Η λέξη φωτογραφία είναι σύνθετη και προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις -φως και -γραφή.
Η φωτογραφία αποτελεί έναν εντυπωσιακό συνδυασμό τέχνης και επιστήμης. Βασίζεται στην τεχνολογία με την μορφή φωτογραφικών μηχανών, φακών, φλας, (και είναι συνδεδεμένη με χημικές διαδικασίες) αλλά προσφέρει επίσης την δημιουργική δυνατότητα παραγωγής όμορφων εικόνων που βασίζονται στην φύση, στην καθημερινότητα, μέσα σε στούντιο κτλ.
Η φωτογραφία, πέρα από την τεχνολογική της διάσταση, αναγνωρίζεται ως ένα από τα ευρύτερα διαδεδομένα μέσα επικοινωνίας του 21ού αιώνα ως μια μορφή τέχνης συγγενική με τη ζωγραφική.
Εάν καθίσετε σ’ ένα σκοτεινό δωμάτιο – camera obscura – το οποίο έχει μία τρύπα απ΄ όπου μπορεί να μπει το φως, ας πούμε από έναν φωτισμένο κήπο, τότε μπορείτε να δείτε ένα είδωλο του κήπου να σχηματίζεται στον απέναντι από την τρύπα τοίχο. Σ΄ αυτήν την αρχή, που είναι γνωστή πάνω από χίλια χρόνια, βασίζονται όλες οι πολύπλοκες σημερινές φωτογραφικές μηχανές. Τον 16ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην τρύπα ένας φακός. Οι μετέπειτα μεταβολές της πρωταρχικής camera obscura οδήγησαν, κυρίως, σε περισσότερο ελαφρές μηχανές. Παράλληλα, ξεκίνησαν οι προσπάθειες για τη μόνιμη αποτύπωση της εικόνας σε μια φωτοευαίσθητη επιφάνεια, καθώς παρέμενε σημαντικό μειονέκτημα το γεγονός ότι η απλή camera obscura δεν μπορούσε να διατηρήσει τα είδωλα των αντικειμένων.
Τα πρώτα πειράματα πάνω σε φωτοευαίσθητα υλικά χρονολογούνται περίπου στις αρχές του 18ου αιώνα. Η φωτογραφική μηχανή έγινε πραγματικότητα τον 19o αιώνα, μετά την ανακάλυψη κατάλληλων υλικών που ήταν ευαίσθητα στο φως για να καταγράφουν απευθείας το είδωλο. Επιστρώσεις ευαίσθητες στο φως, τοποθετούνταν πάνω σε γιαλί το οποίο έβαζαν στην θέση της οθόνης εστίασης και μετά την έκθεση στο φως το εμφάνιζαν. Οι μηχανικοί φωτοφράκτες έγιναν τότε απαραίτητοι, για να ελέγχεται ο χρόνος της έκθεσης στο φως. Το 1890 η φωτογραφική μηχανή με φιλμ σε καρούλι του George Eastman έδωσε την δυνατότητα της λήψης πολλών φωτογραφιών, με ένα γέμισμα.
Από τότε, δοκιμάστηκαν αρκετοί τύποι φωτογραφικών μηχανών. Παρόλο που υπάρχουν δεκάδες διαφορετικοί τύποι φωτογραφικών μηχανών, έχουν όλες κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Αποτελούν όλες φωτοστεγανά κουτιά που επιτρέπουν ρυθμισμένη ποσότητα φωτός να περάσει από τον φακό πάνω σ’ ένα φωτοευαίσθητο, συνηθισμένο, μεσαίας καταγραφής, φιλμ. Αυτή η βασική σχεδίαση με διάφορες παραλλαγές, οδήγησε σε δεκάδες διαφορετικούς τύπους φωτογραφικών μηχανών μέχρι τις σημερινές ψηφιακές εκδοχές ακόμη και στη φωτογραφική μηχανή που διαθέτουν κάποια κινητά τηλέφωνα.
Η φωτογραφία είναι προσωπική δημιουργία. Είναι έκφραση. Έχει την δική της γλώσσα, κώδικα, παραδοχές, αλληλεπιδράσεις με εξωτερικούς παράγοντες, εκφραστικά εργαλεία, τεχνικά μέσα, δυνατότητες και περιορισμούς. Ο Daido Moriyama έχει πει: «Αν μου ζητούσαν να ορίσω τι είναι φωτογραφία με πολύ λίγες λέξεις θα έλεγα ότι είναι ” ένα απολίθωμα φωτός και χρόνου”».
Η πιο σημαντική, η αρχέγονη σχέση στη ζωή μας είναι η σχέση μας με το Τώρα. Η φωτογραφία μας συνδέει μ’ αυτήν την αρχέγονη ανάγκη μας. Η «στιγμή» που θα αποθανατίσουμε σε μια φωτογραφία είναι σημαντική για εμάς. Μας εκφράζει. Μας δημιουργεί συναισθήματα που θέλουμε να μοιραστούμε με άλλους ανθρώπους. Το εδώ και το τώρα, αναφέρεται στο άμεσο συμβάν που συμβαίνει εδώ, αυτή την συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Η πραγματική παρουσία μας στο παρόν είναι αυτή που μας φέρνει σε σύνδεση με τους άλλους γύρω μας αλλά και με τον ίδιο μας τον εαυτό. Ζω στο εδώ και στο τώρα σημαίνει πως υπάρχω σε αυτό που συμβαίνει γύρω μου.
Η φωτογραφία προσφέρεται ως ένα πεδίο επικοινωνίας μεταξύ του δημιουργού της και του θεωρού της χωρίς, καμία προσωπική επαφή μεταξύ τους. Τόσο ο φωτογράφος όσο κι εμείς, οι αποδέκτες της, έχουμε μπροστά μας όχι ο ένας τον άλλο, αλλά την φωτογραφία. Ό,τι έχει να πει ο φωτογράφος το αποτυπώνει στο δημιούργημά του, την φωτογραφία. Η οποία, από την στιγμή της αυτονόμησής της, διακόπτει κάθε δεσμό μαζί του. Έτσι, όταν εμείς, ερχόμαστε σε επαφή μαζί της, -την βλέπουμε σε μια έκθεση, ή στο ίντερνετ- δεν χρειαζόμαστε να μιλήσουμε με τον δημιουργό της.
Η αναφορά μας εξαντλείται στην ίδια, την φωτογραφία επειδή προσφέρεται για πολλές αναγνώσεις, μας παρέχει την δυνατότητα άσκησης διαλόγου προς αυτήν εις το διηνεκές, και, μέσω αυτής μόνο, προς τον αφανή δημιουργό της. Η εικόνα που έχουμε μπροστά μας, συνεχίζει να συνομιλεί μαζί μας, αποθηκεύοντας στο μυαλό, και στην ψυχή μας στοχασμούς και ιδέες. Μέσα από αυτήν την δραστηριοτητά μας, ανταποκρινόμαστε σε ένα κάλεσμα για μια ζωή που μας εξυψώνει σ’ ένα ανώτερο επίπεδο, αισθητικής και νοητικής απόλαυσης.
