Να Αναστηθούμε… | του Γιώργου Χουρμουζιάδη
Είπα, μέρα που είναι σήμερα, ν’ ασχοληθώ με το νόημα της Ανάστασης. Όχι με τη μεταφυσική του διάσταση, που προσπαθούν να μας εξηγήσουν τα «γράμματα» της Εκκλησίας και οι αυτοσχέδιοι θεολόγοι της τηλεόρασης και του άμβωνα, ούτε με τη διάσταση των εικόνων και των κινήσεων, της αισθητικής και της αδιόρατης τρυφερότητας που αναδίδουν όλες αυτές οι μέρες. Θέλω ν’ ασχοληθώ, όσο με παίρνει ο χώρος, με την άλλη διάσταση, την κοινωνική, που φροντίζουν να μας εξηγήσουν σε κάθε ανάλογη περίπτωση τα ΜΜΕ και που δεν είναι άλλη παρά η διάσταση που αφορά στην «έξοδο των Αθηναίων» με τα μέτρα της τροχαίας που την ακολουθούν και την τιμή των αμνοεριφίων, στην περίπτωση του Πάσχα, της γαλοπούλας στην περίπτωση των Χριστουγέννων και την τιμή της λαγάνας για την Καθαρή Δευτέρα. Δε θέλω να ισχυριστώ βέβαια ότι και τα τρία αυτά, τα αμνοερίφια, η γαλοπούλα και η λαγάνα, δεν απασχολούν τον καθένα από μας, ανεξάρτητα από το βαθμό και το χαρακτήρα της πίστης του, το αντίθετο, μάλιστα, όχι μόνο τον απασχολούν, αλλά αποτελούν και τη βασική προϋπόθεση να βιώσει το νόημα των ημερών αυτών και να αρθεί, όπως λένε και οι αδιόρθωτοι καθαρευουσιάνοι, στο πνευματικό ύψος των περιστάσεων. Έλα όμως που όσο περνάει ο καιρός και οι καφετιές σφραγίδες των αμνοεριφίων αντικαθίστανται από τις γαλάζιες, με τρόπο φυσικά που δεν έχει καμιά σχέση με το νόημα της πασχαλινής Αγάπης, παρά μονάχα με την ασυμβίβαστη επιταγή της ελεύθερης αγοράς και του «υγιούς» ανταγωνισμού.
Όσο περνούν τα χρόνια και ο θρηνητικός Λόγος της Μεγάλης Παρασκευής, η μελωδία των κατανυκτικών εγκωμίων και το στομφώδες «ανάστα ο Κύριος» του Μεγάλου Σαββάτου αντικαθίστανται από την επερχόμενη απειλή της γιουροβίζιον. Όσο, τέλος πάντων, περνάει ο καιρός και ο Βαραβάς καιροφυλακτεί, ενώ ο ατυχής Ναζωραίος μαστιγώνεται, όχι γιατί διδάσκει την επουράνια «βασιλεία», αλλά γιατί οργανώνει με τους μυστικούς του δείπνους και τις μεταμεσονύκτιες συνάξεις του στο Όρος των Ελαιών την «Επανάσταση» κατά των Ρωμαίων, η Εργατική Τάξη καλείται να αντισταθεί στις οργανωμένες εβδομάδες των Παθών, γιατί αλλιώς αποκλείεται να βρει το αληθινό νόημα της Ανάστασης. Θέλω, λοιπόν, να ασχοληθώ με τη διάσταση εκείνη που παίρνει το νόημα της Ανάστασης στην καθημερινή μας ζωή πέρα από ανεξήγητες περιγραφές και δυσνόητες αναλύσεις. Η Ανάσταση, με άλλα λόγια, ως σύνθημα υπενθύμισης, ως υπόμνηση χρέους απέναντι στον επερχόμενο θάνατο. Όχι στο θάνατο τον ένα και αναπόφευκτο, αλλά το «θάνατο» εκείνο που απειλεί καθημερινά και εγκαθίσταται, όσο πάει και πιο αδιαμφισβήτητα, στα μικρά και τα απαραίτητα, τα σημαντικά και τα απόλυτα της ζωής μας. Θέλω να πω πως δε μας μένει πια άλλος καιρός, για να περιμένουμε, υπολογίζοντας τα θλιβερά μας ελλείμματα, μετρώντας συνεχώς και αδιάλειπτα το μέγεθος της σχετικής μας «αθλιότητας» που περιέγραφε ο Λένιν.
Ήρθε πια η στιγμή να κυλήσουμε τη μεγάλη πέτρα και να βγούμε στο φως όλοι εμείς ενάντια σ’ αυτούς που, ενώ απεργάζονται τον καθημερινό μας θάνατο, «νίπτουν τας χείρας τους», σφυρίζοντας αδιάφορα αίτιοι αυτοί για τα μαστιγώματα που οργώνουν το σώμα της ζωής μας, τα αγκαθένια στεφάνια που περιβάλλουν τις χαμηλές κορυφές των ονείρων μας. Να βγούμε στο φως όλοι εμείς ενάντια σ’ αυτούς που μετρούν τη δική μας ζωή για το λογαριασμό το δικό τους, κάνοντας σκόπιμα λάθη στους αριθμούς, εφευρίσκοντας άλλο περιεχόμενο για τις προσθέσεις, εννοώντας αλλιώς τη διαίρεση και κρατώντας αποκλειστικά γι’ αυτούς τις προσθέσεις. Μ’ αυτό το νόημα θέλω ν’ ασχοληθώ και δεν τα καταφέρνω, γιατί δε βρίσκω τις λέξεις, μου λείπουν τα θαυμαστικά, τα ρήματα που διαθέτω είναι λίγα και φοβούμαι πως όσο κι αν δε με απασχόλησαν τα πάθη της εβδομάδας που πέρασε πλήθαιναν τις πληγές μου, δυνάμωσαν τις απορίες μου, γι’ αυτό και το μυαλό μου σε μια και μόνη ανάγκη στρέφεται. Στην ανάγκη που λέει να κυλήσουμε την πέτρα, να βγούμε στο φως, να Αναστηθούμε!!!
1/5/2005
Γιώργος Χουρμουζιάδης
Ο Γιώργος Χουρμουζιάδης (1932-2013), ομότιμος καθηγητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1932, όπου και σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ. Διακρίθηκε για το πλούσιο επαγγελματικό, ακαδημαϊκό και επιστημονικό του έργο, ιδιαίτερα στους κλάδους της ιστορίας, της αρχαιολογίας και της μουσειολογίας. Δίδαξε στη Μέση Εκπαίδευση τα χρόνια 1961-1964 και το 1965 ορίστηκε Έφορος Αρχαιοτήτων Θεσσαλίας. Το 1973 έγινε Διδάκτωρας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, ενώ την περίοδο 1976-1978, ως υπότροφος της Alexander v. Humbolt στη Χαϊδελβέργη, μετεκπαιδεύτηκε στην Ευρωπαϊκή Ιστορία.
Το 1981 εκλέχθηκε καθηγητής της Προϊστορικής Αρχαιολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και κοσμήτορας το 1983. Το 1985 έγινε αντιπρύτανης στο ΑΠΘ. Ασχολήθηκε με την έρευνα της Νεολιθικής Περιόδου κάνοντας ανασκαφές σε προϊστορικούς οικισμούς της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας, επίσης ασχολήθηκε συστηματικά με τη Μουσειολογία και οργάνωσε ειδικά φροντιστήρια στο ΑΠΘ. Εξελέγη βουλευτής με το ΚΚΕ στις εκλογικές αναμετρήσεις του 2000 και του 2004. Υπήρξε πρωτοπόρος στη διάδοση και στην Ελλάδα των θεωρητικών «κινημάτων» της Αρχαιολογίας, που αναπτύχθηκαν στην Αμερική και στην Ευρώπη και εξέδωσε και διηύθυνε γι’ αυτό τον σκοπό τα περιοδικά «Ανθρωπολογικά» (1978-1982), «Γόρδων» (1991-1995) και «Ανάσκαμμα» (2008-2013). Συνέγραψε 5 βιβλία και ανέπτυξε πλούσια αρθρογραφία, ενώ ταυτόχρονα υπήρξε μέλος πολλών Ευρωπαϊκών Αρχαιολογικών Ινστιτούτων. Από το 1992 ο Γ. Χουρμουζιάδης διηύθυνε τις ανασκαφές στον προϊστορικό λιμναίο οικισμό του Δισπηλιού Καστοριάς και υπήρξε, επίσης, επιστημονικός υπεύθυνος για το πρόγραμμα LIFE, για την οργάνωση στην περιοχή της λίμνης Καστοριάς του πρώτου Οικομουσείου, με βάση τα αποτελέσματα των ανασκαφών στο Δισπηλιό.
