Εθνική επέτειος, μυθοπλασίες, και ρωμιοσύνη
Με αφορμή την «εθνική εορτή» της επανάστασης της 25η του Μάρτη 1821, σε μια κοινωνία που συντηρικοποιείται και υποδουλώνεται συνεχώς, οι απολογητές της αστικής τάξης αναμασούν τα μυθεύματα τους! Ανεξάρτητα από την επάρκεια ιστορική τεκμηρίωσης, η κυρίαρχη ελληνική αστική τάξη, με τους πολιτικο-ιδεολογικούς της φορείς, προωθεί το βασικό αστικό ιδεολόγημα της εθνικής ενότητας. Παρουσιάζουν το «εθνικό παρελθόν» πέρα από ταξικούς και κοινωνικούς διαχωρισμούς, με επίκεντρο τη συνέχεια του ελληνικού έθνους από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Αυτό, αν και δεν έχει καμμιά σχέση με οποιαδήποτε επιστημονική ιστορική μέθοδο, τους βοήθησε να διαμορφώσουν την «εθνική ταυτότητα», την «εθνική συνείδηση», την «Μεγάλη Ιδέα»… Έτσι φτάσαμε στην ατμόσφαιρα «εθνικής ανάτασης» της στρατιωτικής δικτατορίας του 1967, με τρισάγια, δημοτικά τραγούδια, και τραγικά κακόγουστα σκετς φουστανελάδων…
Στηρίζουν την εκδοχή τους για την επανάσταση του ’21, πάνω σε μυθοπλασίες περί «ελληνικότητας της βυζαντινής αυτοκρατορίας» και «ιστορικής ενότητας της ελληνικής φυλής» από τα ομηρικά χρόνια μέχρι σήμερα, παραβλέποντας την ιστορική και οικονομική αναγκαιότητα της απαλλαγής των λαών της βαλκανικής από την υποτέλεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Παραβλέπουν βέβαια πως ο ιστορικός βίος της αρχαίας Ελλάδας τερματίζεται οριστικά το έτος 147 Κ.Χ. με την κατάκτηση της Κορίνθου από τους Ρωμαίους. Μετά την επέκταση και εδραίωση της νέας θρησκείας, του χριστιανισμού, ο ελληνικός πολιτισμός ταυτίζεται με την ειδωλολατρία! Η φανατική αντιπαλότητα των οπαδών του Ναζωραίου και των διαφόρων φιλοσοφικών σχολών της Αθήνας και άλλων πόλεων, θα εγείρει τέτοια ανθελληνική λαίλαπα, που τελικά το μόνο που θα μείνει να θυμίζει κάτι απ’ την κλασική Ελλάδα είναι η γλώσσα. Οι καταστροφές των επιτευγμάτων της τέχνης, της γνώσης, του πολιτισμού της κλασικής Ελλάδας από τους χριστιανούς, είναι καθολικές και συντριπτικές. Ακόμα και η λέξη «Έλλην» ήταν υβριστική και σήμαινε τον ειδωλολάτρη, τον άπιστο!
Η πιο διαδεδομένη γλώσσα τον καιρό εκείνο, στη λεκάνη της ανατολικής μεσογείου, ήταν η ελληνική. Και αυτήν φυσικά διάλεξε η νέα θρησκεία για την εξάπλωσή της. Όταν τελικά ο χριστιανισμός έγινε επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας, υιοθετήθηκε με τη σειρά της και η ελληνική σαν επίσημη γλώσσα, στην λόγια της όμως εκδοχή, που ήταν η αρχαΐζουσα. Παρόλα αυτά, το μωσαϊκό των λαών που κατοικούσε στην αυτοκρατορία, δεν είχε καμία συνείδηση ότι καταγόταν από τους αρχαίους Έλληνες. Μέχρι και τον 10ο αιώνα Κ.Χ. αποκαλούσαν τους εαυτούς τους Ρωμαίους και το κράτος Ρωμαϊκή Βασιλεία ή Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, που δεν ήταν παρά η συνέχεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ακόμη και η ονομασία «Βυζαντινή Αυτοκρατορία» είναι πολύ μεταγενέστερη. Μπορούμε να μιλάμε στην πραγματικότητα για χριστιανική αυτοκρατορία, αλλά σε καμία περίπτωση για ελληνική! Οι μύθοι που θέλουν τους υπηκόους της αυτοκρατορίας να έχουν ασπαστεί τον ελληνικό πολιτισμό και να έχουν ομογενοποιηθεί γύρω απ’ αυτόν, μόνο στη σφαίρα της φαντασίας μπορούν να ανήκουν!
Μέχρι τουλάχιστον και τον 14ο αιώνα Κ.Χ., φαίνεται πως ακόμα κι οι κάτοικοι του ελλαδικού χώρου δεν έδειχναν κανένα ενδιαφέρον για την παλαιά ελληνική ιστορία. Εξάλλου και η σύνθεση του εκεί πληθυσμού μετά τις αλλεπάλληλες επιδρομές, τις σταυροφορίες, τους αποικισμούς και τις μετακινήσεις πληθυσμών μόνον αμιγώς ελληνική δε μπορεί να χαρακτηρισθεί. Πρόκειται για ένα συνονθύλευμα λαών, που περιλαμβάνει αρχικά Ρωμιούς, Αρβανίτες, Βλάχους, Άραβες, Εβραίους, και μετά τον 6ο αι. Κ.Χ. και Σλάβους.
Οι πρώτες νύξεις για συγκρότηση του ελληνικού έθνους γίνονται στα τέλη του 14ου αιώνα Κ.Χ., οπότε και οι πολιτικοοικονομικές συνθήκες αρχίζουν κατά τόπους να αλλάζουν. Η έννοια του έθνους αποτελεί ένα κατασκευασμένο ιδεολόγημα, που εξυπηρετεί συγκεκριμένες οικονομοτεχνικές ανάγκες. Η εμφάνιση της τάξης των εμποροβιοτεχνών, που αργότερα θα χαρακτηρισθεί «αστική» και του εμπορικού κεφαλαίου, απαιτεί για την ανάπτυξη της μια εξωγενή ομογενοποίηση, όπως αυτή του έθνους, με βάση την οποία μπορούν να κτισθούν σχηματισμοί/κράτη που επιτρέπουν την επέκταση των εμπορικών συναλλαγών, τη δημιουργία μεγάλων εσωτερικών αγορών, τη θέσπιση ενιαίας νομοθεσίας και τη διάλυση της κοινοτιστικής αποκεντρωτικής οικονομίας…
Η κατάκτηση του ελλαδικού χώρου από τους Οθωμανούς, αρκετά πριν το 1453 Κ.Χ., ανέκοψε την όποια πορεία ανάδειξης της μεσαίας τάξης κι η προπαγάνδιση του ελληνικού εθνισμού παγώνει, για να αναζωπυρωθεί μετά την επικράτηση της Γαλλικής επανάστασης. Σκόπιμα, η καθεστηκυία ιστοριογραφία θα αποδώσει την έξαρση των απελευθερωτικών αγώνων των καταπιεσμένων κατά την προεπαναστατική περίοδο, στην εκπορευόμενη από τους αστούς των παροικιών, μετάγγιση των ιδεών του ευρωπαϊκού διαφωτισμού, στους παντελώς αναλφάβητους φτωχούς Ραγιάδες. Όπως και την τόνωση ενός ουσιαστικά ανύπαρκτου εθνικού αισθήματος, στην πολυφυλετική, πολυπολιτισμική και χαλαρά συνδεδεμένη ελλαδική κοινωνία, διαστρεβλώνοντας έτσι μια ιστορικά τεκμηριωμένη αλήθεια. Το γεγονός δηλαδή, ότι η πολιτισμική ομογενοποίηση των ετερογενών ανθρώπινων πληθυσμών του ελλαδικού χώρου, μέσω της επιβολής του ιδεολογήματος του ελληνισμού, θα επιτευχθεί με τη βία και με μια μακρόχρονη «εθνική εκπαίδευση», μετά τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους…
Ο Ιερός Νόμος (σεριάτ) του οθωμανικού κράτους προέβλεπε πως η γη ανήκει στον Σουλτάνο κι οι αγρότες καλλιεργητές έχουν κλήρους που παραχωρούνται από το κράτος, χωρίς να καταβάλουν κανένα ενοίκιο προς αυτό. Ανάμεσα στο κράτος και τον καλλιεργητή, δεν υπήρχε κανένα ενδιάμεσο στρώμα αριστοκρατών, ευγενών ή άλλων φεουδαρχών.
Οι φόροι καθορίζονταν από τη κεντρική εξουσία στη βάση ενός απλού διανεμητικού συστήματος, κι ο υπεύθυνος για την είσπραξη τους ήταν ο Τιμαριώτης που ασκούσε και τη διοικητική εξουσία στη περιοχή. Έτσι οι φόροι δεν είχαν προσωπικό χαρακτήρα σε κανένα επίπεδο και οι κάτοικοι των περιοχών, των νομών, των επαρχιών και των χωριών ήταν συλλογικά υπεύθυνοι. Αργότερα, επικράτησε το σύστημα ενοικίασης των φόρων: ο προύχοντας, κατέβαλε εκ των προτέρων στη κεντρική διοίκηση το ποσό και εξασφάλιζε το δικαίωμα είσπραξης των φόρων από την αντίστοιχη περιοχή! Η ενοικίαση, κατανομή και είσπραξη των φόρων υπήρξε η βασική και πλέον προσοδοφόρα αρμοδιότητα των προυχόντων, ενώ με το καιρό τους παραχωρήθηκαν και διοικητικές, δικαστικές και αστυνομικές αρμοδιότητες από τους Οθωμανούς. Οι προύχοντες ή κοτζαμπάσηδες, αποτέλεσαν την αγροτική αριστοκρατία της προεπαναστατικής εποχής στον ελλαδικό χώρο. Η αφαίμαξη, η καταπίεση κι η εκμετάλλευση των λαϊκών μαζών από τους κοτζαμπάσηδες ήταν τέτοια, που σε πολλές περιπτώσεις ολόκληρες κοινότητες ξεσηκώθηκαν και πήραν στο κυνήγι τους φοροεισπράκτορες. Στην αβάσταχτη φορολογία του τουρκικού κράτους με τον κεφαλικό, τη δεκάτη και άλλους έκτακτους φόρους, ερχόταν να προστεθεί κι ο φόρος που κάθε ραγιάς έπρεπε να καταβάλει στην εκκλησία, ο επονομαζόμενος ζητεία που άγγιζε το 1/3 του ετήσιου εισοδήματος κάθε οικογένειας! Η αδυναμία των φτωχών χωρικών να πληρώσουν τους φόρους και τους τοκογλύφους, οδήγησε σε συγκέντρωση της γαιοκτησίας στα χέρια λίγων τσιφλικάδων, των μοναστηριών και του ανώτερου κλήρου. Η εκκλησία κατείχε από το καιρό του Βυζαντίου τεράστιες εκτάσεις και στο τέλος του 18ου αιώνα Κ.Χ., αυτές κάλυπταν το 1/4 του ελλαδικού χώρου. Από νωρίς, η οθωμανική εξουσία αναγνώρισε πόσο χρήσιμα της ήταν, ο χειραγωγικός και κατασταλτικός ρόλος και ο γραφειοκρατικός μηχανισμός της εκκλησίας. Η παραχώρηση των περίφημων προνομίων δεν ήταν παρά το αντάλλαγμα για την παροχή των υπηρεσιών της προς τον Σουλτάνο! Έτσι η εκκλησία έδρασε σε συνεργασία με τον κυρίαρχο κατακτητή για να εκμεταλλεύεται πολιτικά και οικονομικά τους υποτελείς της. Ο χριστιανός προύχοντας κι ο δεσπότης, υποχείρια της τούρκικης εξουσίας, έγδυναν με χίλιους τρόπους το Ραγιά δουλευτή…
Καθ’ όλη τη διάρκεια της οθωμανοκρατορίας σημειώθηκαν στα Βαλκάνια πολλές κοινωνικές εξεγέρσεις. Η επιδείνωση των όρων διαβίωσης και η άγρια καταστολή των εξεγέρσεων αυτών, θα οδηγήσουν ορισμένα τμήματα του πληθυσμού στην εγκατάλειψη του πεδινού χώρου και στον εποικισμό των βουνών. Εκεί, θα συντελεστεί η διαδικασία σύγκλισης των ετερογενών ανθρώπινων ομάδων του ελλαδικού χώρου και θα συνεχιστεί η αντικαθεστωτική δραστηριότητα (Κλέφτες). Οι ορεινές αυτές κοινότητες, θα αποτελέσουν και την αιχμή του δόρατος στην εξέγερση του 1821, σε αντίθεση με τη πενιχρή συμμετοχή των αγροτών και των αστικών πληθυσμών!
Όσο για τους Αρματολούς, στην πραγματικότητα ήταν οργανικό μέρος της κατασταλτικής μηχανής του οθωμανικού κράτους, μισθοφόροι που λειτουργούσαν σαν εκτελεστικό όργανο του πασά και του χριστιανού κοτζαμπάση. Η μόνη σχέση που είχαν με τους Κλέφτες, ήταν όταν σκόπιμα μεταπηδούσαν από το ένα στρατόπεδο στο άλλο, στο κυνήγι της εξουσίας και του πλούτου… Θα εμφανιστούν σαν «ελευθερωτές» μετά την έκρηξη της επανάστασης, για να πρωταγωνιστήσουν μαζί με τις υπόλοιπες ηγετικές ομάδες των παλαιοελλαδιτών, στο πολύχρονο κι αιματηρό ενδοεξουσιαστικό παιχνίδι, που θα παιχτεί στις πλάτες των εξεγερμένων Ραγιάδων και θα οδηγήσει τελικά στη συγκρότηση του εθνικού κράτους!
Ακόμη, να σημειώσω την συνεισφορά των Αρβανιτών στην επανάσταση των εξεγερμένων Ραγιάδων, όπως αντικατοπτρίζεται από την πρόταση του Θόδωρου Κολοκοτρώνη, ο οποίος πρότεινε το νέο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος να είναι δίθρησκο και δίγλωσσο! Κι αυτό, γιατί πολλοί από τους Αρβανίτες είχαν ασπαστεί το μωαμεθανισμό, όπως ακριβώς είχανε κάνει και πάμπολλοι Έλληνες, που βέβαια, αφού έπαψαν να είναι χριστιανοί, βαπτίστηκαν μωαμεθανοί και ανταλλάχθηκαν το 1922 με μια από τις πιο ντροπιαστικές συμβάσεις για το ανθρώπινο γένος, την ανταλλαγή πληθυσμών…
Η αστική ιστοριογραφία χρησιμοποιεί την επανάσταση του 1821 και αναδεικνύει την «αθάνατη Ρωμιοσύνη». Η Ρωμιοσύνη είναι και σήμερα, εδώ ζωντανή. Τι είναι όμως η Ρωμιοσύνη; Είναι τελικά η χώρα, ή μήπως μια εγκεφαλική κατάσταση; Είναι κάποιο είδος παροξυσμού, κάποια κουλτούρα, κάποιος τρόπος ζωής; Η Ρωμιοσύνη είναι μια ατμόσφαιρα, ένας κώδικας συμπεριφοράς και μια νοοτροπία. Βγάζει την αίσθηση της παρακμής και της σαπίλας, που ευδοκιμεί στον ελλαδικό χώρο. Μεσαιωνικό κατάλοιπο, ναός της δεισιδαιμονίας, άρνηση για πρόοδο, ενοχή για εξέλιξη. Μίσος για την αμφισβήτηση, για την αυτοβελτίωση, για την πραγματική παιδεία. Τιμωρία του ονείρου για τη δημιουργία και την πρόοδο…
Τα γνωρίσματα της Ρωμιοσύνης είναι πολλά και ευδιάκριτα. Ορθόδοξοι ναοί με μεγάλους σταυρούς και πληθωρικά παγκάρια, που συνδέονται απευθείας με τις τσέπες της Εκκλησίας – γαιοκτήμονα εδώ και αιώνες. Μαυροντυμένες καταρρέουσες γριές με κομποσκοίνια, κορμιά, που παζαρεύουν με το θάνατο βάζοντας το παπαδαριό για μεσίτη. Ανήλιαγοι εγκέφαλοι προσκολλημένοι στη βυζαντινή μπόχα. Υποτέλεια, προσκύνημα, φόβος, αλλά και κακία. Κακία και φθόνος για οτιδήποτε όμορφο, καλλίγραμμο, αρμονικό, ερωτικό και φυσιολογικό. Ένα διαρκές σταυροκόπημα, δείγμα εμετικής υποτέλειας και αυτοεξευτελισμού!
Πίσω όμως απ’ όλα αυτά κρύβεται μια λαγνεία για γρήγορο πλουτισμό και ακολασία χωρίς προσωπικό μόχθο, χωρίς προσπάθεια, χωρίς τσαγανό απέναντι στην ίδια τη ζωή. Δεν αναφέρομαι μόνο στους πολιτικούς της Ρωμιοσύνης, αλλά στον ίδιο της το «λαό», που πάντα αλληθώριζε απέναντι στο βόλεμα και τη ραστώνη, αδιαφορώντας αν το σπίτι του γείτονά του καιγόταν…
Ο λαός της Ρωμιοσύνης προέκυψε, όταν ενώθηκαν κάποιες βαλκανικές και ανατολίτικες φάρες κάτω από το μαύρο ράσο της Ορθοδοξίας. Μετά το 1821 προέκυψε και το παραμύθι της δήθεν συνέχειας με την «ελληνική αρχαιότητα»! Μύθοι εθνικοί και θρησκευτικοί. Προγονολατρεία και κατασκευασμένη ιστορία κατά το δοκούν. Αυτός ο λαός έχει καταφέρει να πείσει τον εαυτό του, πως για την κατάντια του και τον διαρκή ξεπεσμό του, ευθύνονται πάντα κάποιοι άλλοι, οι «κακοί» και οι «άπιστοι», οι «αιρετικοί», οι «ειδωλολάτρες». Πάντα κάποιος τον επιβουλεύεται και τον ζηλεύει. Πάντα κάποιοι εξυφαίνουν ένα σχέδιο εξόντωσής του! Προς τα έξω, αρέσκεται να κορδώνεται σαν το παγόνι, να καμαρώνει για τα επιτεύγματα ενός πολιτισμού, με τον οποίο δεν συνδέθηκε ποτέ. Καλυμμαύκια, μοναστήρια, σταυροί και μετάνοιες, δεμένα με τον αρχαίο κόσμο και τα μνημεία του. Μπερδεμένα όλα μαζί μέσα στο μυαλό του. Ασυνάρτητος τρόπος σκέψης χωρίς επιχειρήματα, χωρίς ορθό λόγο, χωρίς αρχή και τέλος!
Απειλεί, φωνάζει, εκβιάζει και ξεστομίζει κουβέντες, των οποίων το νόημα αγνοεί. Όλα μέχρι να βολευτεί, μέχρι να βρει το λημέρι του και να αράξει αμειβόμενος από ένα κράτος «πατερούλη», που ο ίδιος έφτιαξε για να λουφάξει μέσα του, να κρύψει την οκνηρία του, να στεγάσει την τρυφηλότητα του. Κάποιοι βάφτισαν ετούτη τη χώρα «αποικία χρέους» και «προτεκτοράτο των μεγάλων δυνάμεων». Αλήθεια είναι! Αλήθεια όμως είναι, πως ετούτη η χώρα είναι συνάμα και μια αποικία οικειοθελώς σχιζοφρενών. Μια σχιζοφρένεια μεγαλοϊδεατισμού, που σκοπίμως παραμένει αγιάτρευτη. Τη γιατρειά δεν τη θέλουνε ούτε οι «ιθαγενείς νοσούντες» ούτε και οι «δανειστές θεράποντες». Η παρούσα κατάσταση όλους τους εξυπηρετεί…
Ένας λαός απαίδευτος που σιχαίνεται να λουστεί με το νερό της προόδου, της εξέλιξης και της πραγματικής ευημερίας, που κανένας δεν τον παίρνει στα σοβαρά, αλλά ψηφίζει! Τρίβουν τα χέρια τους οι «δανειστές» κάθε φορά, που οι Ρωμιοί κάνουν λιτανείες για να φύγει η κρίση και η πανδημία… Δε σκιάζονται από τις απειλές των Ρωμιών, γιατί γνωρίζουν καλά, πως με λίγα γρόσια θα τις εξανεμίσουν. Ξέρουν καλά, πως όσο και να τους βρίζει, όσο και να τους καταριέται ο Ρωμιός, βαθειά μέσα του, τους θαυμάζει και θέλει διακαώς να τους μιμηθεί!
