Από τον Henry Ford και τον «αναρχικό τραπεζίτη» του Πεσσόα, στο αναρχοσοσιαληστρικό δίδυμο Σάλα-Στουρνάρα και τα ενεργειακά ψηφιακά νομίσματα στην αρχιτεκτονική της νέας μετα-παγκοσμιοποίησης | του Γιάννη Χατζηχρήστου
Το 1921, ο Αμερικανός βιομήχανος Χένρι Φορντ πρότεινε τη δημιουργία ενός «ενεργειακού νομίσματος» που θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση ενός νέου νομισματικού συστήματος – προσφέροντας εντυπωσιακές ομοιότητες με το «ηλεκτρονικό σύστημα μετρητών blockchain» που περιγράφονται στη λευκή βίβλο Bitcoin του Satoshi Nakamoto του 2008. Ξέρετε, αυτού του νέου τύπου συναλλαγών με ανταλλάξιμα ψηφιακά πάγια, που κάνουν ανίσχυρα τα συστήματα τύπου SWIFT στο να ελέγξουν την παγκόσμια ροή του χρήματος κατά το δοκούν μίας κυβέρνησης. Που κανείς δεν μπορεί σήμερα να πάρει και όρκο ότι είναι, έστω, κάποια εκλεγμένη και όχι κάποιοι «αθέατοι» που της κινούν τα χέρια, όπως τις μαριονέτες.
Στο άρθρο του στις 4 Δεκεμβρίου 1921, η «New York Tribune» ο Ford σκιαγραφούσε το όραμα του για την αντικατάσταση του χρυσού με ένα «ενεργειακό νόμισμα». Πίστευε ότι ένα τέτοιο σύστημα αντιστοίχησης της αξίας που αναγράφει πάνω του ένα κομμάτι χαρτί με κάτι άλλο πραγματικό, θα μπορούσε να σπάσει την πρόσφυση των τραπεζικών ελίτ στον παγκόσμιο πλούτο και να δώσει τέλος στους πολέμους. Είχε σκοπό να το κάνει αυτό με την κατασκευή του «μεγαλύτερου σταθμού παραγωγής ενέργειας στον κόσμο» και τη δημιουργία ενός νέου νομισματικού συστήματος βασισμένου σε «μονάδες ενέργειας».Τις kWh!
Ο Ford, ο οποίος ίδρυσε την Ford Motor Company το 1903 και είναι και ο εφευρέτης της γραμμής παραγωγής, είπε σε αυτή την δημοσίευση:
«Στο σύστημα του ενεργειακού νομίσματος το βασικό πρότυπο, αντί του χρυσού θα ήταν μια ορισμένη ποσότητα ενέργειας που χρησιμοποιείται για μία ώρα και που θα ήταν ίση με ένα δολάριο. Είναι απλώς μια περίπτωση σκέψης και υπολογισμού με όρους διαφορετικούς από αυτούς που ορίζει ο διεθνής τραπεζικός κόσμος στον οποίο έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ που νομίζουμε ότι δεν υπάρχει άλλο επιθυμητό πρότυπο.».
Οι λεπτομέρειες σχετικά με τις αξίες του νομίσματος «θα διευθετηθούν όταν το Κογκρέσο ενδιαφέρεται να το ακούσει», είπε.
Αν και ο Ford δεν μπόρεσε ποτέ να προωθήσει το όραμά του για ένα πλήρως υποστηριζόμενο νόμισμα συνδεδεμένο με την ενέργεια, το Bitcoin φαινομενικά δικαίωσε την ιδέα έναν αιώνα αργότερα!
Για τη σχέση χρυσού και πολέμου, ο Ford εξήγησε:
«Το βασικό κακό του χρυσού σε σχέση με τον πόλεμο είναι το γεγονός ότι μπορεί να ελεγχθεί. Σπάστε τον έλεγχο και σταματάτε έτσι τον πόλεμο».
Ακολούθησε η τέχνη δια του Πεσσόα με το αριστουργηματικό μυθιστόρημα «Ο Αναρχικός Τραπεζίτης» για να φτάσει στο ίδιο συμπέρασμα. Λίγα χρόνια μετά, το 1971, ο Νίξον αποσύνδεσε τις αξίες των νομισμάτων με τον χρυσό για να τις συνδέσει με «αέρα κοπανιστό», αλλά πλήρως ελεγχόμενο. Τα δάνεια που παράγουν οι τράπεζες για να δανείζουν ιδιώτες ή κράτη.
Επί αυτής της νέας «πατέντας» έγραψε μετά και ο νεοφιλελευθερισμός, μια σχολή οικονομικής σκέψης που πρεσβεύει την ελεύθερη λειτουργία των «αγορών» από τον έλεγχο των κρατών ως ματζούνι για την εξάλειψη κάθε οικονομικής νόσου που είχε εμφανιστεί στην οικονομική διαχείριση παραγωγής και διανομής νέου και παλαιότερου χρήματος στις προηγούμενες δεκαετίες, τότε που ανοικοδομούσαν τον κόσμο μετά από δύο παγκόσμιους πολέμους.
Και έδωσαν έτσι τον πλήρη έλεγχο στις τράπεζες και μια χούφτα ανεξέλεγκτους τραπεζίτες! Τους λες σήμερα και αναρχοφιλελέ κατσαπλιάδες όλους αυτούς που μαζεύτηκαν στην Αθήνα για να ιδρύσουν το «ψηφιακό ευρώ» ως απέλπιδα προσπάθεια τους για να διατηρήσουν το σύστημα παραγωγής χρήματος του 1971 με ψηφιακά ελεγχόμενο τρόπο.
Αυτό κατά κόρον συμβαίνει και στις ΗΠΑ, μέσα από μια ανατροφοδοτούμενη διελκυστίνδα δανείων – νέου χρήματος, νέων παραγώγων του – εξαγωγής του πληθωρισμού μέσω της αγοράς πετρελαίου και πολέμων για να ρυθμίσουν την κατάλληλη τιμή του τελευταίου για να μην καταρρεύσει η διελκυστίνδα, σκιαγραφείται και στην αγωνία των αναρχονεοφιλελέ τραπεζιτών που μαζεύτηκαν στην Αθήνα.
Από το 2009, μετά το πρώτο σοβαρό σκάσιμο της φούσκας που έφτιαξαν έτσι, περισσότερα από 18,8 εκατομμύρια Bitcoins έχουν δημιουργηθεί μέσω της ενεργειακής εξόρυξης που απαιτείται από τους υπολογιστές για να λύσουν ολοένα και πιο πολύπλοκα μαθηματικά προβλήματα. Αυτή η διαδικασία «εξόρυξης» ως απόδειξη κάποιας εργασίας, άρα κάτι πραγματικό, έχει προκαλέσει έντονη κριτική σχετικά με τις υποτιθέμενες περιβαλλοντικές της επιπτώσεις. Ένας κοντόφθαλμος ισχυρισμός που ευνοεί την τραπεζικά ενορχηστρωμένη δυσαρέσκεια στο αρχαίο(!) σήμερα Bitcoin για να επιταχύνει τη στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Και λόγω ακριβώς αυτής της κριτικής, η εγγενώς «αναρχική» βιομηχανία της πληροφορικής από ανεξάρτητους ευφυείς πιτσιρικάδες που συντονίζονται μέσω των social media επί του ίντερνετ, ανακάλυψε και άλλους τρόπους συσχέτισης μιας αναγραφόμενης αξίας με άλλους δείκτες της πραγματικής οικονομίας. Την εργασία, τον ελεύθερο χρόνο, την ενέργεια που παράγει μια ανεμογεννήτρια ή την αξία που προσδίδουν πολλοί ομότιμοι επί ενός δικτύου σε ένα έργο τέχνης ή μία πατέντα.
Ενώ με τον παλιό κανόνα του χρυσού ήταν πιο δύσκολο για τις κυβερνήσεις να διογκώσουν το νόμισμά τους, οι «διεθνείς τραπεζίτες», όπως εξήγησε η Ford, έλεγξαν το μεγαλύτερο μέρος της προσφοράς ράβδων χρυσού. Αυτή η διαδικασία ελέγχου και συσσώρευσης πολύτιμων αγαθών επέτρεψε στις οικονομικές ελίτ να δημιουργήσουν μια ενεργή αγορά χρημάτων, η οποία άνθισε κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Και διογκώθηκε υπέρμετρα μετά το τέλος του 1ου Παγκόσμιου, αφού στις ΗΠΑ συσσωρεύθηκε σχεδόν όλος ο παγκόσμιος χρυσός για να οικοδομηθεί η κατεστραμμένη Ευρώπη.
Τα υπολείμματα του κανόνα του χρυσού ως γνωστόν εγκαταλείφθηκαν το 1971 από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον, ο οποίος είπε, ότι η κυβέρνησή του θα αναστείλει προσωρινά τη μετατρεψιμότητα μεταξύ δολαρίων και ράβδων χρυσού. Το λεγόμενο νέο πρότυπο θα διαρκούσε έως το 1973, με όλους τους ορισμούς που συνδέουν το δολάριο με το χρυσό να έχουν αφαιρεθεί μέχρι το 1976. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, το σύστημα του κανόνα του χρυσού εξαλείφθηκε από τη βρετανική κυβέρνηση το 1931, ενώ οι ΗΠΑ ακολούθησαν δύο χρόνια αργότερα. Μέχρι το 1976 είχε κυριαρχήσει η παραγωγή χρήματος από δάνεια στις ΗΠΑ, που έγινε παγκόσμιο νομισματικό στάνταρντ μετά την κατάρρευση της Σοβιετίας το 1991.
Και έρχονται τώρα ο ένας μετά τον άλλον ανιστόρητοι οικονομολόγοι ή γενικώς αγράμματα παπαγαλάκια–δημοσιογράφοι να λένε για επιστροφή της Ρωσίας στον «κανόνα του χρυσού» για το ρούβλι, ως απάντηση, λέει, στην μερική αποκοπή της Ρωσίας στο σύστημα κεντρικού ελέγχου της ροής του χρήματος, του SWIFT. Βαθύτατα νυχτωμένοι και επί της γεωπολιτικής που διαμορφώνουν τώρα όλα αυτά τα «ψηφιακά» που μας κρατούν τούτη την ώρα συνδεδεμένους. Αλλά με κλειστά τα μάτια.
Πολύ λίγοι τόνισαν τις σημερινές ομοιότητες με το μακρινό 1921, μιας και σήμερα πάλι έχουμε υπερσυγκεντρώσεις και δανείων (3 φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ) και τοξικών παράγωγων τους – γκρι χρήματος (21 φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ) – όταν το πρωτογενές (κανονικό) χρήμα που έχει παραχθεί και κυκλοφορεί (σε χαρτονομίσματα η ως πλαστικό χρήμα) είναι στο 1,1 του Παγκόσμιου ΑΕΠ μόνο.
Τέτοια θέματα είναι ακόμα κρυμμένα μυστικά για τα main stream media, ακόμα και στις ΗΠΑ και όλου του πλανήτη κατ’ επέκταση αφού το ίδιο κεντρικά ελεγχόμενες με το χρήμα είναι και οι ειδήσεις. Έτσι, πουθενά δεν λένε ότι σήμερα υπάρχουν στον πλανήτη μόνο 13.000 τόνοι χρυσού, που πάνω από τον μισό τον ελέγχουν αυταρχικά καθεστώτα, όπως του Πούτιν. Ποιος τρελός θα εμπιστευόταν ένα τέτοιας παλαιάς αντίληψης νόμισμα για διεθνείς συναλλαγές, οέο;
Η βασική ιδέα του Ford, της αντιστοίχισης της προσφοράς ενός μέσου συναλλαγών αντικρισμένο, αντί του χρυσού, με κάτι πραγματικό και πιο προσιτό, όπως η ενέργεια (αλλά γιατί όχι τότε την ανθρώπινη εργασία ή την γνώση που εμπεριέχεται σε μια πατέντα κ.λ.π.) παραμένει ακόμα και σήμερα μεγαλοφυής!
Ο Ford, χωρίς ενδεχομένως να έχει διαβάσει ούτε μια γραμμή από το Κεφάλαιο του Μαρξ, προσέγγισε τον μαρξισμό με αυτή του την πρόταση όσο κανένας επαγγελματίας επαναστάτης του 20ου αιώνα!
Η ιδέα του Ford σήμερα για ένα άλλο νέο τύπο νομίσματος χωρίς να απαιτούνται Τράπεζες, τραπεζίτες, bad banks και Στουρνάρες, δάνεια για να μην σκάσουν αλλά προηγούμενα κόκκινα σε ημέτερους τύπου Πάτση δια του αναρχοσοσιαληστή τραπεζίτη Σάλα κ.λ.π. είναι απόλυτα εφικτή. Για νέα, ανθεκτικά στις κρίσεις με νέα μέσα συναλλαγών χρησιμοποιώντας κάτι τεχνολογίες πληροφορικής που λέγονται blockchain και το ίντερνετ. Που δεν είναι τίποτε άλλο πέρα από τις υλοποιήσεις στην πράξη των ιδεών του Κορνήλιου Καστοριάδη, για αποκεντρωμένα οριζόντια δίκτυα αυτο–οργάνωσης, χωρίς την παρουσία κάποιου κεντρικού μηχανισμού ελέγχου. Αυτά, συνδυαστικά με την πρόταση του Ford, ετών ήδη 100, δημιουργούν το υπόβαθρο των νομισμάτων του 21ου αιώνα.
Έτσι σπάει (στην πράξη) και στην ρίζα του και ο φαύλος κύκλος παραγωγής κρίσεων και πολέμων, που ξεκινάει με κάποιο δάνειο που ποτέ δεν πρέπει να εξοφλείται!
Το πρώτο ψηφιακό ανταλλάξιμο πάγιο που σχετίζεται με την ενέργεια (πες το λανθασμένα και κρυπτονόμισμα αν θες να συνεννοούμαστε) κυκλοφορεί από το 1918 στα ΗΑΕ και «αντικρίζεται» με τις kWh που εξάγουν εκεί με το φυσικό αέριο. Το Amber, που δεν το εκδίδει κάποια τράπεζα, μπαίνει στην εκεί οικονομία πληρώνοντας με αυτό δημόσια έργα. Πέρσι άρχισε δε να χρησιμοποιείται και για τις διασυνοριακές συναλλαγές με την Σαουδική Αραβία. Εκτός του SWIFT!
Πάνω σε αυτήν την νέα πραγματικότητα (που πρέπει να είσαι ντιπ κουφός για να μην την βλέπεις), διαμορφώνεται και η αρχιτεκτονική της νέας μετα–παγκοσμιοποίησης. Με πολλές ζώνες με ψηφιακά μέσα συναλλαγών τελείως διαφορετικά από όσα ξέραμε μέχρι τώρα και με συνεκτικό τους κρίκο, σε κάθε μία, μόνο τον τρόπο ελέγχου της ενέργειας που θα τις κινεί. Για δυο–τρεις δεκαετίες ακόμα το φυσικό αέριο και μετά το υδρογόνο. Το ποιος και πως θα το παράγει και πως αυτό θα διακινείται είναι θέμα για άλλο σεντόνι. Τεράστιο πολιτικό ζήτημα!
► Έτσι τώρα το μόνο αναπάντητο ερώτημα είναι ποτέ όλα αυτά θα τα κατανοήσει και η καθ’ ημάς Αριστερά πριν αρχίσει να διαθέτει ενεργειακό νόμισμα κάποιος Μυτιληναίος π.χ.
Και πότε θα ξεπηδήσουν και εδώ έτσι τίποτα DeFi, για να κάνουν πλάκα στους σχεδιαστές των κομματικών προγραμμάτων, αυτά που όλα αυτά τα αγνοούν, πυροδοτώντας έτσι και μια νέα γενιά πολιτικών σχηματισμών, συνδικάτων και άλλων οργανώσεων της ανθρώπινης δραστηριότητας, όλες με το αρχικό πρόθεμα De (όπως decentralized).
Τι δεν καταλαβαίνεις;
Γιάννης Χατζηχρήστος
Γιάννης Χατζηχρήστος
Ο Γιάννης Χατζηχρήστος γεννήθηκε το 1958 στην Αθήνα. Αφού αποφοίτησε από το Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών συμμετείχε στην υλοποίηση σύνθετων έργων πληροφορικής και επικοινωνιών στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα για πολλά χρόνια. Από οικογένειες από την μια μεριά συντηρητικών Κωνσταντινουπολιτών (από την πλευρά του πατέρα του) και μελών του ΚΚΕ/ΕΛΑΣ από την άλλη (από την πλευρά της μητέρας του), δραστηριοποιήθηκε στην Αριστερά από τα μαθητικά του χρόνια, το 1973.
Τα τελευταία χρόνια ανέπτυξε δράση για την εμπέδωση της αμεσοδημοκρατίας στην Αριστερά και την αυτοδιοίκηση. Ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη του κοινωνικού μη κρατικού τομέα της οικονομίας ως βασικού μοχλού ανάπτυξης, κυρίως στον πρωτογεννή και τον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς και για την ανάπτυξη νέων μη ιεραρχικών ενεργειακών δικτύων. Τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα του εστιάζονται κυρίως στην Εφαρμογή της δημοκρατίας & της Αμεσοδημοκρατίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στον Κοινωνικό Τομέα Οικονομίας, στην Ενεργειακή Πολιτική, στις Πολιτικές Υγείας, στην Αγροτική Πολιτική καθώς και στην Πληροφορική και Παραγωγική Ανασυγκρότηση.
Έχει εκδώσει τα βιβλία:
Ανασκαφή στο μέλλον, μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2006
Το φ του φόβου, μυθιστόρημα, 2014
