Στις 14 Μάρτη 1883 πέθανε ο ιδρυτής της επαναστατικής κοσμοθεωρίας της εργατικής τάξης, Καρλ Μαρξ
Ο Καρλ Μαρξ (Karl Heinrich Marx) γεννήθηκε στις 5 Μαΐου του 1818 στη γερμανική πόλη Τρίρ (Trier) και ήταν το τρίτο στη σειρά παιδί του δικηγόρου Έρικ (Heinrich -Heschel- Marx) και της Εριέττας (Henriette Preßburg Marx). Ο πατέρας Μαρξ ήταν άνθρωπος μορφωμένος, θαυμαστής της φιλοσοφικής φιλολογίας του 18ου αιώνα. Διάβαζε ο ίδιος κι έμαθε και στον Καρλ να διαβάζει, Λοκ, Βολταίρο, Ντιντερό, Ρουσσώ, Λέσινγκ κ.ά. Ο Καρλ είχε οχτώ αδέλφια. Τρίτο παιδί στη σειρά ήταν ο Καρλ. Ο πρωτότοκος Ντέιβιντ (Mauritz David Marx) πέθανε λίγο μετά τη γέννησή του. Οι δύο νεότεροι αδελφοί του πέθαναν από φυματίωση, που ήταν κληρονομική στην οικογένεια. Ο αδελφός του Χέρμαν (Hermann Marx) πέθανε 23 ετών κι ο Έντουαρτ (Eduard Marx) έντεκα. Από την ίδια αρρώστια πέθαναν και δύο αδελφές του Καρόλου, η Εριέττα (Henriette Marx) και η Καρολίνα (Caroline Marx). Είχε όμως άλλες δύο αδελφές μικρότερες απ’ αυτόν. Τη Λουίζα (Louise Marx) που γεννήθηκε το 1821 και την Έμιλι (Emilie Marx) που γεννήθηκε το 1822. Το τραγικό στην περίπτωση του Κάρολου είναι πως τη δυστυχία των γονιών του να κηδεύουν τα παιδιά τους την έζησε κι αυτός αργότερα με πολλά από τα δικά του παιδιά.
Από το 1830 ως το 1835 ο Καρλ Μαρξ πήρε τις γνώσεις της μέσης εκπαίδευσης στο γυμνάσιο της Τρίρ. Το 1835 πήγε στο πανεπιστήμιο της Βόννης (Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität) για να σπουδάσει νομικά και τήρηση βιβλίων (Kameralistik). Ένα χρόνο αργότερα μετακόμισε στο Πανεπιστήμιο Friedrich Wilhelm (σήμερα Πανεπιστήμιο Humboldt) στο Βερολίνο και παρακολούθησε νομικές διαλέξεις. Εκεί βυθίστηκε με πάθος στις μελέτες του, αν και πολύ γρήγορα διεύρυνε το μελετητικό του πεδίο πέρα από τις απαιτήσεις του πανεπιστημίου, αφού τα μαθήματα της σχολής ελάχιστα απαντούσαν στους προβληματισμούς του. Ο νεαρός Μαρξ στάθηκε με ιδιαίτερη προσοχή στη φιλοσοφία του Χέγκελ (Georg Wilhelm Friedrich Hegel) και οι θεωρητικές του αναζητήσεις τον οδήγησαν να πάρει μέρος στο κίνημα των νεοχεγκελιανών, που διακρίνονταν για το ριζοσπαστισμό τους, την κριτική τους στη θρησκεία και την προσπάθειά τους να κατανοήσουν τους νόμους της κοινωνικής εξέλιξης.
Ο Μαρξ μαζί με τον φίλο του Φρίντριχ Έγκελς (Friedrich Engels) θεμελίωσαν την επαναστατική κοσμοθεωρία του Μαρξισμού – Λενινισμού. Ο κομμουνιστικός προσανατολισμός του Μαρξ θα φανεί καθαρά από τα πρώτα βήματα που κάνει αρθρογραφώντας στην «Εφημερίδα του Ρήνου» (Rheinische Zeitung) και μελετώντας πολιτική οικονομία. Η συνάντησή του με τον Ένγκελς υπήρξε καθοριστική, καθώς και οι δύο διαπίστωσαν την κοινή τους αντίληψη για τα πράγματα με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας εξαιρετικά ισχυρής φιλίας και παραγωγικότατης συνεργασίας. Η ταύτιση των δρόμων των δύο ανδρών, αν και ξεκινάει με τη συνάντησή τους στο Παρίσι, ιστορικά θεμελιώνεται με τα έργα τους «Γερμανική Ιδεολογία», «Η Αγία Οικογένεια» και με το «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος». Από εκεί κι έπειτα, είτε συγγράφουν παράλληλα, είτε από κοινού, το έργο των Μαρξ και Ένγκελς αλληλοσυμπληρώνεται και αποτελεί συνολικά την επιστημονική και φιλοσοφική βάση για την επαναστατική κοσμοθεωρία του Μαρξισμού-Λενινισμού.
Επιστέγασμα των πολύχρονων μελετών του Μαρξ και κορυφαίο έργο του υπήρξε «Το Κεφάλαιο» στο οποίο με αξεπέραστο τρόπο αποκαλύπτει βήμα με βήμα τη λογική της λειτουργίας του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής και κατ’ επέκταση τα ιστορικά του όρια.
Να αναλύσει κανείς το έργο και την προσφορά του Μαρξ μέσα σε λίγες γραμμές είναι αδύνατο και προπαντός καθόλου φρόνιμο. Θα αρκεστούμε λοιπόν σε όσα λένε για τον Μαρξ δύο μη μαρξιστές:
Γράφει ο Αϊζάια Μπερλίν (Isaiah Berlin) εβραϊκής καταγωγής Ρώσος θεωρητικός της κοινωνικής και πολιτικής σκέψης και διακεκριμένος ιστορικός των ιδεών: «Όχι μόνο οι συγκρουόμενες τάξεις, ομάδες και κινήματα καθώς κι οι ηγέτες τους σε κάθε χώρα, μα και ιστορικοί και κοινωνιολόγοι, ψυχολόγοι και πολιτικοί επιστήμονες, κριτικοί και δημιουργικοί καλλιτέχνες, στο βαθμό που προσπαθούν ν’ αναλύσουν τη μεταβαλλόμενη ποιότητα ζωής των κοινωνιών τους, κατά μέγα μέρος οφείλουν τη μορφή των ιδεών τους στο έργο του Μαρξ».
Ενας πολύ νεότερος του, ο Βρετανός δημοσιογράφος, συγγραφέας και ραδιοτηλεοπτικός παραγωγός Φράνσις Γουίν (Francis James Baird Wheen), που ασχολήθηκε με τη βιογραφία του Μαρξ στη δεκαετία του ’90 για να δώσει ένα έργο από τη δική του σκοπιά γι’ αυτόν, ομολογεί: «Όσο πιο πολύ μελετούσα τον Μαρξ τόσο πιο καίριος μου φαινόταν».
Ο Μαρξ ήταν γέννημα της εποχής του. Ήταν η προσωπικότητα που ανακάλυψε τους νόμους της κίνησης του καπιταλισμού και μας έδωσε το θεωρητικό εργαλείο ερμηνείας της Ιστορίας αποκαλύπτοντας τους νόμους της κοινωνικής εξέλιξης. Ο μαρξισμός δεν εμφανίστηκε από το πουθενά, ούτε ήταν προϊόν της δημιουργικής φαντασίας του Μαρξ. Ήταν και είναι η ιστορική αναγκαιότητα της εποχής μας. Τούτης της εποχής που ασφυκτιά μέσα σε ένα σύστημα που έχει σαπίσει και γεράσει, αλλά αρνείται να πεθάνει. Δεν είναι ούτε ουτοπία, ούτε ευσεβής πόθος. Είναι η ιστορική νομοτέλεια. Οι λαοί θα ξαναβγούν στο προσκήνιο και ο τροχός της Ιστορίας θα κυλήσει ξανά.
«Όλη η μεγαλοφυΐα του Μαρξ βρίσκεται στο ότι έδωσε απαντήσεις στα ερωτήματα που είχε ήδη θέσει η πρωτοπόρα σκέψη της ανθρωπότητας. Η διδασκαλία του γεννήθηκε σαν κατευθείαν και άμεση συνέχιση της διδασκαλίας των πιο μεγάλων εκπροσώπων της φιλοσοφίας, της πολιτικής οικονομίας και του σοσιαλισμού» Β. Ι. Λένιν.
