, με δυο τεράστια ντιβάνια – κρεββάτια αντικριστά το ένα από το άλλο, ένα μεγάλο τραπέζι στον τοίχο ανάμεσα από τα ντιβάνια κι ένα τραπέζι – σοφράς κάπου στο πάτωμα, για να μπορέσουν να βολευτούν όλοι, μια μασίνα να καίει στο φουλ κι εμείς, το παιδομάνι, που κάθε καινούρια χρονιά καλωσόριζε καινούρια μέλη, να παίζουμε με ιερή αφοσίωση «πάρτα όλα», «τριανταμία» και «εικοσιμία», έχοντας για «κάσα» είτε αράπικα φυστίκια, σταφίδες αποξηραμένες από τον παππού, αμύγδαλα αφράτα από το δένδρο στο αμπέλι και σύκα, είτε φράγκα, μισόφραγκα, δεκάρες και εικοσάρες, πολλές φορές μαζεμένα από τα κάλαντα της παραμονής!
Παίζοντας, ψευτομαλώνοντας, γελώντας, τρώγοντας και τσιμπολογώντας πλησίαζε ή ώρα 12. Παρά πέντε σταματούσαν όλες οι δραστηριότητες κι ετοιμαζόμασταν για τον ερχομό του καινούριου χρόνου. Παρά ένα λεπτό έσβηναν τα φώτα για να ξαναανάψουν στις 12 ακριβώς και να ακολουθήσουν αγκαλιές, φιλιά κι ευχές για τον καινούριο χρόνο.
Και πλησίαζε επιτέλους η ώρα για το κόψιμο της Βασιλόπιτας! Της Βασιλόπιτας που μολονότι ήταν χιλιοφασκιωμένη σε χοντρό βαμβακερό τραπεζομάνδηλο, τα αρώματα της μαστίχας, του κάρδαμου και του κακουλέ ξεχύνονταν μεθυστικά και βάζαν σε πραγματικό πειρασμό όποιον «τυχαία» περνούσε από δίπλα της. Αν ήταν τυχερός μπορεί και να κέρδιζε κανένα κουλούρι, που φτιάχτηκε από το περίσσευμα της ζύμης (και που τώρα νομίζω ότι γι’ αυτό ακριβώς τα φτιάχναν, για να τα δίνουν τάχατες κρυφά στην πιτσιρικάδα!). Ο παππούς Βασίλης έκοβε την βασιλόπιτα κι όποιος κέρδιζε το «φλουρί», έπαιρνε από τον παππού Βασίλη μια λίρα Αγγλίας (παλιάς κοπής)!
Έτσι η γιαγιά μου η Κατνή, προσφύγησσα από την ανταλλαγή πληθυσμών του 1922, μας έφτιαχνε κάθε Πρωτοχρονιά την «Πολίτικη Βασιλόπιτα», και από την μάννα της την έμαθε και η δική μου μάννα.
Με το πέρασμα των χρόνων όμως, έφτιαξα και γεύτηκα σε σπίτια φίλων, όπου ήμουν καλεσμένη, πολλές και διαφορετικές Βασιλόπιτες. Κι όχι μόνο γλυκές, αλλά και αλμυρές. Κάθε περιοχή, κάθε ξεχωριστός τόπος, κάθε «προσφυγικό φύλο», αλλά και κάθε σπιτικό έχει την δικιά του υπέροχη, πεντανόστιμη συνταγή. Νομίζω ότι το θέμα «Οι Βασιλόπιτες στην Ελλάδα» θα μπορούσε από μόνο του να αποτελέσει βιβλίο!
Ανάμεσα στις διάφορες συνταγές που έχω δοκιμάσει, μια βρίσκω ιδιαίτερα ταιριαστή με το «πνεύμα της εποχής», που είμαστε δηλαδή όλοι στο κυνήγι του χρόνου.
Είναι η «Τριφτή Βασιλόπιτα» για να ευωδιάσει ολόκληρο το σπίτι το άρωμα των γιορτών!
► Γίνεται εύκολα, χωρίς να χρειάζεται φούσκωμα.
►Έχει υπέροχα χειμωνιάτικα αρώματα.
►Μπορεί κανείς να την φτιάξει πολλές μέρες πριν την Πρωτοχρονιά (όποτε έχει χρόνο).
► Είναι ένα γλύκισμα – βούτημα που …«τα βρίσκει» τέλεια με τον καφέ και το τσάι και μπορεί κανείς να την απολαμβάνει σαν συνοδευτικό στα ροφήματά του όλον τον χρόνο.
Μια άλλη ιδέα είναι, μετά την πρώτη φορά που θα την φτιάξετε και θα εξοικειωθείτε μαζί της, να ετοιμάσετε πολλαπλή δόση, να προμηθευτείτε όμορφα μικρά ταψάκια μιας χρήσης ή και απλά οικονομικά ταψάκια πολλαπλών χρήσεων και να φτιάξετε υπέροχα δωράκια με αγάπη και φροντίδα από τα χεράκια σας για φίλους και αγαπημένους. Σας υπόσχομαι ότι θα εκτιμηθούν ιδιαίτερα!
Αρωματική τριφτή Βασιλόπιτα
Υλικά:
500 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις (+ λίγο ακόμη για αν χρειαστεί)
0,5 κ.γ. αλάτι (κοφτό)
0,5 κ.γ. κανέλλα
0,3 κ.γ. γαρύφαλλο
1 κ.σ. μπέικιν πάουντερ
50 ml χυμό πορτοκαλιού
50 ml μπράντι (σε περίπτωση που δεν θέλετε να χρησιμοποιήσετε αλκοόλ, μπορείτε να αυξήσετε το χυμό πορτοκαλιού στα 100 ml)
ξύσμα από 1 βιολογικό ακέρωτο πορτοκάλι
0,5 κ.γ. σόδα φαγητού
250 γρ. βούτυρο σε θερμοκρασία δωματίου
250 γρ. ζάχαρη ψιλή
2 κρόκοι αυγών
1 αυγό (καλά χτυπημένο και περασμένο από στραγγιστήρι) για την επάλειψη
Γαρύφαλλα (μοσχοκάρφια), παπαρουνόσπορο ή ότι άλλο θέλετε για την διακόσμηση
Τι άλλο θα χρειαστείτε:
1 νόμισμα τυλιγμένο σε ένα μικρό κομμάτι λαδόκολλα
1 φόρμα (26-28 εκ.) με αποσπώμενα τοιχώματα
λαδόκολλα για τον πάτο της φόρμας
βούτυρο για την επάλειψη της φόρμας
κοπτικά – κουπ πατ (αστεράκια, καρδούλες, ζωάκια κλπ) για τα σχέδια της επιφάνειας
►Προθερμαίνετε τον φούρνο στους 200°C πάνω-κάτω ή στους 180°C στον αέρα.
Παρασκευή:
Σε ένα μπολ κοσκινίστε τα πρώτα πέντε υλικά (τα 500 γρ. αλεύρι με τα μπαχαρικά κλπ) και αφήστε το στην άκρη.
Σε ένα άλλο μπολ αναμείξτε την πορτοκαλάδα με το μπράντι και το ξύσμα πορτοκαλιού και διαλύστε προσεκτικά την σόδα. Αφήστε το κι αυτό στην άκρη.
Σε ένα τρίτο μπολ ή στον κάδο του μίξερ χτυπήστε το βούτυρο με την ζάχαρη για 5 – 10 λεπτά να αφρατέψει το μείγμα. Συνεχίζοντας το χτύπημα ρίξτε έναν έναν τους κρόκους των αυγών και χτυπήστε τα όλα μαζί για 2 λεπτά ακόμη.
Ρίξτε το υγρό μείγμα σιγά σιγά στο μείγμα βουτύρου και ανακατέψτε με το μίξερ στην πιο χαμηλή ταχύτητα.
Τώρα ρίξτε σιγά σιγά το μείγμα του αλευριού σε δόσεις. Στην αρχή ανακατεύετε με το μίξερ σε χαμηλή ταχύτητα και αφού ρίξετε το μισό αλεύρι, ζυμώστε στη συνέχεια απαλά με τα χέρια, ώσπου να έχετε μια ζύμη σαν του κουραμπιέ, χωρίς όμως να κολλάει στα χέρια (αν χρειαστεί προσθέστε μια δυο κουταλιές αλεύρι ακόμη).
«Ντύστε» τον πάτο της φόρμας με ένα κομμάτι λαδόκολλας και βουτυρώστε τον καθώς και τα πλαινά της.
Πάρτε ένα κομμάτι της ζύμης και ανοίξτε το σε φύλλο πάχους περίπου 0,5 εκατοστού. Με τα κουπ πατ που επιλέξατε κόψτε σχέδια ανάλογα με το πώς θέλετε να διακοσμήσετε την επιφάνεια της Βασιλόπιτας (ενδεχομένως να χρειαστεί να επαναλάβετε την διαδικασία, μέχρι να έχετε το σχέδιο που θέλετε).
Αφήστε τα σχήματα στην άκρη και μαζέψτε την ζύμη που απέμεινε σε μια μπάλα.
Βάλτε την στο κέντρο της φόρμας και απλώστε την ισόπαχα από το κέντρο προς τα πλαϊνά της φόρμας.
Σε αυτήν την φάση πάρτε το νόμισμα που έχετε ετοιμάσει και βάλτε το σε κάποιο σημείο μέσα στην ζύμη. Στρώστε ξανά την επιφάνεια.
Χτυπήστε πολύ καλά το ολόκληρο αυγό σε ένα μπολάκι και κατόπιν περάστε το από ένα στραγγιστήρι. Με αυτόν τον τρόπο θα διαλυθεί καλύτερα το ασπράδι του αυγού και θα μπορείτε να το αλείψετε ομοιόμορφα και ευκολότερα με το πινέλο στην επιφάνεια της ζύμης (Αν θέλετε πιο σκούρη επιφάνεια για μεγαλύτερο κοντράστ, βάλτε μόνο τον κρόκο του αυγού).
Μετά τοποθετείστε προσεκτικά τα σχήματα που ετοιμάσατε για να διακοσμήσετε την Βασιλόπιτα. Αλείψτε τα κι αυτά με το αυγό και στολίστε τα με ολόκληρα γαρύφαλλα, παπαρουνόσπορο ή ότι άλλο επιθυμείτε.
Βάλτε την Βασιλόπιτα στον προθερμασμένο φούρνο στους 200°C στο πάνω-κάτω (ή στους 180°C στον αέρα) και ψήστε την για 40 με 50 λεπτά (ανάλογα με τον φούρνο και με το πάχος της ζύμης). Η πίτα θα πρέπει να έχει ένα σκούρο ξανθό χρώμα και όταν βυθίσετε στο κέντρο της (πολύ προσεκτικά!!!) την λάμα ενός μαχαιριού, θα πρέπει να βγει καθαρή.
Αφού την βγάλετε από τον φούρνο, αφήστε την για 20 – 30 λεπτά στην φόρμα να κρυώσει ελαφρώς και μετά βγάλτε την προσεκτικά σε μια σχάρα να κρυώσει εντελώς.
Αφού κρυώσει πολύ καλά (καλύτερα την επόμενη μέρα), τυλίξτε την καλά με αλουμινόχαρτο ή βάλτε την σε αναλόγου μεγέθους με αυτήν μεταλλικό κουτί μπισκότων ή αεροστεγανό δοχείο τροφίμων τύπου τάπερ, μέχρι να την κόψετε. Αλλά και όταν την κόψετε την διατηρείτε με τους ίδιους τρόπους.
Αυτή η δόση κάνει μια Βασιλόπιτα για 12 με 16 περίπου μερίδες.
Καλή σας επιτυχία και καλή σας απόλαυση.
Αν υπάρχουν απορίες ή χρειάζεστε διευκρινήσεις θα χαρώ να επικοινωνήσετε μαζί μου
Αναστασία
anastasia@svoura.net
Η Αναστασία ασχολείται από μικρή με το πάθος της, τη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική. Στην πλούσια εμπειρία της στο χώρο της δημιουργικής γαστρονομίας συμπεριλαμβάνονται:
– διεύθυνση μονάδας μεταποίησης βιολογικών προϊόντων και γλυκισμάτων,
– επικεφαλής κουζίνας σε εστιατόρια,
– υπεύθυνη πρωινού σε ξενοδοχειακή μονάδα,
– catering και
– διδασκαλία ελληνικής παραδοσιακής και δημιουργικής κουζίνας.
