Μεταντιμπεϊτικά μεζεδάκια | του Νίκου Σαραντάκου
Φίλος εκλεκτός του ιστολογίου με προ(σ)κάλεσε στο Φέισμπουκ να βάλω έναν τέτοιο τίτλο και αποδέχτηκα την πρό(σ)κληση, παρόλο που η πρώτη μου παρόρμηση ήταν να τα πω «εκλογοτουρκικά», θέλοντας να λεξιπλάσω με το γεγονός ότι εμείς μεν έχουμε εκλογές την άλλη Κυριακή αλλά οι γείτονες ψηφίζουν αύριο. Πάντως, να πάρετε υπόψη σας ότι το σημερινό πολυσυλλεκτικό μας άρθρο το γράφω νωρίτερα από το κανονικό, διότι κάπου έχω να πάω το Σαββατοκύριακο, οπότε είναι λίγο ελλιποβαρές.
Μεζεδάκια από το ντιμπέιτ πάντως δεν έχω. Με εξόργισε η απατεωνιά του Βελόπουλου, που παρουσίασε δήθεν τη φωτογραφία της «Παναγίας γκέισας» από το βιβλίο Θρησκευτικών της Γ’ Δημοτικού και το δέχτηκαν οι δημοσιογράφοι χωρίς αντίλογο, ενώ ήταν απλώς η εικόνα μιας Παναγίας με σχιστά μάτια και κιμονό (το βιβλίο το κατεβάζετε από εδώ, η «γκέισα» είναι στη σελ. 58).
Ξεκινάω με ένα κουραφέλκυθρο που παρουσιάζει ένα όχι πραγματικό αλλά πολύ πειστικό περιστατικό, εικονογραφεί θα λέγαμε ένα μεζεδάκι. Πιθανώς η γελοιογραφία να έγινε κατά παραγγελία (ή με ιδέα) της ΠΕΕΜΠΙΠ, της Πανελλήνιας Ένωσης Επαγγελματιών Μεταφραστών Πτυχιούχων Ιονίου Πανεπιστημίου.
Η Σοφία και ο Σταμάτης πίνουν στην υγεία των κορόιδων που πληρώνουν μεταφραστή για τις μεταφράσεις της επιχείρησής τους ενώ στο ιντερνέτ μπορείς να βρεις τζάμπα μεταφράσεις.
Καλό και συμφωνώ σε όλα με τους συναδέλφους, όσο κι αν η αυτόματη μετάφραση έχει κάνει άλματα και σίγουρα θα είναι απαραίτητο βοήθημα των επαγγελματιών μεταφραστών (Κενταύρων) στο μέλλον.
* Στον τίτλο άρθρου σε σελεμπριτοσάιτ, πληροφορούμαστε ότι ο Τάσος Δούσης είχε γονείς βιοπαλεστές. Αντίθετα, στο κυρίως άρθρο οι γονείς έχουν γίνει, σωστά, βιοπαλαιστές.
Ή είναι πιστός Χριστιανός ο συντάκτης και δεν γνωρίζει η αριστερά του τι κάνει η δεξιά του, ή, το πιθανότερο, τον τίτλο τον έβαλε άλλος.
* Ένα μεζεδάκι από τη στέψη του Καρόλου. Σύμφωνα με ρεπορτάζ στο in.gr:
Η Καμίλα «ήρθε αντιμέτωπη με την πριγκίπισσα Άννα για τον τίτλο της βασίλισσας στο τεταμένο δείπνο πριν τη στέψη». Ο μοδίστρας της πριγκίπισσας Νταϊάνα, Ντέιβιντ Εμάνουελ, ισχυρίστηκε ότι η πριγκίπισσα Άννα αντιμετώπισε την Καμίλα κατά τη διάρκεια του επίσημου δείπνου πριν τη στέψη, λέγοντάς της ότι ο τίτλος της θα έπρεπε να είναι βασιλική σύζυγος και όχι βασίλισσα.
O… μοδίστρας; Σοβαρά τώρα; Όχι ο μόδιστρος; (Θυμάμαι στον στρατό λέγανε «μοδίστρες» τους διαβιβαστές, και τότε ακουγόταν και ο ενικός «ο μοδίστρας»).
Προσέξτε επίσης τη γενική «της Νταϊάνα». Και κάτι που δεν χτυπάει αμέσως στο μάτι: Η πριγκίπισσα Άννα αντιμετώπισε την Καμίλα. Αυτό είναι μετάφραση του confronted, αλλά στα ελληνικά δεν είναι τόσο ισχυρό, εγώ θα έβαζα «ήρθε σε αντιπαράθεση με την Κ., είχε διαξιφισμό με την Καμίλα».
* Μου λέει φίλος: Βλέπω τηλεοπτικό μήνυμα του κόμματος Βόρεια Λέγκα [ναι, έχουμε και τέτοιο] και έχει μπανεράκι «Οι θέσεις μας για την παιδία»!
Άλλος φίλος μου έστειλε το εξής:
Δεν ξέρω αν πρόκειται για το ίδιο μπανεράκι (οπότε ο φίλος μου δεν κατέγραψε το πρώτο λάθος, συμβαίνει συχνά να διαβάζουμε «σωστά» κάτι ) ή αν είναι δεύτερο κρούσμα.
Η παιδία παίζει, όπως βλέπετε!
* Και ένα από αυτόματη μετάφραση με αρκετό σουρεαλισμό.
Ο Κάλλος και η Μαδριλιά θα μπορούσε να είναι τίτλος από μεσαιωνικό ρομάντζο, όπως Βέλθανδρος και Χρυσάντζα ή Λίβιστρος και Ροδάμνη, αλλά από τη φωτογραφία που ακολουθεί καταλαβαίνουμε ότι είναι μετάφραση του Callos a la Madrileña, όπως ονομάζεται μια γνωστή ισπανική σπεσιαλιτέ.
Εδώ προφανώς το μηχάνημα θεώρησε ότι το Callos a la Madrileña είναι αγγλική λέξη, κι έτσι βραχυκύκλωσε και τα θεώρησε κύρια ονόματα.
Μεγάλη πλάκα όμως έχει και η κριτική από κάτω, που μπορεί να έγινε και από τα αγγλικά, αν και ομολογώ πως δεν μπορώ να φανταστώ πώς προέκυψε η πικραλίδα ή ο πανούργος.
Ούτε καταλαβαίνω ακριβώς τι εννοεί με την επίκτητη γεύση, αλλά συμφωνώ πως το πιάτο δεν είναι για όλους. Πρόκειται για εντόσθια, tripes που λένε οι Γάλλοι (και οι Άγγλοι ίσως), κάτι σαν πατσάς. Έχω δοκιμάσει, πολύ καλό, αλλά να το αναζητήσετε μόνο αν «είναι κάτι σας».
* Και κάτι ακόμα από τη στέψη ή μάλλον σχετικό με τη στέψη.
Μου γράφει φίλος:
Στον Α΄ ημιτελικό της Γιουροβίζιον, στο ξεκίνημα της μετάδοσης, μία από τις παρουσιάστριες είπε: «Να και ο βασιλιάς με την βασίλισσα Κόνσορτ, έτοιμοι». Φυσικά, Queen consort σημαίνει «βασιλική σύζυγος», δηλαδή η σύζυγος του βασιλιά. Για του λόγου το αληθές, δες στο 2:36 του βίντεο από το Ερτφλιξ.
Αν ήταν διατυπωμένο και γραπτώς, η βασίλισσα Κόνσορτ θα έπαιρνε τη θέση της στο λίμπρο ντ’ όρο της Νομανσλάνδης.
* Τις προάλλες είχαμε πανσέληνο, που κάποιοι τη λένε Πανσέληνο των λουλουδιών.
Διαβάζω σε σχετικό άρθρο:
Πρόκειται για την πανσέληνο Μαΐου 2023 (γνωστή ως και το «Φεγγάρι των Λουλουδιών») και τη μερική έκλειψη Σελήνης.
Ο συνδυασμός αυτών των δύο θα δώσει μια άλλη απόχρωση στο φεγγάρι και όποιος διαθέτει μικροσκόπιο θα έχει τη δυνατότητα να το παρακολουθήσει, αν βέβαια το επιτρέπει και ο καιρός.
Βγήκα κι εγώ στο μπαλκόνι να δω την πανσέληνο, αλλά δεν είχα μικροσκόπιο!
* Κι άλλο ένα από αυτόματη μετάφραση, που είχε ρέντα αυτές τις μέρες.
Μαχαίρι χωρίς κόκαλα, διαφημίζει η καταχώρηση, που μάλιστα υπόσχεται «μακροχρόνια ευκρίνεια«.
Στο κείμενο της λεζάντας: Χειροποίητα σφυρηλατημένα πνεύματα και μαχαίρι αποκόλλησης δράκου!
Υποθέτω πως η μετάφραση έγινε από κινέζικο πρωτότυπο, που πέρασε στα αγγλικά, κι έτσι δεν μπορώ να σκεφτώ τι κρύβεται πίσω από το «μαχαίρι χωρίς κόκαλα» ή από την «αποκόλληση δράκου».
Κάθε προσφορά δεκτή. Και λέτε αυτό το «μαχαίρι χωρίς κόκαλα» να μπορεί να φτάσει στο παροιμιώδες κόκαλο;
* Και θα κλείσω τη σημερινή (ελλιποβαρή, είπαμε) πιατέλα με ένα ακόμα αριστούργημα αυτόματης μετάφρασης, όπου όμως μπορούμε να μαντέψουμε το πρωτότυπο.
Πρόκειται για άρθρο για κάποιο καινούργιο μοντέλο κινητού τηλεφώνου, από το οποίο σταχυολογώ ομορφιές:
Το Galaxy A54 είναι ένας αναμφισβήτητος πρωταθλητής λογισμικού (και όχι μόνο με τα πρότυπα μεσαίας κατηγορίας), ενώ κοστίζει ένα δροσερό 75 δολάρια λιγότερο από το συνηθισμένο τη στιγμή αυτής της γραφής.
Δεν χρειάζεται να επιλέξετε έναν συγκεκριμένο πάροχο για να ενεργοποιήσετε το Galaxy A54 με έκπτωση 5G αμέσως και δεν χρειάζεται να πληροίτε άλλες ειδικές προϋποθέσεις ή να πηδήξετε μέσα από στεφάνια οποιουδήποτε είδους για να εξοικονομήσετε αυτά τα 75 $.
Αυτό προφανώς έχει νόημα δεδομένης της προαναφερθείσας αστρικής υποστήριξης λογισμικού…
οι τρεις συμπαγείς κάμερες που χτυπήθηκαν στην πλάτη του…
…να επεκτείνετε εύκολα τις 128 συναυλίες εσωτερικού αποθηκευτικού χώρου
Το «δροσερό» 75 δολάρια πρέπει να είναι το a cool 75 dollars, η αστρική υποστήριξη είναι stellar support, άψογη ας πούμε, αλλά το αριστούργημα είναι το «να πηδήξετε μέσα από στεφάνια».
Aυτό είναι ιδιωματική έκφραση, που μεταφράστηκε κατά λέξη. Όπως λέει το λεξικό, jump through hoops σημαίνει go through an elaborate or complicated procedure in order to achieve an objective.
Θα μπορούσε να αποδοθεί με πολλούς τρόπους (δεν χρειάζεται να περάσετε από σαράντα κύματα, ας πούμε) αλλά όχι κατά λέξη. Και είναι πολύ κωμικό σε ένα κείμενο να υπάρχουν τέτοια μαργαριτάρια, το ένα μετά το άλλο, και δίπλα να βλέπεις το «πληροίτε». Το οι σας μάρανε!
* Προσθέτω επί του πιεστηρίου ένα δημαρχιακό μαργαριτάρι.
Θα τον ακούσετε στο βίντεο (στο 15.30 περίπου) να λέει στο φόρουμ των Δελφών ότι το «νούμερο δύο έργο είναι οι αρχαιολογικές εκσκαφές» (ανασκαφές τις λένε οι αρχαιολόγοι αλλά τι να ξέρουν) «διότι από κάτω βρίσκεται μια ολόκληρη πολιτεία, η πολιτεία του Πλάτωνα, που την έχουμε επιχωματώσει».
Γνωρίζοντας την καλλιέργεια του ανδρός, πολλοί είχαν τη φρικτή υποψία πως εννοούσε την Πολιτεία του Πλάτωνα. Αλλά ας υποθέσουμε ότι πρόκειται για κακή διατύπωση.
Όπως διαβάζω, όμως, η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπ.Πολιτισμού υπενθύμισε στον δήμαρχο ότι το Υπουργείο είναι αρμόδιο για ανακοινώσεις σχετικές με ανασκαφές και αρχαιότητες, και ο Δήμος απάντησε ότι αυτό είναι… προληπτική λογοκρισία!
* Να ευχηθούμε καλό Σαββατοκύριακο και καλή ψήφο (δεν είναι όλες καλές!) την άλλη Κυριακή!
13/05/2023
Νίκος Σαραντάκος
https://sarantakos.wordpress.com/
Ο Νίκος Σαραντάκος γεννήθηκε στο Παλαιό Φάληρο το 1959. Σπούδασε χημικός μηχανικός και αγγλική φιλολογία. Έχει εκδώσει δύο συλλογές διηγημάτων και άλλα βιβλία. Δουλεύει μεταφραστής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα σε Λουξεμβούργο και Ελλάδα. Ενδιαφέρεται για τη φρασεολογία, την ετυμολογία και τη λεξικογραφία καθώς και για την ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας. Συνεργάζεται με εφημερίδες και περιοδικά. Δημοσιεύει τα κείμενά του, γλωσσικά και άλλα, στο ιστολόγιό του sarantakos.wordpress.com/ και στο sarantakos.com. Σε μια άλλη ενσάρκωση, γράφει στα αγγλικά και στα γαλλικά για το μπριτζ (το παιχνίδι).
Τα βιβλία του:
«Για μια πορεία», διηγήματα (1984, β’ έκδ. 1988) εκδ. Σύγχρονη Εποχή
«Μετά την αποψίλωση», διηγήματα (1987, β’ έκδ. 1989) εκδ. Σύγχρονη Εποχή
«Μότσαρτ-Αλληλογραφία» (1991, β’ έκδ. 2001) εκδ. Ερατώ
«Το αλφαβητάρι των ιδιωματικών εκφράσεων» (1997) εκδ. Δίαυλος
«Γλώσσα μετ’ εμποδίων» (2007) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία» (2009) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Λέξεις που χάνονται» (2011) εκδ. Το Βήμα
«Λόγια του αέρα» (2013) εκδ. εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Οπωροφόρες λέξεις» (2013) εκδ. Κλειδάριθμος
«Η γλώσσα έχει κέφια» (2018) εκδ. του Εικοστού Πρώτου
«Μύθοι και πλάνες για την ελληνική γλώσσα» (2019) εκδ. ΕΑΠ
«Το ζορμπαλίκι των ραγιάδων» (2020) εκδ. Του Εικοστού Πρώτου
Έχει κάνει την επιμέλεια στην έκδοση των βιβλίων:
«Συμποσιακά», του Κώστα Βάρναλη,
«Αττικά: 400 χρονογραφήματα (1939-1958) για την Αθήνα και την Αττική», του Κώστα Βάρναλη,
«Τα δεκατρία ντόμινα και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Τι είδα εις την Ρωσσίαν των Σοβιέτ», του Κώστα Βάρναλη,
«Ο μυστηριώδης φίλος και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Γράμματα από το Παρίσι», του Κώστα Βάρναλη,
«Τα μαραμένα μάτια και άλλες ιστορίες», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Κάπου περνούσε μια φωνή», του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη,
«Η νοσταλγία του Γιάννη», του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη,
«Famous Bridge Records», του David Bird,
«Bridge Hands to Make You Laugh…and Cry», του David Bird.
