Δοκιμή αιρετικής σκέψης | του Γιάννη Χατζηχρήστου
εισέρχεστε σε αυτήν την μάντρα με δική σας ευθύνη
(Ή πως θα γίνουμε, επιτέλους, πιο συγκεκριμένοι στα θέματα που σχετίζονται με την χρηματοδότηση της Ανάπτυξης ΚΑΙ σε αυτά της απελευθέρωσης πατεντών σε κρίσιμους τομείς)
Θα θυμάστε ίσως αμυδρά την συζήτηση που άνοιξε για την άρση των πατεντών των εμβολίων την εποχή των lockdowns. Σε αυτήν την ιδέα τότε αντιστάθηκαν σθεναρά όσοι κυκλοφορούν με την καθυστερημένη σκέψη των νεοφιλελέ, ιδιαίτερα δε κάτι ακροκεντρώοι του Σημιτικού τόξου.
Επειδή βαριέμαι να περιμένω μια επόμενή πανδημία για να ξαναπλακωθούμε πάλι καθυστερημένα για το ίδιο θέμα, τολμώ να διακόψω την ροή σας επί κάποιων εκ των υστέρων διαπιστώσεων με δύο σκέψεις για το τι θα μπορούσαμε να κάνουμε τώρα διαφορετικά:
Τα δεδομένα:
♦ Σύμφωνα με την Oxfam International που έφτιαξε το πιο πάνω γράφημα, οι Mondelez/Kraft, ABF, Coca-Cola, Nestlé, PepsiCo, P&G, Johnson & Johnson, Mars, Danone, General Mills, Kellogg’s, και Unilever ελέγχουν, άμεσα ή έμμεσα, σχεδόν το 100% των ετικετών τυποποιημένων διατροφικών προϊόντων που βρίσκουμε σήμερα στα ράφια σε όλο τον πλανήτη! Μία μόνο από αυτές τις 10 είναι εταιρίες με έδρα στην ΕΕ. Και σχεδόν όλες κατηγορούνται για προώθηση μεταλλαγμένων πρώτων υλών με κλειδωμένα πατέντες – σπόρους/γενετικό υλικό.
Αντίστοιχη είναι η εικόνα που διαμορφώνεται και σε άλλους κρίσιμους κλάδους, όπως η φαρμακοβιομηχανία και η βιοτεχνολογίες — τεχνολογίες σχετικές με την αγροτική παραγωγή ή την παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας. Όλα τα αντίστοιχα δίκτυα ελέγχου εταιριών και των πνευματικών δικαιωμάτων τους είναι δομημένα σε μια αντίστοιχη ιεραρχία ελέγχου εμπορικών σημάτων και πατεντών.
♦ Μόνο στις ΗΠΑ, η αξία των μη αξιοποιήσιμων στοιχείων πνευματικής ιδιοκτησίας (ΙPs), στην πλειοψηφία τους αποτέλεσμα έρευνας που έχει παραχθεί στα Πανεπιστήμια ή σε δημόσια Ερευνητικά Κέντρα, φτάνει τα 7 τρις $. Από αυτά, λιγότερα από 420 δις έχουν μπει, με κάποιο τρόπο, στην παραγωγική διαδικασία. (Ας σημειώσουμε ότι από τις 500 μεγαλύτερες εταιρίες του Fortune500, οι μισές είναι εταιρίες εκμετάλλευσης εφαρμογών πνευματικής ιδιοκτησίας, κυρίως κλεμμένης από τα ΑΕΙ, χωρίς καμία άλλη παραγωγική δραστηριότητα)
♦ Τα αντίστοιχα μεγέθη στον κόσμο είναι ανάλογα. Περίπου 20 τρις είναι το σύνολο των αξιών των «σε αργία» ΙPs που συνεχίζουν να αναπαύονται σε κάποιο συρτάρι. Ποσό πάνω κάτω όσο σχεδόν το 1/5 του παγκόσμιου ΑΕΠ σκονίζεται στα συρτάρια του σημερινού βλακώδους, αναχρονιστικού και αντιαναπτυξιακού συστήματος «προστασίας πατεντών».
♦ Η Κίνα από το 2021 ξεπέρασε τις ΗΠΑ στον αριθμό των πατεντών που κατατίθενται για αναγνώριση/προστασία. Με την Ινδία να ακολουθεί απειλητικά σε όλους τους κρίσιμους τομείς (φάρμακα, βιοτεχνολογία, 5G/τηλεπικοινωνιες, τεχνητή ευφυΐα, διαστημική τεχνολογία, παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας κλπ). Η ΕΕ και εδώ ουραγός, παρά τα σημαντικά ποσά που διαθέτει από τον κοινοτικό προϋπολογισμό για επιδότηση της έρευνας (που συνήθως δεν οδηγούν και σε καινοτόμα προϊόντα ή υπηρεσίες…)
♦ Η «βιομηχανία πατεντών», πριν καταλήξει να ελεγχθεί από κάποιο δίκτυο, συνήθως αναλώνεται είτε στην νομική διεκδίκηση δικαιωμάτων από ανταγωνιστές είτε στην απόκρουση των «trolls των πατεντών», των τυχοδιωκτικών συνήθως εταιριών που στρέφονται εναντίον ευρεσιτεχνών, ελπίζοντας σε ένα εξωδικαστικό συμβιβασμό έναντι αντιτίμου. Η χαρά των δικηγόρων πατεντών δηλαδή, που είναι πάντα οι κερδισμένοι.
Οι χαμένοι: Οι πραγματικοί παραγωγοί νέων χρήσιμων πραγμάτων και οι νέες, συνήθως παραγωγικές επιχειρήσεις. Και η ανάπτυξη όλου του πλανήτη, που στερείται έτσι και πολύ κρίσιμων τεχνολογιών ή προϊόντων που σχετίζονται με την δημόσια υγεία ή την προστασία του περιβάλλοντος.
♦ Μεγάλο μέρος της γνώσης που έχει παραχθεί με πολύ κόπο, σήμερα κινδυνεύει με μια τεράστια μηχανή κλοπής της πνευματικής ιδιοκτησίας υπό τον τίτλο «τεχνητή νοημοσύνη» τύπου GTP. Χωρίς αυτή η μηχανή να μπορεί να παράγει έστω και ένα γραμμάριο πραγματικά νέας γνώσης, «τσαλαβουτάει» όπου βρει υπερσυγκεντρωμένα δεδομένα και δημιουργεί νέες πατέντες παραβιάζοντας τα όποια δικαιώματα απέκτησαν οι πραγματικοί δημιουργοί είτε νέας γνώσης είτε τέχνης.
♦ Δεν υποφέρουν από αυτές τις παθολογίες οι πατέντες «ανοιχτού κώδικα», που ξεκίνησαν από την Πληροφορική με το Unix/Linux και με τα λίγα φάρμακα που παράγονται στην Κούβα. Όμως οι αντίστοιχες εφαρμογές ή προϊόντα δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε κεφάλαια για να αναπτυχθούν σοβαρά, περιοριζόμενα κυρίως σε εθελοντικές δωρεές ή την κρατική ενίσχυση (το Αndroid, που είναι μια εξέλιξη του Linux αναπτύσσεται με κλειστό, πλέον, τρόπο από την Google).
♦ Η συμμετοχή των ελληνικών δημοσίων ΑΕΙ και των δημοσίων ερευνητικών ινστιτούτων στην παραγωγή ΙPs είναι υψηλή, πολύ μεγαλύτερη από την αναλογία της Ελλάδας στο παγκόσμιο ΑΕΠ. Πολύ όμως μικρότερη και από το αντίστοιχο ποσοστό των ελληνικών ερευνητικών δημοσιεύσεων δημιουργίας νέας γνώσης, λόγω της παντελούς έλλειψης κονδυλίων για τον μετασχηματισμό τους σε πατέντες.
● Συμπέρασμα-ερώτημα:
Υπάρχει κανένας σκεπτόμενος που να υποστηρίζει ακόμα ότι αυτή η οικονομία είναι «ελεύθερη» που την ρυθμίζει κάποιο «αόρατο χέρι»;
Σανός για άλογους και αλόγατα και μεταλλαγμένος είναι αυτός ο ισχυρισμός. Όπως και ο νεοφιλελευθερισμός και τα δόγματα του…
☻Και ρωτάω με το χαζό μου το μυαλό μπας και βγάλουμε κανένα συμπέρασμα που να έχει κάποια αξία:
Ποιος εμποδίζει πλέον την αντιστοίχιση αυτών των αξιολογημένων άυλων αξιών των IPs με κάποιο άυλο ψηφιακό πάγιο – μέσο συναλλαγών (αυτό που λέμε κοινώς παράλληλο ψηφιακό μέσο συναλλαγών, που πλέον ρυθμίζονται και κανονιστικά από την οδηγία MICA της ΕΕ…) για:
► Την χρηματοδότηση με αυτό από τους συλλογικούς παραγωγούς των ΙPs την εφαρμογή τους στην πραγματική οικονομία, βάζοντας αμέσως τις πατέντες σε εφαρμογή χωρίς δάνεια, πωλήσεις δικαιωμάτων, δικαστήρια και τα συναφή; Με την υποχρέωση τους όμως τέτοιες ευρεσιτεχνίες/πατέντες που αντικρίζεται – εκδίδοντας ψηφιακά μέσα συναλλαγών/κεφαλαίων ανάπτυξης να γίνονται αυτόματα ελεύθερες/ανοικτές (!)
► Την χρηματοδότηση της έρευνας και της δωρεάν εκπαίδευσης στα ΑΕΙ και με αυτά τα ψηφιακά μέσα συναλλαγών, δίνοντάς τους και ουσιαστική έτσι αυτονομία από το σύμπλεγμα Τραπεζών–δανείων, σπουδών–Δημοσίων χρεών, που έχει φτάσει στα όρια του για να σκάσει σαν φούσκα
► Την δυνατότητα διενέργειας συναλλαγών και με αυτό τον τρόπο, των κατόχων αυτών των ψηφιακών μέσων συναλλαγών στην πραγματική οικονομία.
♦ Αυτά τα νέα ψηφιακά μέσα συναλλαγών που αντικρίζονται με την γνώση, είναι ο πραγματικός ανθρώπινος ανεξάντλητος χρυσός!
Η τιμή τους, προφανώς διαμορφούμενη από την προσφορά και ζήτηση αυτών των μέσων για συναλλαγές από όσους θα τα εμπιστεύονται. Έτσι μπαίνει τέλος στις εξαρτήσεις από δάνεια, τα μνημόνια ή τα κορονοϊοπακέτα ανάπτυξης κατά εκεί που θέλουν άλλοι (και χωρίς να πρέπει σώνει και καλά να φύγουμε έτσι και από την ευρώ ζώνη υιοθετώντας τέτοια παράλληλα ή εναλλακτικά μέσα συναλλαγών, λόγω και των νέων Κανονισμών. Όπως ο MICA που ψηφίστηκε πριν λίγους μήνες στο ευρωκοινοβούλιο).
♦ Και τότε θα με ρωτήσεις ίσως :
Κλέφτες θες να γίνουν οι τράπεζες και αυτές οι 10 holding companies IPs στο γράφημα ρε φίλε; Ή θες να χάνουν όσοι σήμερα κερδίζουν από τα κλεμμένα και τις παραγόμενες φούσκες των δανείων που δημιουργούν, εκμεταλλευόμενοι την μη ανάπτυξη πάνω στην γνώση. Το πραγματικό δηλαδή αποτέλεσμα αυτού του συστήματος προστασίας των αποτελεσμάτων της πνευματικής εργασίας και της δημιουργικότητας;
Και τότε θα απαντήσω:
♦ Αναζητείται Αριστερά με φαντασία, πέραν αυτής των εύκολων ούτε-ούτε / δεν-δεν και των πιστοποιητικών γνησιότητας Petigree, της μόνης «πατέντας» που έχουν για να συγκαλύπτουν το κενό πολιτικών προτάσεων που τους χαρακτηρίζει.
Δηλαδή μια Αριστερά των μελών της για να σκεφτεί έξω από το κουτί αντίστοιχες (αν όχι αυτή) χειροπιαστές και ρεαλιστικές λύσεις. Τέτοιες που να εμπνέουν για να στηριχθεί έτσι πάνω τους η όποια μελλοντική ανάπτυξη, έξω και πάνω από τα στενά όρια και τις προδιαγραφές των κορονοϊοπακέτων και των καταστροφικών συνταγών Πισσαρίδη.
Με τις συνταγές μόνο του Κέινς, (που αντικαθιστούν τώρα πανηγυρικά τον χρεοκοπημένο νεοφιλελευθερισμό παντού) εν αναμονή της εμφάνισης της ψηφιακής του μετάλλαξης, για να συνεχίσει να παράγει με τον ίδιο τρόπο πατέντες και μηχανισμούς χειραγώγησης της γνώσης, δεν θα πάμε και πάρα πολύ μακριά.
Αλλά αυτό ήδη το ξέρουμε, δεν χρειάζεται καμία νέα πατέντα επ’ αυτού.
Γιάννης Χατζηχρήστος
Γιάννης Χατζηχρήστος
Ο Γιάννης Χατζηχρήστος γεννήθηκε το 1958 στην Αθήνα. Αφού αποφοίτησε από το Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών συμμετείχε στην υλοποίηση σύνθετων έργων πληροφορικής και επικοινωνιών στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα για πολλά χρόνια. Από οικογένειες από την μια μεριά συντηρητικών Κωνσταντινουπολιτών (από την πλευρά του πατέρα του) και μελών του ΚΚΕ/ΕΛΑΣ από την άλλη (από την πλευρά της μητέρας του), δραστηριοποιήθηκε στην Αριστερά από τα μαθητικά του χρόνια, το 1973.
Τα τελευταία χρόνια ανέπτυξε δράση για την εμπέδωση της αμεσοδημοκρατίας στην Αριστερά και την αυτοδιοίκηση. Ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη του κοινωνικού μη κρατικού τομέα της οικονομίας ως βασικού μοχλού ανάπτυξης, κυρίως στον πρωτογεννή και τον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς και για την ανάπτυξη νέων μη ιεραρχικών ενεργειακών δικτύων. Τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα του εστιάζονται κυρίως στην Εφαρμογή της δημοκρατίας & της Αμεσοδημοκρατίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στον Κοινωνικό Τομέα Οικονομίας, στην Ενεργειακή Πολιτική, στις Πολιτικές Υγείας, στην Αγροτική Πολιτική καθώς και στην Πληροφορική και Παραγωγική Ανασυγκρότηση.
Έχει εκδώσει τα βιβλία:
Ανασκαφή στο μέλλον, μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2006
Το φ του φόβου, μυθιστόρημα, 2014
