Κεντρικοεπιτροπικά μεζεδάκια | του Νίκου Σαραντάκου
Που τα λέω έτσι επειδή τούτο το Σαββατοκύριακο συνεδριάζει η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ. Η λέξη «κεντρικοεπιτροπικός» δεν γκουγκλίζεται (δεν γκουγκλιζόταν, για την ακρίβεια, μέχρι σήμερα το πρωί, διότι τώρα υπάρχει το άρθρο μας), αλλά σε παλιά αριστερά κείμενα έχω δει το «κεντρικοεπίτροπος» σαν όρο μονολεκτικό αντί για το «μέλος της Κεντρικής Επιτροπής».
Και όπως κάποιες παλιές ολομέλειες της ΚΕ του ΚΚΕ έμειναν στην ιστορία (η 6η ολομέλεια, ας πούμε, αν και υπήρξαν δύο ιστορικές έκτες ολομέλειες) έτσι και η σημερινή συνεδρίαση, παρόλο που δεν είναι αριθμημένη και δεν λέγεται ολομέλεια μπορεί να αποδειχτεί ιστορική, αφού με την εισήγηση του Προέδρου να διοργανωθεί εσωκομματικό δημοψήφισμα για τις διαγραφές ο ΣΥΡΙΖΑ μετατρέπεται, αν βέβαια περάσει η πρόταση, σε κάτι άλλο, διαφορετικό από αυτό που ήταν ως τώρα, κάτι με το οποίο εγώ τουλάχιστον δεν θέλω να έχω οργανωτική σχέση. Οι διαγραφές είναι διαδικασία πειθαρχική, το δε καταστατικό ορίζει ρητά ότι τις αποφασίζει η (εκλεγμένη από τη βάση) Επιτροπή Δεοντολογίας σε πρώτο και τελευταίο βαθμό. Αρα, δεν χωρεί απόφαση με δημοψήφισμα, όπως δεν θα μπορούσε να τεθεί σε… δημοψήφισμα η απόφαση της πειθαρχικής επιτροπής που τιμώρησε τον Ολυμπιακό για τη ρίψη κροτίδας.
Όμως σήμερα έχουμε μεζεδάκια, έχουμε γλωσσικά στραβά κι ανάποδα, όχι πολιτικά, να συζητήσουμε. Και αφού αναφέρθηκα στην τιμωρία του Ολυμπιακού, να ξεκινήσω με ένα μεζεδάκι από αθλητικό ιστότοπο, ακριβώς για αυτό το θέμα.
Πρόκειται για άρθρο του Αντώνη Καρπετόπουλου (εδώ στο σάιτ του, ενώ με κάπως διαφορετική διατύπωση και στη Sportday). Γράφει «έφεσης επιτρέποντος», ενώ η έφεση είναι θηλυκό και η μετοχή «επιτρέποντος» αρσενική, επειδή θυμάται τη στερεότυπη έκφραση «καιρού επιτρέποντος» που πρόσθεταν οι δάσκαλοι στο σχολείο όταν μας ανακοίνωναν ότι π.χ. την άλλη βδομάδα θα πάμε εκδρομή ή επίσκεψη. Καμιά αίσθηση του σχήματος της γενικής απόλυτης, που δεν ανήκει άλλωστε στα νέα ελληνικά, φαντάζεται ότι το «επιτρέποντος» είναι κάτι σαν επίρρημα, που μπαίνει μετά το ουσιαστικό, αντίθετα με το «λόγω» ή το «εξαιτίας» (ή το καινουργιοκοσκινακικό «ελέω»).
Θα πείτε: το έκανε για πλάκα. Μπορεί. Αλλά και επί της ουσίας στην πρόταση υπάρχει λάθος. Το άρθρο γράφεται τη Δευτέρα, πριν δηλαδή από την έκδοση της απόφασης για την έφεση. Ο Παναθηναϊκός όμως βρέθηκε στο +4 όχι «λόγω της έφεσης» αλλά «λόγω της απόρριψης της έφεσης». Τέλος πάντων, ίσως πολύ να το ψιλολογάω.
* Τούτο πάλι είναι ένα απλό λάθος πληκτρολόγησης, που μάλιστα το διόρθωσαν, από την iefimerida.
Έχει όμως γούστο διότι τι είναι, άραγε, ο κοροανοϊός; Μήπως ένας κορονοϊός που προκαλεί άνοια; Φυλαχτείτε!
(Σου λέει ο συντάκτης, άλλοι λένε κορονοϊός, άλλοι κοροναϊός, ε, ας βάλω και τα δύο).
* Kι ένα άλλο που δεν το έχουν διορθώσει, αλλά έχω πάρει οθονιά καλού κακού.
Σε εκτενή συνέντευξη του Δημήτρη Αβραμόπουλου στην ertnews, διαβάζουμε:
Αυτός δε, κατ εμέ ο όχι πολύ έξυπνος υπουργός του Ισραήλ που είπε ότι θα κάνουμε χρήση πυρηνικών όπλων, φαίνεται δεν έχει αντιληφθεί τι σημαίνει αυτό.Πυρηνικά όπλα στην ίδια σου τη γειτονιά καταστρέφουν και εσένα.Κι επειδή πάντοτε η μυθολογία έχει τη δικιά της εξήγηση, σας θυμίζω το μύθο του Σαμψών «Αποθανέτω η ψυχή μου μετὰ των ομοφύλων». Ε, μη φτάσουμε εκεί. Διότι όλα αυτά, γίνονται μόνο σε μια απόσταση 1,5 ώρας με το αεροπλάνο από την Ελλάδα.
Όλα σωστά, αλλά ο Σαμψών είπε «μετά των αλλοφύλων», όταν γκρέμισε τον ναό των Φιλισταίων, στη Γάζα κατά σύμπτωση, διότι βρισκόταν ανάμεσα σε αλλόφυλους. Δεν ήταν συριζαίος κεντρικοεπίτροπος.
* Και συνεχίζουμε με κάτι ταξιδιωτικό, από τις εκπομπές του Χάπι Τράβελερ -δεν εννοώ τον Μητσοτάκη, τον κανονικό λέω, τον Ευτύχη Μπλέτσα. Βρέθηκε λοιπόν στην Αλβανία, στις περιοχές όπου έγιναν οι μάχες του 40-41 και, ανάμεσα στ’ άλλα, επισκέφτηκε το ελληνικό στρατιωτικό νεκροταφείο στους Βουλιαράτες, ένα από τα δύο που υπάρχουν με μνήματα πεσόντων του πολέμου.
Λοιπόν, στο 42.50 του βίντεο ο Μπλέτσας βρίσκεται στην εκκλησία του νεκροταφείου και διαβάζει την αναμνηστική πλάκα για τους πεσόντες. Η πλάκα γράφει, στα κεφαλαία:
ΕΙΣ ΟΙΩΝΟΣ
ΑΡΙΣΤΟΣ
ΑΜΥΝΕΣΘΑΙ
ΠΕΡΙ ΠΑΤΡΗΣ
ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΣ
ΠΟΛΕΜΟΣ
1940-1941
Kαι ο χαρούμενος ταξιδιώτης διαβάζει: Εις οίωνος αρίστος, αμύνεσθαι περί πατρής.
Μα κι αυτοί οι αφιλότιμοι να μη βάζουν τόνους στα κεφαλαία! Τρεις παρατονισμοί σε έξι λέξεις, είναι ένα είδος ρεκόρ, πάντως.
* Κι άλλος ένας παρατονισμός, από χτεσινό τίτλο άρθρου της Αυγής:
Λέτε να πούλησαν τους μετόχους των τραπεζών; Όχι βέβαια, μετοχές πούλησαν. Το λάθος δεν το πιάνει και ο Σπελ Τσέκερ διότι και τα δυο είναι νόμιμες λέξεις.
* Και κάτι από το Ηράκλειο.
Την ξέρετε την οδό Ισιώδου; Πρέπει να είναι ίσιωμα.
* Και συνεχίζω με κάτι από το καλλιτεχνικό (ή το κοσμικό; δεν ξέρω) ρεπορτάζ.
Χώρισε, μετά από τρία χρόνια, ο Κωνσταντίνος Καζάκος με την επί 27 χρόνια μικρότερη σύντροφό του.
Επί 27 χρόνια η σύντροφος επέμενε να είναι μικρότερη; Εγώ ξέρω πως όταν κάποιος είναι μικρότερος από έναν άλλον, είναι πάντα μικρότερος, εφ’όρου ζωής.
Εντάξει, «κατά» 27 χρόνια μικρότερη ήθελε να γράψει ο άνθρωπος, ένα λάθος έκανε, θα πέσουμε να τον φάμε;
* Σε μια βαρυσήμαντη είδηση, μαθαίνουμε ότι μια Αυστραλή πορνοστάρ, που έχει έναν πύθωνα στο σπίτι της, για κατοικίδιο, γύρισε μερικές ερωτικές σκηνές, κι όταν μετά το γύρισμα ο παρτενέρ της πήγε στο μπάνιο να πλυθεί, έχοντας το φίδι τυλιγμένο στον λαιμό του, το φίδι τον δάγκωσε στα, χμ, ιδιωτικά του μέρη (έτσι το λέει μεταφράζοντας το αγγλικό private parts).
Και μετά ο συντάκτης προσθέτει, ευφημιστικά:
Δεν είναι η μόνη φορά που ένα φίδι δάγκωσε έναν άνθρωπο όπου ο ήλιος δεν λάμπει.
Αυτό δεν είναι καλά ελληνικά. Θα έλεγα «η πρώτη φορά που…» και «εκεί που ο ήλιος…». Αλλά δεν θα έλεγα για τον ήλιο, διότι είναι ανακριβές και παραπλανητικό. Αν πούμε «εκεί όπου δεν φωτίζει ο ήλιος» είναι μεν καλύτερο σαν διατύπωση, αλλά προφανώς παραπέμπει σε άλλο σημείο εκεί κοντά.
Με παρόμοιο ευφημισμό λέμε «μας έγραψε εκεί που δεν πιάνει μελάνι», και κάπου εκεί τον δάγκωσε ο πύθωνας, αλλά δεν θα το έλεγα ούτε αυτό. Θα περιοριζόμουν σε κάτι σαν «γεννητικά όργανα» ή «ευαίσθητη περιοχή».
Ηθικό δίδαγμα, μην πηγαίνετε στο μπάνιο με τον πύθωνα τυλιγμένο στον λαιμό σας.
* Την ανακοίνωση που βλέπετε, τη δημοσίευσε σε πρόσφατο φύλλο της μια επαρχιακή εφημερίδα -ο πληροφορητής μου αιδημόνως δεν δίνει περισσότερα στοιχεία.
Ζητάει κατανόηση η εφημερίδα.
Παρακαλεί τους αναγνώστες να επιδεικνύουν μεγαλύτερη επιείκεια σε «μικρά λάθε», τα οποία, όπως λέει, «μπορεί» να οφείλονται σε λάθος πληκτρολόγηση ή σε «ηλεκτρνικές» παραλείψεις.
Φαίνεται ότι κάποιοι αναγνώστες σχολίασαν δηκτικά τα «λάθε», πιθανώς στα σχόλια των αναγνωστών, καθώς πολλές εφημερίδες δίνουν στους αναγνώστες τη δυνατότητα σχολιασμού των άρθρων. Υπάρχουν άνθρωποι που γράφουν γράμμα στην εφημερίδα παραπονούμενοι για τυπογραφικά λάθη, ενώ ξέρω και κάποιον, άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου, που κάθε Σάββατο, βρέξει χιονίσει, δημοσιεύει μεγάλο άρθρο, πάνω από 1000 λέξεις, με τέτοια τυπογραφικά λάθη από εφημερίδες και ιστοτόπους!
Αλλά δεν έχει πλάκα να έχει λάθη το σύντομο κειμενάκι που ζηταει την κατανόηση των αναγνωστών για τα λάθη; Ινσέψιο το λέτε αυτό εσείς οι (όχι και τόσο πια) νέοι;
* Φίλος του ιστολογίου παραπονιέται διότι, στην ειδησεογραφία για το δυστύχημα που έγινε με το μικρό αεροσκάφος που έπεσε στην Κρήτη, γίνεται παντού λόγος για «ανεμόπτερο» (παράδειγμα εδώ).
Στα λεξικά, το ανεμόπτερο είναι (μικρό και ελαφρύ) αεροσκάφοςχωρίς κινητήρα, που πετάει εκμεταλλευόμενο τα ρεύματα του αέρα. Το συγκεκριμένο, προφανώς είχε κινητήρα, μάλιστα αναφέρεται ρητά ότι ήταν «μονοκινητήριο αεροσκάφος τύπου Σαβάνα».
Κι όμως, όλοι λένε για ανεμόπτερο.
Επειδή εγώ δεν σκαμπάζω από αεροπορικά, αν κάποιος ειδημονέστερος ξέρει, ας μας πει.
* Και επί του πιεστηρίου προσθέτω κι ένα μεζεδάκι σχετικό με τα κεντρικοεπιτροπικά. Χτες ο Σκάι ζήτησε τον Νίκο Μαραντζίδη να σχολιάσει τις τελευταίες εξελίξεις στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Εκείνος μίλησε για «εκκολαπτόμενο μουσολινισμό», έναν όρο που τον έχει χρησιμοποιήσει κι άλλη φορά, αν δεν σφάλλω.
Ο ρεπόρτερ που διάβασε τη δήλωση, είπε «μουσουλμανισμό», και στο σουπεράκι γράφτηκε επίσης «Μουσουλμανισμό» -δείτε το.
Δέκα λεπτά αργότερα, η Σία Κοσιώνη επανόρθωσε και ζήτησε συγγνώμη.
Έλεος, κύριοι του Σκάι, δεν μας έφταναν τα βάσανά μας και τα ρεζιλίκια μας, θα μας φορτώσετε και μουσουλμανισμό; Δεν θέλουν πολύ να αρχίσουν να βομβαρδίζουν και κατά εδώ!
11/11/2023
Νίκος Σαραντάκος
https://sarantakos.wordpress.com/
Ο Νίκος Σαραντάκος γεννήθηκε στο Παλαιό Φάληρο το 1959. Σπούδασε χημικός μηχανικός και αγγλική φιλολογία. Έχει εκδώσει δύο συλλογές διηγημάτων και άλλα βιβλία. Δουλεύει μεταφραστής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα σε Λουξεμβούργο και Ελλάδα. Ενδιαφέρεται για τη φρασεολογία, την ετυμολογία και τη λεξικογραφία καθώς και για την ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας. Συνεργάζεται με εφημερίδες και περιοδικά. Δημοσιεύει τα κείμενά του, γλωσσικά και άλλα, στο ιστολόγιό του sarantakos.wordpress.com/ και στο sarantakos.com. Σε μια άλλη ενσάρκωση, γράφει στα αγγλικά και στα γαλλικά για το μπριτζ (το παιχνίδι).
Τα βιβλία του:
«Για μια πορεία», διηγήματα (1984, β’ έκδ. 1988) εκδ. Σύγχρονη Εποχή
«Μετά την αποψίλωση», διηγήματα (1987, β’ έκδ. 1989) εκδ. Σύγχρονη Εποχή
«Μότσαρτ-Αλληλογραφία» (1991, β’ έκδ. 2001) εκδ. Ερατώ
«Το αλφαβητάρι των ιδιωματικών εκφράσεων» (1997) εκδ. Δίαυλος
«Γλώσσα μετ’ εμποδίων» (2007) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία» (2009) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Λέξεις που χάνονται» (2011) εκδ. Το Βήμα
«Λόγια του αέρα» (2013) εκδ. εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Οπωροφόρες λέξεις» (2013) εκδ. Κλειδάριθμος
«Η γλώσσα έχει κέφια» (2018) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Μύθοι και πλάνες για την ελληνική γλώσσα» (2019) εκδ. ΕΑΠ
«Το ζορμπαλίκι των ραγιάδων» (2020) εκδ. Του Εικοστού Πρώτου
Έχει κάνει την επιμέλεια στην έκδοση των βιβλίων:
«Συμποσιακά», του Κώστα Βάρναλη,
«Αττικά: 400 χρονογραφήματα (1939-1958) για την Αθήνα και την Αττική», του Κώστα Βάρναλη,
«Τα δεκατρία ντόμινα και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Τι είδα εις την Ρωσσίαν των Σοβιέτ», του Κώστα Βάρναλη,
«Ο μυστηριώδης φίλος και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Γράμματα από το Παρίσι», του Κώστα Βάρναλη,
«Τα μαραμένα μάτια και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Κάπου περνούσε μια φωνή», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Η νοσταλγία του Γιάννη», του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη,
«Famous Bridge Records», του David Bird,
«Bridge Hands to Make You Laugh…and Cry», του David Bird.
