Η ανάγνωση και η αναγνώριση του θνήσκειν | του Δημήτρη Σκαλτσά Αργυρού
Μηδέν, απόλυτο σκοτάδι, στην συνέχεια μια αίσθηση πληρότητας και ξάφνου ένα τούνελ που σε βγάζει στο φως και σε ένα άγνωστο κόσμο.
Νιώθεις ξένος, μόνος, απροστάτευτος, δεν ξέρεις πως ήρθες, γιατί ήρθες, ξέρεις πως θες να φας, να χάσεις και να κοιμηθείς. Και τότε το σώμα της πληρότητας ή ένα σώμα που είναι ίδιο με αυτό σε παίρνει αγκαλιά, σε σκεπάζει και νιώθεις ασφάλεια, ναι νιώθεις ότι υπάρχει μια συνέχεια.
Δεν κατανοείς ακόμη το πως και το γιατί, σιγά, σιγά βλέπεις αντιλαμβάνεσαι ότι βρίσκεσαι σε ένα κόσμο που υπάρχουν κάτι σαν εσένα, όπως υπάρχουν και άλλα που περικλείουν αυτά τα κάτι και σένα.
Περνάνε χρόνια για να φτιάξεις, για να βρεις ή να σου μεταφέρουν άλλοι ένα νόημα σε αυτή την πολλαπλή πραγματικότητα και να αρχίσεις την περιπλάνηση, την εσωτερική και την εξωτερική, σε σχέση πάντα με το περιβάλλον, την μόρφωση, το ταξικό στάτους, την οικονομική θέση, την ικανοποίηση ή μη των αναγκών και των επιθυμιών.
Κάποια στιγμή αρχίζουν τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις, εσύ που θέτεις στον εαυτό σου και στους άλλους ή αυτά που άλλοι θέτουν και εσύ με υπακοή, σύνεση και συναίνεση αποδέχεσαι.
Ανάμεσα στα πρέπει και στα θέλω, στα καθήκοντα, στις ανάγκες και τις επιθυμίες.
Ανάμεσα στη μοναξιά, στη μοναχικότητα, τη συντροφικότητα, την αγάπη και το έτερο αντίθετο του θανάτου, τον έρωτα.
Η αλήθεια είναι πως τις παραπάνω καταστάσεις και σχέσεις εν τέλει επικαθορίζονται από τις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές συνθήκες, ήθη και τα έθιμα με την ατομικότητα συνήθως να προσαρμόζεται και σε κάποιες ελάχιστες στιγμές ─ καθοριστικές όμως ─ να επαναστατεί.
Κάποια στιγμή ─ σε άλλους πολύ σύντομα ή άμεσα και σε άλλους αργότερα ─ κτυπάει το κουδούνι του σώματος, είμαι εδώ και πρέπει να με προσέχεις για να με έχεις και να σε έχω. Πόσο μάλλον όταν και εφόσον είχε τα θέματα του εξαρχής. Η ανάγνωση αυτής της φύσης της σωματικότητας οδηγεί στην ανάγνωση και την αναγνώριση του θνήσκειν.
Γεννηθήκαμε και όλη η διαδρομή μας, ώρα με την ώρα, μέρα με την μέρα, χρονιά με την χρονιά είναι μια πορεία, μία μελέτη θανάτου.
Κάποια στιγμή ─ σύντομα ή αργότερα ─ ο θάνατος θα μας συναντήσει. Το καλύτερο βέβαια είναι να μας συναντήσει όταν οι ψυχικές και σωματικές δυνάμεις μας πουν αντίο· δυστυχώς τυχαίνει, όμως, να μας συναντήσει όταν εμείς παραμελήσουμε το σώμα και το πνεύμα μας ή όταν μια άλλη δύναμη κόψει το νήμα της ζωής.
Βέβαια η ανάγνωση και η αναγνώριση του θνήσκειν γεννάει ποικίλα υπαρξιακά, θεολογικά και μεταφυσικά ερωτήματα.
Να πάρει ο διάολος, αν είναι να πεθάνουμε, αν μέρα με την μέρα φτάνουμε κοντά σε αυτό το σημείο το οποίο δεν έχει επιστροφή, γιατί γεννηθήκαμε;
Είναι μια ατυχία ή ευτυχία της στιγμής, μία βιοχημική δράση που παράγει νοήμον σώμα; Είναι ένα αστείο, ένα σχέδιο, μία αγαπητική ενέργεια ενός ανώτερου σώματος;
Δεν υπάρχει μια σίγουρη, έτοιμη απάντηση που να κάνει σε όλους.
Οι πλέον ευτυχισμένοι είναι αυτοί που πιστεύουν σε μια μετά θάνατον ζωή. Όχι αυτοί που λένε ότι πιστεύουν, αλλά αυτοί που πραγματικά πιστεύουν.
Ευτυχισμένοι είναι και αυτοί που αποδέχονται στωικά και επικούρεια το θνήσκειν, αυτοί τελικά οι οποίοι πραγματικά το αποδέχονται και όχι αυτοί που κοροϊδεύουν τον εαυτό τους, όπως θα έγραφε και ο Λούντβιχ Βιτγκενστάιν.
Αποδέχονται στωικά και επικούρεια το θνήσκειν, δίνοντας νόημα στις δράσεις και στις ενέργειες του σώματος και του πνεύματος.
Σε ποιους ανήκεις Αργυρέ;
Δυστυχώς ή ευτυχώς ούτε στους πρώτους, ούτε στους δεύτερους. Τρομάζω με την ιδέα ότι θα χάσω τη σωματικότητα , την πνευματικότητα, την αγκαλιά και τα φιλιά. Ότι θα χάσω το ηλιοβασίλεμα, τις περιπλανήσεις, τα ταξίδια, τις πολιτικές και φιλοσοφικές συγκρούσεις.
Ναι, πράγματι τρομάζω, βέβαια έχω ένα ανάπηρο σώμα και ένα ανυπότακτο πνεύμα που με ακολουθεί, αν το ένα ή το άλλο δεν ήταν σε θέση να μην το κάνει, τότε θα έχω πεθάνει και ας μην έχω πεθάνει…
Αυτή είναι η πραγματική μου αγωνία, να τραβήξει επί μακρόν αυτή η ικανότητα μου, αυτή η δυνατότητα μου, αυτή η συνθήκη των επιθυμιών μου.
Βέβαια δεν μπορεί παρά να συμβεί σε ένα πλαίσιο στο οποίο και άλλοι ή και όλοι θα γιορτάζουν μαζί μου. Αυτό είναι το πολιτικό και φιλοσοφικό επίδικο πραγματοποίησης των συνθηκών επιθυμίας μου.
Όχι, δεν θα πω γιατί σε μένα ή ούτε και γιατί όχι και μένα. Όχι δεν με ενδιαφέρουν αυτές οι παραδοχές.
Όχι γιατί σκοπεύω να μην πεθάνω, δεν θα πεθάνω ποτέ κουφάλα νεκροθάφτη όπως λέει και το τραγούδι.
Άλλωστε η μελέτη θανάτου, δεν έχει κανένα νόημα, αν δεν μετατραπεί σε μελέτη ζωής από την πλευρά της αιωνιότητας.
Ναι, θα τον νικήσουμε τον θάνατο γιατί αγαπάμε τόσο πολύ το σώμα και το πνεύμα μας, γιατί αγαπούμε υπερβολικά το σώμα και το πνεύμα των άλλων ανθρώπων, της ανθρωπότητας ολάκερης και αυτή η διαδικασία διαρκώς γεννάει νέες δυνάμεις που ανανεώνουν διαρκώς τον πνεύμα και το σώμα μας.
Θεοί και άνθρωποι ταυτόχρονα, θεάνθρωποι, άλλωστε είμαστε από την ουσία των αστεριών, από την ουσία του Θεού, και είμαστε ικανοί να παρατείνουμε την φθορά του σώματος διαμέσου της χαράς.
Ναι, ίσως κάποτε συναντήσουμε τον επόμενο σκοτεινό θάλαμο, ίσως και όχι, ίσως πάλι αυτός μας ξαναβγάλει σε κάτι άλλο γεμάτο φως, ίσως σε ένα άλλο παράλληλο σύμπαν , ίσως και όχι, αλλά αυτό θα αργήσει και ίσως μας ξεχάσει…
Δημήτρης Σκαλτσάς Αργυρός
Επαγγελματίας Ανάπηρος
Όπως είπε ο Νίκος Μπελογιάννης τρία τα συστατικά της ζωής: το μεγάλο, το ωραίο και το συγκλονιστικό.
.
.
.
.
.
.
