Μεταπανωλεθριακά μεζεδάκια | του Νίκου Σαραντάκου
Και μετεκλογικά θα μπορούσαμε να τα πούμε, αλλά αφού οι εκλογές αποτέλεσαν πανωλεθρία είπα να νεολογίσω, αφού δεν ξεχνάμε και τον στόχο, να αποκτήσει επιτέλους η ελληνική γλώσσα 5 εκατομμύρια λέξεις έτσι ώστε να διαγραφεί το δημόσιο χρέος και να τρώμε όλοι με χρυσά κουτάλια.
Και ξεκινάμε με κάτι μετεκλογικό και μεταπανελωθριακό, τις εξηγήσεις που έδωσαν οι δημοσκοπικές εταιρείες για την αποτυχία των δημοσκοπήσεων να προβλέψουν την τεράστια διαφορά ανάμεσα σε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ.
Όπως είπε σε τηλεοπτική εκπομπή ο κ. Δημήτρης Μαύρος, έβλεπαν ότι η διαφορά θα έπαιρνε τέτοιες διαστάσεις, αλλά δεν τόλμησαν να το ανακοινώσουν διότι κανείς δεν θα τους πίστευε.
Επί της ουσίας, η ομολογία αυτή είναι λίγο προβληματική, διότι υπονομεύει στο διηνεκές την αξιοπιστία των δημοσκοπικών αποτελεσμάτων -τώρα πια, όλοι θα σκέφτονται «μήπως τα αποτελέσματα είναι πειραγμένα;». Και δεν καταλαβαίνω για ποιο λόγο μία δημοσκοπική εταιρεία, αν είχε σίγουρα αποτελέσματα για τέτοιο λαβράκι, δεν έβγαζε τα αποτελέσματα, για να έχει μετά να παινεύεται, επί δεκαετίες, ότι ήταν η μόνη που πρόβλεψε σωστά το αποτέλεσμα των εκλογών του Μαΐου 2023. Αλλά πλατειάζω, σήμερα δεν σχολιάζω επί της ουσίας.
Πάντως, στο σχετικό άρθρο της Μηχανής του χρόνου, ο δαίμονας του πληκτρολογίου (ποιο τυπογραφείο, πια) είχε κέφια και μετέτρεψε τους δημοσκόπους σε δημοκόπους.
Μονάχα στον τίτλο. Στο κυρίως άρθρο γράφει, κανονικά, «Γνώριζαν οι δημοσκόποι για τη διαφορά….».
Γιατί όμως οι δημοσκοποι να μην μπορούν θα θεωρηθούν και δημοκοποι ενίοτε;
* Σε σχέση με την υπηρεσιακή κυβέρνηση που θα ορκιστεί, διάβασα σε εκπαιδευτικό μάλιστα ιστότοπο ότι:
Σε θέση αναπληρωτή ή υφυπουργού Παιδείας, ανεξάρτητα, εάν η Ν. Κεραμέως θα ηγηθεί του υπουργείου Παιδείας ή άλλου υπουργείου, θα τοποθετηθεί η νεοεκλεγείσα σε θέση Βουλευτού Επικρατείας η πρώην Διευθύνων Σύμβουλος του ΕΟΠΠΕΠ Ιωάννα Λυτρίβη.
Πέρα από το… ανεξάρτητο «ανεξάρτητα», προσέξτε την ακλισιά στη… διευθύνων σύμβουλο. Διευθύνουσα βεβαίως, όσο τους κάνουμε τη χάρη να τις τοποθετούμε σε διευθυντικές θέσεις.
* Επιγραφή σε επαγγελματικό βανάκι:
Περιποΐηση – Φροντίδα κήπων
Για ομορφιά θα μπήκαν τα διαλυτικά μαζί με τον τόνο (ή, όποιος έχει πολύ πιπέρι…)
* Σε άρθρο για τον θάνατο του Ari Boulogne, μη αναγνωρισμένου γιου του Αλέν Ντελόν, διαβάζω:
Ένα απλό «RIP» («Rest In Peace», «rest in peace» στα γαλλικά) σε μαύρο φόντο: ο Anthony Delon σχολίασε νηφάλια την είδηση. Ο ηθοποιός και συγγραφέας πρόσθεσε στη λεζάντα της δημοσίευσής του: «Αναπαύσου εν ειρήνη Άρη. Τραγική μοίρα. Θλίψη. Μια σκέψη απόψε για τα δύο του παιδιά. Ο Ari Boulogne αφήνει πράγματι πίσω τον γιο του Charles (24 ετών) και την Blanche (17 ετών), που γεννήθηκαν από τη σχέση του με μια γυναίκα με το όνομα Véronique.
Αυτό το rest in peace στα γαλλικά ομολογώ πως δεν το καταλαβαίνω καθόλου. (Το ότι μένουν κάποια εισαγωγικά ξεκρέμαστα χωρίς να κλείνουν είναι πταίσμα, αν και εμποδίζει την κατανόηση. Ότι ο Άρι έγινε Άρης δεν με πειράζει).
* Επειδή εκτός από τις εκλογές υπάρχει και το ποδόσφαιρο, ένας φίλος στέλνει ένα ωραίο από αθλητικό ιστότοπο:
Κι αν έτσι είναι τελικά και το πρωτάθλημα το «έκλεψε» η ΑΕΚ όπως σύσσωμο λέει από χθες το «ρεπορτάζ» του Παναθηναϊκού, όλη την χρονιά γιατί δεν το πολέμησαν, γιατί δεν το ανέδειξαν, γιατί δεν προσπάθησαν να το εμποδίσουν αλλά… πέταγαν αετό βγάζοντας πυρίμαχους λόγους αποκλειστικά και μόνο για μια ομάδα που διαρκώς ήταν 12 βαθμούς πίσω
Πυρίμαχους λόγους; Για πύρινους μάλλον πήγαινε αλλά ξεστράτισε και… κάηκε.
* Ένα εντελώς ανεπίκαιρο, που μου το υπέδειξε φίλος από το Φέισμπουκ αλλά έχει αρκετό γλωσσικό ενδιαφέρον.
Εντελώς ανεπίκαιρο, επειδή πρόκειται για διαφήμιση της δεκαετίας του 50 μάλλον.
Τι είναι τα «ζυμωτήρια κογκριού»;
Θα μπορούσα να το βάλω για κουίζ, αλλά ας το πάρει το ποτάμι.
Η διαφήμιση είναι σε κυπριακή εφημερίδα, άλλωστε και η εταιρεία Χατζηκυριάκος & Υιοί Λτδ. (Limited, για) κυπριακή είναι.
Και στα κυπριακά, κογκρί ή κουγκρί είναι ή έστω ήταν το concrete, σκυρόδεμα, μπετό, αναμικτήρας σκυροδέματος το ζυμωτήριο του κογκριού.
* Το στέλνει φίλος με την επισήμανση «Μια ακόμα όμορφα καμένη διάκριση»:
Πόσο γρήγορα μπορούν να πεθάνουν τα παιδιά που έχουν ξεχαστεί στο αυτοκίνητο
Ο φίλος, βέβαια, θα έβαζε «πόσο γρήγορα μπορεί να πεθάνουν» διότι το «μπορούν» υποδηλώνει ότι το προσπαθούν, το επιδιώκουν.
Ή είναι αυστηρός ο φίλος μου;
* Κι άλλο ένα αθλητικό, ίσως κάπως μπαγιάτικο (τα έστειλε όλα μαζί ένας καλός φίλος):
Όσον αφορά την Ένωση έδειξε για πρώτη φορά φέτος να είναι αρκετά αγχωμένη και της έλειπε και η έλλειψη της φρεσκάδας. Έτσι όπως εξελίχθηκε το ματς στη Φιλαδέλφεια και με βάση τη σημασία που είχε για την ΑΕΚ έστω και ο ένας βαθμός, ο Αθανασιάδης πήρε τον τίτλο του κορυφαίου για τις δύο καίριες επεμβάσεις του που κράτησαν το μηδέν στην άμυνα!
Η έλλειψη της φρεσκάδας δεν είναι καλό πράγμα αλλά το να σου λείπει η έλλειψη της φρεσκάδας θα έλεγα πως μάλλον επιθυμητό είναι!
(Τα λάθη αυτά είναι εύκολο να γίνουν όταν γράφεις στον υπολογιστή. Παλιότερα, στο χαρτί, αν ήθελες να αλλάξεις διατύπωση, έσβηνες την προηγούμενη με ορατή διαγραφή. Όχι πια, οπότε ξεχνιέσαι. Θα έγραψε ο συντάκτης «και επιπλέον είχε και έλλειψη φρεσκάδας», ύστερα θα έκρινε καλύτερο να βάλει ρήμα, και κάπου εκεί θα έγινε το λάθος).
* Όταν το μεταφραστήρι γίνεται αθυρόστομο -και μεταφράζει από τα ισπανικά το Balos, δηλαδή Μπάλος όπως είναι το όνομα της τουριστικότατης παραλίας της Κρήτης!
Εδώ που τα λέμε, η απόδοση θα μπορούσε να χρησιμεύσει και να «βαθμολογήσουμε αυτή τη μετάφραση».
* Κι άλλο ένα κάπως παλιό, που το έστειλε ο ίδιος με παραπάνω φίλος. Σε παραπολιτικό άρθρο του προηγούμενου μήνα:
Μου λένε, ότι οι κουβέντες για να συμμετάσχει στο εγχείρημα και το ΕΑΝ του πρώην Αεροπαγίτη Κανελλόπουλου –πάντα μπροστινός του Κασιδιάρη– δεν φαίνεται να καρποφορούν, γιατί όπως λένε, τους ζήτησε μεγάλο ποσοστό… αντιπαροχής θέλει να είναι αρχηγός, να είναι επικεφαλής στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας και γενικός αυτοκράτορας πασών των ακροδεξιών μορφωμάτων.
Από τη μια ο Αρεοπαγίτης πήρε πολύ αέρα κι έγινε Αεροπαγίτης, από την άλλη ίσως με επιρροή του «πασών των Ρωσιών» τα μορφώματα φόρεσαν φούστα. Δεν είναι και μικρό επίτευγμα σε δυο αράδες κείμενο.
* Κι ένα πρόσφατο, από τις δηλώσεις του υπηρεσιακού πρωθυπουργού Ιω. Σαρμά τη συνάντηση με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας (παντού, ας πούμε εδώ):
«Κυρία Πρόεδρε ευχαριστώ για τη μεγάλη τιμή, είναι συνταγματική υποχρέωση και καθήκον μου ως πολίτης, σας ευχαριστώ πολύ, εύχομαι να πάνε όλα καλά»
Σχολιάζει ο φίλος που το στέλνει: Πρωθυπουργός είναι, το «καθήκον ως πολίτης» του επιτρέπει και μια ασυνταξία.
Εννοεί ο φίλος, που είναι φιλόλογος, ότι κανονικά έπρεπε να πει «το καθήκον μου ως πολίΤΗ» -αλλά ποιος τηρεί ποια το ομοιόπτωτο; Ούτε οι ανώτατοι δικαστικοί, όπως φαίνεται, τουλάχιστον στον προφορικό λόγο.
Εκτός πια αν το λάθος έγινε στη μεταγραφή από τους δημοσιογράφους.
* Και κάτι προσωπικό, ας πούμε. Έγραψα ένα μικρό (επικριτικό) σχόλιο σε ανάρτηση του Π. Πολάκη στο Φέισμπουκ, οπότε σε κάποιον ιστότοπο γράφτηκε:
Την πρώτη ανάρτηση του βουλευτή Χανίων, Παύλου Πολάκη, παρενέβη ο Νίκος Σαραντάκος οπαδός του ΣΥΡΙΖΑ και συχνά – πυκνά αρθρογράφος της Αυγής.
Εδώ υπάρχει απλώς ασυνταξία «την πρώτη ανάρτηση … παρενέβη», λείπει ένα Σ (Στην πρώτη ανάρτηση…) Επί της ουσίας δεν υπάρχει ανακρίβεια.
Στις αναδημοσιεύσεις, τα συχνά και τα πυκνά έφυγαν, έγινε «Αρθρογράφος της Αυγής αδειάζει τον Πολάκη» ή «Η Αυγή αδειάζει τον Πολάκη» και με το σπασμένο τηλέφωνο ένας άσπονδος βλάκας φαντάστηκε (και έγραψε) πως έγραψα δριμύτατο άρθρο στην Αυγή. Καλά να πάθω.
* Και συνεχίζουμε και κλείνουμε εκλογικά. Κάποιος φίλος επισήμανε λαθάκια στον ιστότοπο του Υπουργείου Εσωτερικών, όπου δημοσιεύονται τα αποτελέσματα των εκλογών.
Ξεκινάμε με ένα συχνό ορθογραφικό:
Ανακήρυξη, όχι «ανακύρηξη»!
* Και μερικά στις ονομασίες των πόλεων του εξωτερικού όπου υπήρχαν εκλογικά τμήματα, ας πούμε στην Κοπεγχάγη:
… που έγινε Κοπενγχάγη
Ή στο Ludwigshafen (υπήρχε εκεί εκλογικό τμήμα, διότι έπιανε και Μανχάιμ, Χαϊδελβέργη και άλλες πόλεις):
Εγώ θα έγραφα Λουντβιγκσχάφεν πάντως.
Και καλά, αυτά είναι ξένα τοπωνύμια και δεν πειράζει πολύ, αλλά την Κωνσταντινούπολη;
Παρωνυχίδα, θα πείτε, αλλά δεν μπορούσαν να το προσέξουν; Κωνσταντινούπουλη;
Τέλος πάντων, καλό Σαββατοκύριακο να έχουμε!
270/05/2023
Νίκος Σαραντάκος
https://sarantakos.wordpress.com/
Ο Νίκος Σαραντάκος γεννήθηκε στο Παλαιό Φάληρο το 1959. Σπούδασε χημικός μηχανικός και αγγλική φιλολογία. Έχει εκδώσει δύο συλλογές διηγημάτων και άλλα βιβλία. Δουλεύει μεταφραστής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα σε Λουξεμβούργο και Ελλάδα. Ενδιαφέρεται για τη φρασεολογία, την ετυμολογία και τη λεξικογραφία καθώς και για την ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας. Συνεργάζεται με εφημερίδες και περιοδικά. Δημοσιεύει τα κείμενά του, γλωσσικά και άλλα, στο ιστολόγιό του sarantakos.wordpress.com/ και στο sarantakos.com. Σε μια άλλη ενσάρκωση, γράφει στα αγγλικά και στα γαλλικά για το μπριτζ (το παιχνίδι).
Τα βιβλία του:
«Για μια πορεία», διηγήματα (1984, β’ έκδ. 1988) εκδ. Σύγχρονη Εποχή
«Μετά την αποψίλωση», διηγήματα (1987, β’ έκδ. 1989) εκδ. Σύγχρονη Εποχή
«Μότσαρτ-Αλληλογραφία» (1991, β’ έκδ. 2001) εκδ. Ερατώ
«Το αλφαβητάρι των ιδιωματικών εκφράσεων» (1997) εκδ. Δίαυλος
«Γλώσσα μετ’ εμποδίων» (2007) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία» (2009) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Λέξεις που χάνονται» (2011) εκδ. Το Βήμα
«Λόγια του αέρα» (2013) εκδ. εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Οπωροφόρες λέξεις» (2013) εκδ. Κλειδάριθμος
«Η γλώσσα έχει κέφια» (2018) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Μύθοι και πλάνες για την ελληνική γλώσσα» (2019) εκδ. ΕΑΠ
«Το ζορμπαλίκι των ραγιάδων» (2020) εκδ. Του Εικοστού Πρώτου
Έχει κάνει την επιμέλεια στην έκδοση των βιβλίων:
«Συμποσιακά», του Κώστα Βάρναλη,
«Αττικά: 400 χρονογραφήματα (1939-1958) για την Αθήνα και την Αττική», του Κώστα Βάρναλη,
«Τα δεκατρία ντόμινα και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Τι είδα εις την Ρωσσίαν των Σοβιέτ», του Κώστα Βάρναλη,
«Ο μυστηριώδης φίλος και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Γράμματα από το Παρίσι», του Κώστα Βάρναλη,
«Τα μαραμένα μάτια και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Κάπου περνούσε μια φωνή», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Η νοσταλγία του Γιάννη», του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη,
«Famous Bridge Records», του David Bird,
«Bridge Hands to Make You Laugh…and Cry», του David Bird.
