Θαλασσοδουλειές στην στεριά: μεγάλη τρικυμία, υπέροχη κατάσταση! | του Γιάννη Χατζηχρήστου
Η μέχρι τώρα διαχρονική επιτυχία της, ας την πούμε «ελληνικής» εμπορικής πoντοπόρου ναυτιλίας, βασίζεται σε δύο μόνο παράγοντες:
● Στον πολύ κλειστό κύκλο των οικογενειών που διαφεντεύουν το 20% του παγκόσμιου στόλου (η σημερινή του αξία φτάνει τα 164 δισ. $, τρίτος στόλος σε αξία μετά της Κίνας και της Ιαπωνίας, πρώτος σε χωρητικότητα), η «κλειστότητα» φαίνεται ότι είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να διακινείται γρήγορα και με ασφάλεια η «πληροφορία», πριν από τον όποιο ανταγωνισμό, για το πότε αγοράζουν και πότε πουλάνε τα καράβια τους όλοι μαζί. Σε αντίθεση με τους Γερμανούς, που την πάτησαν τα τελευταία 15 χρόνια δύο φορές, και τους Ρώσους ολιγάρχες, που ανταλλάσσουν τώρα, που είναι ψηλές οι τιμές, φορτία πετρελαίου τους με ελληνικά τάνκερ, οι ελληνόφωνοι συνάδελφοι τους αγοράζουν πάντα στην πτώση και πουλάνε όλο τους τον στόλο στην άνοδο. Αυτή είναι η πραγματική τους δουλειά. Όλα τα άλλα, τα διαδικαστικά, τα διεκπεραιώνουν agents, ship managers και dealers.
Ιστορικά αυτή η πρακτική «μπάλωσε» κάπως την καθυστέρηση μας στο πέρασμα από την αγροτική φεουδαρχία στον βιομηχανικό καπιταλισμό, με όλα τα γνωστά συνεπακόλουθα και στο πολιτικό μας σύστημα, που δεν ωρίμασε ποτέ, αφού εδώ δεν περάσαμε ποτέ από την φάση των μεγάλων φέουδων για δύο λόγους:
1. Γιατί η πολιτική μικρού κλήρου των Οθωμανών συνεχίστηκε και μετά τον Όθωνα για να έχει την εύνοια (και τα σχετικά κόμματα της αυλής τα ψηφουλάκια) του πολυπληθέστερου τότε μέρους του εκλογικού σώματός.
2.Γιατί το αντίστοιχο κληρονομικό δίκαιο, σε αντίθεση με το αγγλοσαξωνικό, δεν κληροδοτούσε την γη στο πρωτότοκο αρσενικό. Το αποτέλεσμα ήταν η συνεχής κατάτμηση των καλλιεργούμενων εκμεταλλεύσεων.
Το κενό αυτό το κάλυψε κάπως η ελληνόκτητη εμπορική ναυτιλία, κάνοντας πάντα από το εξωτερικό δουλειές της θάλασσας και δημιουργώντας υπεραξίες. Ένα κοκαλάκι τους, έπεφτε που και που σε στεριανές δουλειές.
Όμως δεν μπαίνεις σε αυτόν τον κλειστό κύκλο, από την εποχή που μονοπωλούσε το εμπόριο σιταριού στις Παραδουνάβιες ούτε σαν νύφη, τον Πουθου μπάρμπα να έχεις!
● Το δεύτερο χαρακτηριστικό:
Δεν πληρώνουν σχεδόν καθόλου φόρους πουθενά. Κάτι λίγα, λέει, στις offshores, τίποτα στο City του Λονδίνου ή σε καμία παραλιακή Ζυρίχη, απ’ όπου κυρίως κάνουν τα κονέ με τις Τράπεζες που τους χρηματοδοτούν τις αγορές (όλοι ακολουθούν πλέον το business model Ωνάση «πως να κάνεις λεφτά με τα λεφτά των άλλων»). Εδώ, όπου κρατούν κάποια γραφεία και τις φαμίλιες τους για να αφοδεύουν ελεύθερα τον εκάστοτε Πουθού, δεν πληρώνουν σχεδόν τίποτα. Άντε να πληρώσουν με το ζόρι μόνο τίποτα ΕΝΦΙΕΣ. Βάλθηκαν και αυτόν τον φόρο να τον μειώσουν οριζοντίως με το που βγήκε ο Κούλης, όπως τους βολεύει, και να ρυθμίσουν και κάτι ψιλοδάνεια που είχαν κάνει και τα κοκκίνισαν. Ζωάρα!
Ήρθε όμως ο IMO, o International Maritime Organization, και τους βάζει κάτι δύσκολα. Ψηφιοποίηση καθολική, λέει, στην ναυτιλία το νέο guideline και «πράσινα καύσιμα» στα καράβια το Global trend. Άντε τώρα να κρύψεις την πληροφορία όταν αυτή είναι ψηφιακή.
Και σαν να μην έφτανε αυτή η συμφορά, βγήκε το 2021 και αυτός ο κομμουνισμένος ο Μπάϊντεν και είπε «παγκόσμιος φόρος 15% (τουλάχιστον), πληρωταίος εκεί που κάνεις δουλίτσες». Αρούμπες, Virgin Islands και Λιβεριοπαναμάδες τέλος, δεν έχουν νόημα.
Μετά τα δύο παγκόσμια lockdown, την κατάρρευση της παγκοσμιοποίησης, την ενεργειακή κρίση και τους συνεχείς κύκλους κρίσεων στα logistics που ακολούθησαν, οι τιμές των πλοίων πήραν τα πάνω τους. Και δόθηκε το σύνθημα «τώρα πουλάμε!».
Βρέθηκαν λοιπόν τώρα οι περισσότεροι πάλι με μπόλικο ρευστό απότομα, εν αναμονή του επόμενου κύκλου πτώσης των τιμών των ναύλων και των πλοίων. Ή μέχρι να ολοκληρωθεί η ναυπήγηση νέων πλοίων τους άλλων χαρακτηριστικών (κυρίως LNG carriers αντί για tunkers και μικρά containerάδικα αντί τα θηριώδη, για την εξυπηρέτηση των logistics εντός των ζωνών της μετα-παγκοσμιοποίησης).
Και μην έχοντας τι να κάνουν για να περνάει η ώρα, το ρίξανε μερικοί σε «στεριανές δουλειές» του τύπου real estate, ποδόσφαιρο, καζίνο στο Μαρούσι ή το Ελληνικό ως πλυντήρια, ή στην «Πράσινη» ενέργεια. Ελλείψει όμως και κουλτούρας και εμπειριών, τα κάνουν θάλασσα ακολουθώντας άκριτα, και χωρίς καμία στρατηγική βάθους τις συμβουλές επιτηδείων (του ίδιου κλειστού κυκλώματος).
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τα «Γαλλικά» που ξέφυγαν πριν λίγα χρόνια από τον «πολύ» Λασκαρίδη, χορηγό μέγα του σημερινού γκουβέρνου και της φαμίλιας του πουθού, μόνο ως δείγμα αγωνίας και πανικού μπορεί να ερμηνευτεί!
Συνειδητοποιούν απότομα τα κακομαθημένα της Εκάλης και των Περιχώρων ότι είναι παντελώς ανίκανοι να ελέγξουν το μοιραίο επερχόμενο μέσω του ανίσχυρου να επιβάλει τα συμφέροντά τους Πουθου–Κούλη. Ο ίδιος και ο νεοφιλελευθερισμός που τους είχε βολέψει τόσα χρόνια είναι ήδη παρελθόν! Και, όχι τυχαία, το γύρισαν στο άναρχο-νεοφιλελευθερισμό, πιο «αριστερά» και από τον Ρουβίκωνα, μετά εκείνο το «χεσμένο τον έχουμε», που λειτούργησε ως τροχειοδεικτική βολή. Που είχε και μπόλικη δόση εθνομηδενισμού, χαρακτηριστικό και αυτό γνώρισμα των «εθνικών ευεργετών» των παγουρίνο και των εραστών των «ελεύθερων αγορών». Τόσο όσο όμως όσο αυτές βρίσκονται εντός της απόλυτης κλειστότητας των οικογενειών τους και της διαπλοκής τους με τις τοπικές εξουσίες, που πάντα θα πετιούνται ως στημένες λεμονόκουπες αν «δεν κάνουν άλλο για την δουλειά» (τους).
Τώρα πρέπει να αποφασίσουν που θέλουν να φορολογούνται εκείνο το global 15% (και χάρη τους κάνει ο Μπάϊντεν, όταν οι Αμερικανικές πολυεθνικές θα φορολογούνται με 28%). Ποντάρουν ήδη στον Τραμπ, μπας και τον καταργήσει τον φόρο που θα ισχύσει στο τέλος του 2024. Και στον Πούτιν, που μέχρι τότε θα τους αφήνει να γεμίζουν τις τσέπες με τα αποκλεισμένα δολάρια φεουδαρχών του via Κατάρ, έναντι των καραβιών που χρειάζεται για να στέλνει τα πετρέλαιο του στην Ανατολή.
Προσωπικά δεν θα εκπλαγώ αν κάποιοι από αυτήν την επιχειρηματική φάρα ετοιμάζουν ήδη για να δώσουν βιογραφικό για να γραφτούν στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, μπας και γλυτώσουν λίγους φόρους έναντι κάποιων συμβολαίων χτισίματος νέων πλοίων στην Σανγκάη.
Αν είναι τυχεροί, δεν θα τους μείνουν τα χαρτιά στο χέρι στην περίπτωση που σκάσει καμία νέα τραπεζική κρίση τύπου Leman Brothers επί χίλια. Η χρήση και η αξία τους τότε θα είναι η προφανής (κατά τον Λασκαρίδη).
«Μεγάλη τρικυμία, υπέροχη κατάσταση» είχε πει ο Μέγας Τιμονιέρης Μάο.
«Εν κρανίω», θα προσέθετα εγώ.
Γιάννης Χατζηχρήστος
Ο Γιάννης Χατζηχρήστος γεννήθηκε το 1958 στην Αθήνα. Αφού αποφοίτησε από το Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών συμμετείχε στην υλοποίηση σύνθετων έργων πληροφορικής και επικοινωνιών στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα για πολλά χρόνια. Από οικογένειες από την μια μεριά συντηρητικών Κωνσταντινουπολιτών (από την πλευρά του πατέρα του) και μελών του ΚΚΕ/ΕΛΑΣ από την άλλη (από την πλευρά της μητέρας του), δραστηριοποιήθηκε στην Αριστερά από τα μαθητικά του χρόνια, το 1973.
Τα τελευταία χρόνια ανέπτυξε δράση για την εμπέδωση της αμεσοδημοκρατίας στην Αριστερά και την αυτοδιοίκηση. Ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη του κοινωνικού μη κρατικού τομέα της οικονομίας ως βασικού μοχλού ανάπτυξης, κυρίως στον πρωτογεννή και τον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς και για την ανάπτυξη νέων μη ιεραρχικών ενεργειακών δικτύων. Τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα του εστιάζονται κυρίως στην Εφαρμογή της δημοκρατίας & της Αμεσοδημοκρατίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στον Κοινωνικό Τομέα Οικονομίας, στην Ενεργειακή Πολιτική, στις Πολιτικές Υγείας, στην Αγροτική Πολιτική καθώς και στην Πληροφορική και Παραγωγική Ανασυγκρότηση.
Έχει εκδώσει τα βιβλία:
Ανασκαφή στο μέλλον, μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2006
Το φ του φόβου, μυθιστόρημα, 2014
