Η «πράσινη ανάπτυξη» του καπιταλισμού – Φωτοβολταϊκά σε κάμπο… αντί για στάρι και καλαμπόκι; | του Γιάννη Λαθήρα
«Ο άνθρωπος ζει από τη φύση, δηλαδή η φύση είναι το σώμα του, και πρέπει να διατηρήσει ένα συνεχή διάλογο μαζί της, εάν θέλει να μην πεθάνει» Καρλ Μαρξ.
Η «πράσινη ανάπτυξη» του καπιταλισμού δεν είναι για να προστατεύσει τη φύση, αλλά για να καταστρέψει ότι άφησε όρθιο η… «μαύρη».
Είμαστε στο «και πέντε» μιας ολικής καταστροφής και ορισμένες πλευρές της κρίσης τείνουν να αποκτήσουν μη αντιστρεπτές κατευθύνσεις. Η σχέση που συνδέει τον άνθρωπο και τη φύση έχει διαρραγεί σε μεγάλο βαθμό και έχει αποκτήσει ξεκάθαρα ανταγωνιστικά – εχθρικά χαρακτηριστικά.
Απαιτούνται κολοσσιαίες αλλαγές και ανατροπές που δεν χωράνε στο έδαφος του παρόντος συστήματος παραγωγής, οικονομικής/κοινωνικής οργάνωσης, προτύπων, αξιών και τρόπων κατανάλωσης και ζωής. Το αντίθετο: προϋποθέτουν την ανατροπή του.
Βασικά στοιχεία ενός προγράμματος σωτηρίας και απελευθέρωσης της φύσης αδιάρρηκτα συνδεμένα με μια πορεία κοινωνικής απελευθέρωσης ενδέχεται να είναι:
-
Μετασχηματισμός της έννοιας και των σκοπών της ανάπτυξης, των κριτηρίων ευημερίας σε κατευθύνσεις φιλικές προς τη φύση και τους ανθρώπους.
-
Μείωση και δημοκρατικός ανασχεδιασμός της παραγωγής μόνο σε αξίες (παρατεταμένης) χρήσης, κοινωνικά ωφέλιμες και αναγκαίες, τροφή, στέγη, ένδυση, ρεύμα και νερό για όλους. Ολόκληροι κλάδοι παραγωγής όπλων, ναρκωτικών , «προϊόντων ομορφιάς», καταστροφικών κλάδων της βιοτεχνολογίας κ.α. πρέπει να περάσουν στην προϊστορία.
-
Απελευθέρωση της αγροτικής παραγωγής από την κυριαρχία του κεφαλαίου, την καπιταλιστική εμπορία και τον εφιάλτη των γενετικά τροποποιημένων προϊόντων. Στροφή στην συνεταιριστική οικολογική – εκτατική γεωργία και κτηνοτροφία.
-
Μείωση της παραγόμενης και καταναλισκόμενης ενέργειας στον «αναπτυγμένο» κόσμο.
-
Κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας.
-
Μείωση στο ελάχιστο και μόνο για τη μεταβατική περίοδο των ορυκτών καυσίμων, όχι σε νέες έρευνες και εξορύξεις.
-
Ανάπτυξη όλων των μορφών ήπιων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε τοπική κλίμακα από ενιαίο αποκλειστικά δημόσιο φορέα ενέργειας, απελευθερωμένες από τη λογική του κέρδους, σε αρμονία με το περιβάλλον
-
Μείωση στο ελάχιστο των συσκευασιών και των απορριμμάτων, επαναχρησιμοποίηση, ανταλλαγή, ανακύκλωση, κομποστοποίηση.
-
Το τέλος της μονοκρατορίας των ΙΧ και η ενίσχυση οικολογικών και ασφαλών ΜΜΜ και των δικτύων τους.
-
Η αναδιάταξη-σμίκρυνση-αποκέντρωση των πόλεων σε ανθρώπινες διαστάσεις με διασφάλιση στέγης για όλους με σύγχρονες προδιαγραφές, με εκτεταμένες ζώνες πρασίνου και ελεύθερων χώρων, με υποδομές αθλητισμού, πολιτισμού και ψυχαγωγίας
-
Κατάργηση της εμπορευματοποίησης των φυσικών πόρων, του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος
-
Οι εκτεταμένες αναδασώσεις σε όλη τη Γη για την απορρόφηση των παραγόμενων και των ήδη συγκεντρωμένων ρύπων του CO2.
-
Η προστασία και η επαναφορά των οικοσυστημάτων στις φυσιολογικές τους λειτουργίες.
-
Αναγόρευση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε οργανικό στοιχείο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης και διασπορά της σε όλο το κοινωνικό σώμα.
Η ανατροπή του δολοφονικού, καπιταλιστικού μοντέλου παραγωγής και του τρόπου ζωής που επιβάλει, δεν είναι επιθυμία κάποιων, μια ιδεοληψία, μια ουτοπία, ούτε καν όρος βελτίωσης της ανθρώπινης ύπαρξης, αλλά καθίσταται πλέον κατεπείγουσα ανάγκη (και δυνατότητα) για την επιβίωση της Φύσης και του Ανθρώπου.
Επιβάλλονται «ακραία κοινωνικά φαινόμενα» για την επίτευξη αυτού του άλματος απελευθέρωσης της Φύσης και του Ανθρώπου.
Γιάννης Λαθήρας
[Από το περιοδικό για την εκπαίδευση και την κοινωνία Selidodeiktis 13/07/2023]
Γιάννης Λαθήρας
Ο Γιάννης Λαθήρας είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός, καθηγητής Χημείας στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Διετέλεσε για πολλά χρόνια πρόεδρος της Γ ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης. Είναι τακτικός αρθρογράφος του εκπαιδευτικού περιοδικού «Σελιδοδείκτης».
