Χρόνος ανάγνωσης περίπου:9 λεπτά

Ναυαγισμένα μεζεδάκια | του Νίκου Σαραντάκου



Ναυαγισμένα βέβαια από το πολύνεκρο ναυάγιο στα ανοιχτά της Πύλου, κι  ενώ δεν υπάρχουν πια ελπίδες να βρεθούν άλλοι επιζώντες. Προβληματίστηκα αν θα βάλω αυτόν τον  τίτλο ή κάποιον άσχετο, ας πούμε ημερολογιακό (μέσα στην άλλη βδομάδα, αίφνης, μπαίνουμε στο καλοκαίρι, παρόλο που το σαββατοκύριακο προβλέπονται βροχές και καταιγίδες σε όλη τη χώρα), τελικά αποφάσισα να μην το αποσιωπήσω.

* Οπότε να ξεκινήσουμε με ένα μαργαριτάρι σχετικό με την τραγωδία της Πύλου. Στη σχετική ανακοίνωση του Αλ. Τσίπρα, διαβάζουμε ότι μετέβη στην περιοχή «κλιμάκιο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με επικεφαλείς την Αθηνά Λινού και τον Αλέξη Χαρίτση».

Μόνο που το «επικεφαλής» είναι επίρρημα και δεν  κλίνεται: ο επικεφαλής, του  επικεφαλής, οι επικεφαλής, η επικεφαλής, το επικεφαλής,  της επικεφαλής και πάει λέγοντας.

Επειδή όχι μόνο ο Τσίπρας (ή ο τουιτερογράφος του) αλλά πολλοί ακόμα μπερδεύουν το επίρρημα με κάποιο τριγενές και δικατάληκτο επίθετο, ο Μπαμπινιώτης θεωρεί ότι αυτός είναι ένας λόγος για να γράφεται με δυο λέξεις «επί κεφαλής»,  οπότε, λέει, θα είναι δυσκολότερο να μπερδευτεί. Δεν ξέρω αν θα είναι αποτελεσματικό αυτό.

* Κι ένα ακόμα σχετικό με το ναυάγιο -και, δυστυχώς, αναμενόμενο κάθε φορά που έχουμε νεκρούς.

Εννοώ τους σωρούς από σορούς. Σε κάποιο ρεπορτάζ διάβασα τη γνώμη κάποιου ειδικού για το μεγάλο βάθος της θάλασσας  στο σημείο του ναυαγίου:

Τι συμβαίνει, όμως, με όσους ανθρώπους εγκλωβίστηκαν στο εσωτερικό του σκάφους και δε διασώθηκαν από τις ελληνικές αρχές; Όπως επισημαίνει ο ίδιος, παρέμειναν εκεί και οδηγήθηκαν μαζί με το αλιευτικό στον βυθό της θάλασσας. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι σωροί θα παραμείνουν εκεί, εξαιτίας της τρομερής δυσκολίας να ανασυρθούν.

Δεν είναι σοροί, δηλαδή νεκροί έτοιμοι να ταφούν. Αλλά, κι αν δεχτούμε πως έχει καεί αυτή η διάκριση και ότι σορός είναι πλέον συνώνυμο του πτώματος, διότι πτώμα μπρρρ δεν κάνει να λέμε, πάντως σίγουρα δεν είναι σωροί!

Η παράγραφος κλείνει με μια πρόταση που τη  βρίσκω σχεδόν αστεία ως προς τη διευκρίνιση: Το βάθος παίζει πολύ σημαντικό και, τελικά, αρνητικό ρόλο.

* Πιο πάνω επισήμανα ένα λάθος του Τσίπρα, για λόγους ισορροπίας να επισημάνω κι ένα μηλάθος του -δηλ. κάτι που κάποιοι το θεώρησαν λάθος αλλά δεν είναι.

Σε συζήτηση με τον αρμόδιο υπηρεσιακό υπουργό, ο Αλ. Τσίπρας μίλησε για «ένα υπέρφορτο σκάφος». Αμέσως, ένα επιφανές τρολ του Μαξίμου έβγαλε απόφαση  ότι τέτοια λέξη δεν υπάρχει και ότι είναι μαργαριτάρι του «αγράμματου καταληψία» διότι το σωστό είναι «υπερφορτωμένος».

Κι όμως, το ότι υπάρχει «υπερφορτωμένος» και «παραφορτωμένος» δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει και «υπέρφορτος». Τη λέξη την  έχουν πολλά λεξικά -όχι όλα. Δεν την έχει το ΛΚΝ, ούτε το Χρηστικό. Την έχει ο Μπαμπινιώτης, την έχει το ΜΗΛΝΕΓ (σκορ 2-2 στα «4 σύγχρονα μεγάλα» λεξικά μας), την έχει και το Βικιλεξικό. Από τα παλιότερα, την έχει η Πρωία και ο Δημητράκος, για τον Σταματάκο δεν ξέρω.

Περιέργως, αυτή τη φορά στα σόσιαλ, κάμποσοι παραδέχτηκαν ότι υπάρχει όντως η λέξη.

* Το  προηγούμενο θέμα μας το πήρα από τα σόσιαλ, συνεχίζουμε στο ίδιο μοτίβο για να σας περιγράψω μιαν αστεία ιστορία, έστω κι αν έχει να κάνει με θανάτους.

Μέσα στη βδομάδα που μας πέρασε είχαμε τον  θάνατο του Γιάννη Μαρκόπουλου, και δυο μέρες μετά του Σίλβιο Μπερλουσκόνι.

Τη μέρα του θανάτου του Μπερλουσκόνι, λοιπόν, ο φίλος Γιώργος Πουλιόπουλος δημοσίευσε στη σελίδα του στο Φέισμπουκ μια φανταστική ιστορία που συνέδεε τους δυο εκλιπόντες:

O Γιάννης Μαρκόπουλος και ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι που πέθαναν με λίγες μέρες διαφορά συνδέονται με μια ιστορία, μάλλον άγνωστη στους πολλούς. Την διηγήθηκε σε φίλους του Κρητικού συνθέτη ο παλιός παίκτης της Μίλαν, Τζεναρο Γκατουζο, ο οποίος για ένα μικρό διάστημα έζησε στο Ηράκλειο ως προπονητής του ΟΦΗ.

Το 1987 ο Μπερλουσκόνι έχει μόλις αγοράσει τη Μίλαν. Όντας σίγουρος πως με τα πολλά χρήματα που θα ξοδέψει θα την καταστήσει ξανά μεγάλη, μετά από χρόνια παρακμής, θέλει να συνθέσει τις μεγάλες επιτυχίες που είναι βέβαιος πως θα έρθουν με έναν καινούργιο ύμνο. Ο Μπερλουσκόνι έχει ακούσει και λατρέψει το Who Pays The Ferryman, που έκανε διεθνώς γνωστό τον Μαρκόπουλο λίγα χρόνια πριν και προτείνει στον Έλληνα συνθέτη να γράψει τον καινούργιο ύμνο της Μίλαν.

Ο Μαρκόπουλος ενθουσιάστηκε και μάλιστα ταξίδεψε έως το Μιλάνο για να συζητήσει με τον Ιταλό μεγιστάνα το πρότζεκτ. Εκεί πέρασε αρκετές μέρες μερες με τον Μπερλουσκόνι και τους συνεργάτες του. Όμως ο έκλυτος, δηλαδή πέραν του μέτρου παρτουζιάρικος, τρόπος ζωής του Λομβαρδού επιχειρηματία έκανε τον Μαρκόπουλο, άνθρωπο συντηρητικό σεξουαλικά όπως όλη η ελληνική Αριστερά της εποχής, να αηδιάσει και να μη θέλει να συμμετάσχει στο εγχείρημα.

Έτσι χάθηκε η ευκαιρία να είναι έργο ενός πολύ σημαντικού Έλληνα συνθέτη ο ύμνος μίας από τις μεγαλύτερες και γνωστότερες παγκοσμίως ποδοσφαιρικές ομάδες του πλανήτη. Διασώθηκε όμως το ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς.

Όσοι διαβάζουν συχνά τις αναρτήσεις του, κατάλαβαν ότι κάνει πλάκα. Τον διάβασαν όμως και από το Πρόταγκον και νόμισαν πως έχουν  βγάλει λαβράκι.

Και μια και δυο, μην τους προλάβει άλλος, παίρνουν αυτολεξεί το κείμενο, χωρίς βέβαια να το διασταυρώσουν, βάζουν και δυο φωτογραφίες, και το δημοσιεύουν:

και

Δυο μόνο αλλαγές έκαναν οι λογοκλόποι (ναι, λογοκλοπή είναι): έσβησαν την κακιά λέξη «παρτουζιάρικος» και πρόσθεσαν  ειρωνικά αποσιωπητικά πριν  από το «ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς» στο τέλος.

Κοροϊδεύοντας την κλοπή, ένας φίλος έγραψε στον  τοίχο του Πουλιόπουλου: Γιατί πήρες το άρθρο από το Πρόταγκον και δεν αναφέρεις  την πηγή;

Κάποια στιγμή το είδαν από το Πρόταγκον και το έσβησαν -τ0 λινκ δεν  οδηγεί  πουθενά.

Οπότε, όσοι δημοσιεύετε ψεύτικες ιστορίες για να σπάσετε πλάκα, να ξέρετε πως πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος να σας τις κλέψουν θεωρώντας τις αληθινές.

* Και μια ανορθογραφία σε ανακοίνωση της Ευ Κίνησης του επιχειρηματία  Πωλ Ευμορφίδη -που θα πάρει μέρος στις  εκλογές, όπως είδα.

Κάποιοι (ο φίλος που μου το έστειλε λέει ότι δόθηκαν ως έπαθλα σε αγώνα δρόμου) κέρδισαν δυο διανυκτερεύσεις  σε «δίκλυνα» δωμάτια.

Ίσως το κάθε δίκλυνο δωμάτιο να είναι διακοσμημένο με  δύο φωτογραφίες του Χάρρυ Κλυν. Τα μονόκλυνα έχουν  μόνο μία.

* Μέσα στη θανατερή βδομάδα που μας πέρασε έγινε γνωστός και ο θάνατος της δημοσιογράφου Ήρας Φελουκατζή.

Από την ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ, μάθαμε πως το επίσημο όνομά της ήταν  Αργυρώ Φελουκατζή, κι ας υπέγραφε ως Ήρα.

Ή ίσως ήταν «Αργυρού», αφού η ΕΣΗΕΑ γράφει:

Το Διοικητικό Συμβούλιο με λύπη ανακοινώνει την απώλεια της Αργυρούς (Ήρας) Φελουκατζή η οποία «έφυγε» σήμερα από τη ζωή.

Η Ήρα Φελουκατζή γεννήθηκε στη Σάμο το 1943 …..

Πολύ αμφιβάλλω ότι η μακαρίτισσα θα ενέκρινε τέτοιο μασκάρεμα του ονόματός της.

* Και κάτι ακόμα για τον θάνατο του Γιάννη Μαρκόπουλου, που το ψάρεψε ο Φώντας Τρούσας.

Ανάμεσα στα πολλά που γράφτηκαν για τα Ζαβαρακατρανέμια και το κρυφό νόημα των  στίχων τους, η Μηχανή του χρόνου έγραψε ότι το τραγούδι «το τραγούδησε για πρώτη  φορά ο Νίκος Ξυλούρης το 1968 στο δίσκο Επιχείρησις Απόλλων».

Όχι όμως. Δεν  θυμάμαι αν ο Ξυλούρης είχε γνωριστεί το 1968 με τον Μαρκόπουλο, αλλά σε κάθε περίπτωση στην ταινία το τραγουδάει ο ίδιος ο συνθέτης, το ίδιο και στον  δίσκο που βγήκε την  ίδια χρονιά. Ο Ξυλούρης το τραγούδησε σε δίσκο αργότερα.

Ακούστε κιόλας τον Μαρκόπουλο στο σχετικό στιγμιότυπο (που ξεκινάει με τον Αθηνόδωρο Προύσαλη να βλαστημάει σαν σωστός  σοφέρ).

* Και κάτι για τις επικείμενες εκλογές. Ίσως διαβάσατε στην  Καθημερινή για την ανοιχτή επιστολή που υπογράφουν 23 πανεπιστημιακοί, που μας καλούν να ψηφίσουμε (όχι Νέα Δημοκρατία, αλλά) Μητσοτάκη και να του δώσουμε αυτοδυναμία.

Όταν είδα τον τίτλο, σκέφτηκα  ότι οι κατασκευαστές πλυντηρίων ήταν  29, οπότε αναρωτήθηκα πού πήγαν  οι  άλλοι έξι. Αλλά βλέποντας τις υπογραφές διαπίστωσα ότι οι 23 δεν είναι 23 αλλά 22, διότι, όπως θα δείτε αν κλικάρετε, το όνομα του καθηγητή Κώστα Υφαντή υπάρχει δυο φορές, μία εκεί που επιβάλλει η αλφαβητική σειρά, και μία ακόμα στο τέλος των υπογραφών, σαν  την  τελευταία τιμητική θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας. Ανάμεσα στον  Υφαντή Α’ και στον Υφαντή Β’ μεσολαβούν τέσσερα ονόματα, όλα από Χ, ανάμεσά τους και ο Κίμων Χατζημπίρος, που όταν δεν μας καλούσε να ψηφίσουμε Μητσοτάκη γραφόταν με ι, αλλά τώρα πήρε προαγωγή και γράφεται Χατζημπήρος.

Κάποιος κακεντρεχής θα έλεγε ότι οι υπεύθυνοι της πρωτοβουλίας δεν μπορούν να χωρίσουν εικοσιδυό ακαδημαϊκών ονόματα, αλλά τα θέματα αυτά έχουν κριθεί πια. Στις  εκλογές του Μαΐου ο λαός αποφάσισε ότι 22 = 23.

* Και κάτι άσχετο με τις εκλογές, ένα είδος σαρδάμ σε τίτλο.

Αιφνιδιαστική επίθεση του Τριντό στο Κίεβο, τιτλοφορεί το Πρώτο Θέμα.

Πριν αναρωτηθείτε πώς μεταστράφηκε έτσι ο Καναδάς κι αν θ’ αντέξει τον διμέτωπο η Ουκρανία, διαβάζοντας παρακάτω βλέπετε ότι «κατέθεσε στεφάνι σε μνημείο πεσόντων», οπότε γίνεται φανερό ότι ο υλατζής ήθελε να γράψει «αιφνιδιαστική επίσκεψη».

* Και πάλι κάτι του Τσίπρα. Μιλώντας για το ναυάγιο της Πύλου, είπε «Όταν  ένα πλοίο διακινδύνευε, το διασώζαμε», εννοώντας την κυβερνητική θητεία του ΣΥΡΙΖΑ. Φίλος επισημαίνει, και δεν έχει άδικο, ότι το σωστό είναι «κινδύνευε». Πράγματι, μπορεί κάποιος να διακινδυνεύσει κάτι και να μην κινδυνέψει, μπορεί όμως και να κινδυνέψει χωρίς να έχει διακινδυνεύσει τίποτα.

* Αμφίσημος τίτλος:

Λαμία: Συνελήφθη ο οδηγός που παρέσυρε και κλώτσησε παιδί πάνω σε μηχανάκι

Αφού ήταν πάνω σε μηχανάκι το παιδί πώς το παρέσυρε και πώς το κλώτσησε;

(Τελικά αυτός οδηγούσε μηχανάκι -ήταν οδηγός μηχανακιού που θα λέγαμε -προς το παρόν αυτή η γενική ενοχλεί τους περισσότερους αν και όχι στο Αιγαίο και την Κρήτη).

* Και ένα αφισάκι εκδήλωσης με κάτι παραπανίσιο.

Το παραπανίσιο βρίσκεται στην  ημερομηνία, όπου το «Ιουλίου» προτίμησαν να το γράψουν με το σύμπλεγμα (που δεν νομίζω ότι βγαίνει σε επεξεργαστή κειμένου -να ένα πλεονέκτημα του χειρόγραφου!) αλλά δεν έβγαλαν και τα «Ο» κι έτσι προέκυψε κάτι που ισοδυναμεί με «Ιοουλίοου», πολύ αγγλοσαξονικόου!

* Κλείνω με κάτι που επισήμανε ο φίλος μας ο Ακίνδυνος στα Υπογλώσσια.

Γράφει κάποιος στο Πρόταγκον:

της  καθηγήτριας Επιδημιολογίας και υποψήφιας βουλεύτριας (κατά το συριζαϊκό λανγκάζ)

Λέω «κάποιος» επειδή δεν  βρήκα υπογραφή στη  στήλη.

Η  βουλεύτρια, βλέπετε, θεωρείται «συριζαϊκό λανγκάζ». Να το πούμε και στον κυπριακό Δημοκρατικό Συναγερμό, ο οποίος χρησιμοποιεί τον όρο για όλες τις βουλεύτριές του στον ιστότοπό του.

Μου κίνησε το ενδιαφέρον  η έκφραση «συριζαϊκό λανγκάζ» και είδα μέσω γκουγκλ ότι έχει άλλες δύο εμφανίσεις, στην ίδια στήλη του Πρόταγκον, πάντοτε για τον  όρο «βουλεύτρια»,  δηλαδή ο αρθρογράφος, αν είναι ο ίδιος, το έχει συνήθεια να το βάζει σε βουλεύτριες του ΣΥΡΙΖΑ. Το  βρήκα επίσης  σε παλιότερο (2016) άρθρο του Ηλία Κανέλλη στα Νέα -λέτε να είναι αυτός ο ανώνυμος αρθρογράφος του Πρόταγκον ή απλώς δημιούργησε σχολή;

17/06/2023

Νίκος Σαραντάκος

https://sarantakos.wordpress.com/


Ο Νίκος Σαραντάκος γεννήθηκε στο Παλαιό Φάληρο το 1959. Σπούδασε χημικός μηχανικός και αγγλική φιλολογία. Έχει εκδώσει δύο συλλογές διηγημάτων και άλλα βιβλία. Δουλεύει μεταφραστής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα σε Λουξεμβούργο και Ελλάδα. Ενδιαφέρεται για τη φρασεολογία, την ετυμολογία και τη λεξικογραφία καθώς και για την ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας. Συνεργάζεται με εφημερίδες και περιοδικά. Δημοσιεύει τα κείμενά του, γλωσσικά και άλλα, στο ιστολόγιό του sarantakos.wordpress.com/ και στο sarantakos.com. Σε μια άλλη ενσάρκωση, γράφει στα αγγλικά και στα γαλλικά για το μπριτζ (το παιχνίδι).

Τα βιβλία του:
«Για μια πορεία», διηγήματα (1984, β’ έκδ. 1988) εκδ. Σύγχρονη Εποχή
«Μετά την αποψίλωση», διηγήματα (1987, β’ έκδ. 1989) εκδ. Σύγχρονη Εποχή
«Μότσαρτ-Αλληλογραφία» (1991, β’ έκδ. 2001) εκδ. Ερατώ
«Το αλφαβητάρι των ιδιωματικών εκφράσεων» (1997) εκδ. Δίαυλος
«Γλώσσα μετ’ εμποδίων» (2007) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία» (2009) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Λέξεις που χάνονται» (2011) εκδ. Το Βήμα
«Λόγια του αέρα» (2013) εκδ. εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Οπωροφόρες λέξεις» (2013) εκδ. Κλειδάριθμος
«Η γλώσσα έχει κέφια» (2018) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Μύθοι και πλάνες για την ελληνική γλώσσα» (2019) εκδ. ΕΑΠ
«Το ζορμπαλίκι των ραγιάδων» (2020) εκδ. Του Εικοστού Πρώτου
Έχει κάνει την επιμέλεια στην έκδοση των βιβλίων:
«Συμποσιακά», του Κώστα Βάρναλη,
«Αττικά: 400 χρονογραφήματα (1939-1958) για την Αθήνα και την Αττική», του Κώστα Βάρναλη,
«Τα δεκατρία ντόμινα και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Τι είδα εις την Ρωσσίαν των Σοβιέτ», του Κώστα Βάρναλη,
«Ο μυστηριώδης φίλος και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Γράμματα από το Παρίσι», του Κώστα Βάρναλη,
«Τα μαραμένα μάτια και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Κάπου περνούσε μια φωνή», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Η νοσταλγία του Γιάννη», του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη,
«Famous Bridge Records», του David Bird,
«Bridge Hands to Make You Laugh…and Cry», του David Bird.

Σύνταξη

Η τέχνη, η επιστήμη, η γλώσσα, ο γραπτός λόγος, η παράδοση, είναι εργαλεία του πολιτισμού, που συμβάλλουν τα μέγιστα για να διαμορφωθεί μια κοινωνία, να θεσπίσει τους κώδικες και την ηθική της, να πλάσει τους όρους δημιουργίας της κοινωνικής συνείδησης, να επεξεργαστεί την αλληλεγγύη της και να φτιάξει έναν κοινωνικό ιστό, που θα διαφυλάσσει και θα προάγει την έννοια άνθρωπος.
Αναγνώσεις:156