Εισαγωγή στη μαθηματική θεωρία του χάους χωρίς μαθηματικά | του Γιάννη Χατζηχρήστου
(Mε δυο παραδείγματα από την ειδησεογραφία, την εκτός της κυρίαρχης που επιβάλλουν τα ελληνικά ΜΜΕ).
«Εν αρχήν ην το χάος», είπε εκείνος ο σοφός μας πρόγονος.
Πώς αυτό όμως δημιουργήθηκε και τί ακριβώς είναι αυτό σήμερα;
Κατ’ αρχάς μια πρόσφατη έκθεση έγκυρου ινστιτούτου περί τα γεωπολιτικά ισχυρίζεται ότι η Ρωσία και το Ιράν σχεδιάζουν να δημιουργήσουν ένα παγκόσμιο καρτέλ φυσικού αερίου.
Αυτή η έκθεση φαίνεται να επιβεβαιώνεται μετά τις δηλώσεις του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στα τέλη Ιουνίου ότι τα μέλη των χωρών BRICS έχουν επισημοποιήσει τα σχέδια τους για τη δημιουργία ενός νέου «διεθνούς αποθεματικού νομίσματος», που κατά τον αρχιτέκτονα του Sergei Glazyev, θα στηρίζεται και στα εθνικά νομίσματα όσων χωρών συμμετέχουν στην νέα οικονομική «ζώνη» (με βάρος κάθε εθνικού νομίσματος ανάλογα με το ΑΕΠ κάθε μίας), αλλά και χρηματιστηριακών κρίσιμων εμπορευμάτων όπως το φυσικό αέριο ή το σιτάρι. Το νέο διεθνές νόμισμα σχεδιάζεται να υποκαταστήσει τελείως το δολάριο ως παγκόσμιου αποθετικού νομίσματος, «αφού ρυθμιστούν κάποιες λεπτομέρειες» ακόμα.
Υπάρχει μία σχετικά άγνωστη προϊστορία όμως για όλα αυτά.
► Κατ αρχάς μια ανακάλυψη ενός νέου τεράστιου πεδίου φυσικού αερίου από το Ιράν το 2019, το Fazard-B ή Orca, με μέγεθος 6.500 κυβικών χιλιομέτρων (το μισό όλων των αντίστοιχων διαθέσιμων κοιτασμάτων φυσικού αερίου των ΗΠΑ), που προστιθέμενα στα παλιότερα κάνουν το Ιράν ανταγωνιστικό και για την πρώτη θέση στα αποθέματα αερίου, που σήμερα κατέχει η Ρωσία.
Αν και αυτό το αέριο αρχίσει να εξάγεται, η πτώση της διεθνούς τιμής του θα χαλούσε όλα τα σχέδια και του θείου Σαμ και του Πούτιν. Έτσι, παραμένουν ως σήμερα σαν απόλυτα βολικές οι κυρώσεις που επέβαλε ο Τραμπ με δικαιολογία το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και ο αποκλεισμός του από το «διεθνές εμπόριο» (που όμως έσπασε μετά την 20ετη ενεργειακή συμφωνία Ιράν – Κίνας του 21). Αυτός ο αποκλεισμός, με την σειρά του, κρατάει στην εξουσία τους Αγιατολάχ με σκληρά μέτρα εσωτερικής καταστολής.
Η Ρωσία χτίζει όμως τώρα (αυτό συμφωνήθηκε επί της ουσίας την περασμένη εβδομάδα, στην σύνοδο του ασιατικού αντι-ΝΑΤΟ στο Ουζμπεκιστάν, παρουσία και του Ερντογάν) τα θεμέλια ενός παγκόσμιου καρτέλ φυσικού αερίου με το Ιράν. Σε αυτό φαίνεται ότι έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για να συμμετέχει και το Κατάρ, η τρίτη χώρα στον πλανήτη σε αποθέματα αερίου μετά την Ρωσία και το Ιράν. Η σημασία του νέου καρτέλ θα είναι ανάλογη εκείνης που είχε ο OPEC για το πετρέλαιο από το 74 και μετά.
► Κατά δεύτερον, ήδη στις ΗΠΑ λένε ότι τα δικά τους αποθέματα αερίου από τα σχιστολιθικά κοιτάσματα του Τέξας δεν θα τους φτάσουν! Πόσο μάλλον αν από αυτά πρέπει να εφοδιαστεί για πολλά χρόνια και η ΕΕ.
► Το φυσικό αέριο (και το διάδοχο του υδρογόνο, που φαίνεται ότι θα το αντικαταστήσει ως το επόμενο παγκόσμιο καύσιμο μέχρι το 2050 λόγω της κλιματικής κρίσης) προϋποθέτουν την μεταφορά του κυρίως με αγωγούς, και με έλεγχο της ροής του σε ένα γεωγραφικό συνεχές. Δεν αρκεί πλέον ο έλεγχος πχ του Σουέζ ή των στενών του Ορμούζ για την διέλευση πετρελαιοφόρων. Έτσι, γι αυτό τον λόγο, επιχειρείται τώρα από την Ρωσία η δημιουργία ενός χερσαίου δρόμου μέσω του Ιράν και της Κασπίας, απ’ όπου αγωγοί αερίου και high speed τραίνα θα συνδέουν την Ινδία με την Μόσχα, απ’ όπου θα διέρχεται και ο «δρόμος του μεταξιού» που χτίζει μεθοδικά και η Κίνα από το 2014.
Σύμφωνα με αυτό το καθ’ όλα συμπαγές σχέδιο, έχουμε τα ακόλουθα:
■ Έναν πόλεμο στην Ουκρανία, που ουσιαστικά «τελείωσε» το ευρώ και που οδηγείται σιγά σιγά προς την λήξη του, με την απόσπαση από την Ουκρανία τεσσάρων επαρχιών με την μορφή «ανεξάρτητων κρατών» (παρά τους λεονταρισμούς και τις κραυγές για το αντίθετο των θερμοκέφαλων ένθεν κακείθεν, που εξυπηρετούν μόνο την εκατέρωθεν προπαγάνδα πλέον μόνο).
■ Το δολάριο ΗΠΑ και το ρούβλι παραμένουν πολύ ισχυρά, αφού η τεράστια άνοδος των τιμών των εμπορευμάτων και της ενέργειας που προκλήθηκε πλήττει περισσότερο την ευρωπαϊκή οικονομία και λιγότερο την κινεζική.
■ Η Ευρώπη υποφέρει από τον χειρότερο πληθωρισμό εδώ και χρόνια, ενόσω το ρωσικό πετρέλαιο εξακολουθεί να γεμίζει τα ευρωπαϊκά πρατήρια καυσίμων με φουσκωμένη τιμή. Φτάνει εκεί μέσω Τουρκίας ή άλλων διαδρομών «βάφτισης» του με άλλη εθνικότητα, και στις οποίες φαίνεται να εμπλέκονται ιδιαίτερα και ισχυροί ελληνικοί εφοπλιστικοί όμιλοι και παράγοντες της ελληνικής κυβέρνησης, Ρώσοι ολιγάρχες, μαφίες και «λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις».
► Έτσι όλα δείχνουν ότι το Ουκρανικό δεν είναι τίποτε άλλο από μία πτυχή ενός συνολικού σχεδίου, οριοθέτησης στα δυτικά της μίας από τις δύο κύριες εμπορικές ζώνες. Και οι δύο, λέει το σχέδιο της Goldman Sachs του 2003 που εκτελείται τώρα, θα λειτουργούν με διαφορετικά μεταξύ τους χρηματοπιστωτικά συστήματα, που όμως δεν πρέπει να διαφέρουν και πολύ στην βασική φιλοσοφία τους. Θα συνεχίζουν να υπηρετούν τον ίδιο τρόπο παραγωγής χρήματος, από δάνεια. Άρα και θα διατηρούν όλα τα παρελκόμενα του: συνθετικά τοξικά παραπροϊόντα, επί των οποίων ανθούν σήμερα οι ελίτ ανά τον κόσμο, ανεξαρτήτως εθνικότητας ή θρησκείας. Υποτίθεται ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ τους θα ρυθμίζει καλύτερα τα των παγκόσμιων αγορών.
Μένουν να γίνουν όμως και άλλες αντίστοιχες «οριοθετήσεις» για την εξασφάλιση αυτού του κρίσιμου «γεωγραφικού συνεχούς». Οι «λεπτομέρειες» που λέει πιο πάνω:
● Στον Καύκασο (Αρμενία – Αζερμπαιζάν και ενδεχομένως και στην Γεωργία)
● Στο Ιράκ και την Συρία (με έμφαση στο Κουρδικό)
● Περί το Πακιστάν (για την συμμετοχή ή όχι της Ινδίας ως του δεύτερου μεγαλύτερου παραγωγού στην ευρασιατική ζώνη αλλά και ως καταναλωτή ενέργειας από το διαμορφούμενο καρτέλ φυσικού αερίου).
● Στο Αιγαίο και τα Βαλκάνια, ανάλογα από το πως θα κινηθεί τελικά η Τουρκία.
● Στην Ανατολική Μεσόγειο, με πυρήνα τις εξελίξεις στον εμφύλιο δι’ αντιπροσώπων στην Συρία.
● Στις χώρες του Σαχέλ στην Αφρική, για τον έλεγχο κρίσιμων μετάλλων για τις ΑΠΕ.
● Στη Λατινική Αμερική, με την εισαγωγή ενός νέου κοινού νομίσματος για το εμπόριο μεταξύ τους όλων των χωρών από το Μεξικό και νοτιότερα.
Πολύπλοκη εξίσωση ισορροπιών σε ένα πολύ πολύπλοκο κόσμο! Αυτό είναι όμως το υπόβαθρο που δημιουργεί το χάος. Η πολυπλοκότητα!
Και όπως συμβαίνει ΠΑΝΤΑ σε όλα τα πολύπλοκα συστήματα σε αυτό το σύμπαν, (στα μαθηματικά αυτά τα λέμε πολύπλοκα μη γραμμικά εγγύς εκτός ισορροπίας) αρκούν πολύ μικρές «δυνάμεις» ή γεγονότα (εδώ μπαίνει η σημασία εκείνης της μυθικής πεταλούδας) που μπορούν να ανατρέψουν τις ισορροπίες «μεγάλων δυνάμεων», προκαλώντας «τσουνάμι» εξελίξεων, που καταστρέφουν όλα τα σχέδια επί χάρτου προς κάποιες νέες, αδύνατον να προβλεφθούν (μαθηματικά) νέες ισορροπίες! Αρκεί μια ελάχιστη αλλαγή στις αρχικές συνθήκες – υποθέσεις των σχεδίων και αυτά εξελίσσονται τελείως διαφορετικά.
Χάος δεν είναι λοιπόν τίποτα άλλο από αυτή την απρόσμενη αλληλουχία αλλαγών σε μια άλλη ισορροπία εξ αιτίας πολύ ασήμαντων γεγονότων.
Και είχαμε δύο τέτοια «πετάγματα πεταλούδας» ήδη:
► Καταστροφικές πλημμύρες στο Πακιστάν το καλοκαίρι (εποχή των μουσώνων) κατέστρεψαν σχεδόν όλη την γεωργική παραγωγή της χώρας, που βρίσκεται και σε πολιτική αναστάτωση από τον περασμένο Μάιο, έχοντας προκηρύξει η φιλορωσική της κυβέρνηση εκλογές για τον Μάιο του 23.
Για να μην γίνει «της Αραβικής Άνοιξης» η χώρα κατέφυγε στο ΔΝΤ για δάνεια για να αγοράσει τρόφιμα. Άρα, ανέλπιστα για την «Δύση», το Πακιστάν φαίνεται ότι δεν θα κινηθεί (τουλάχιστον για λίγα χρόνια) για να ενσωματωθεί προς το ευρασιατικό μπλόκ, αφήνοντας έτσι την Ινδία ασύνδετη από τις πηγές ενέργειας του Ρωσο – Ιρανικού καρτέλ. Εκτός και αν μπει το Πακιστάν σε μία μεγάλης διάρκειας περιδίνηση με εσωτερικές εξεγέρσεις, που φέρουν το ίδιο όμως αποτέλεσμα, αφού ο μηχανισμός αποφυγής πληρωμής χρεών προς το ΔΝΤ, που ετοιμάζει η Ρωσία, δεν είναι ακόμη έτοιμος λόγω αντιρρήσεων της Κίνας να ακολουθήσει τους ρυθμούς του Πούτιν…
► Μια εξέγερση γυναικών στο θεοκρατικό Ιράν με αφορμή την δολοφονία από την αστυνομία μιας φοιτήτριας επειδή δεν φορούσε σωστά την ισλαμική μαντήλα, μπορεί να εξελιχθεί σε μείζονα αμφισβήτηση των πατριαρχικών δομών επιβολής της Σαρία και στο γειτονικό Β. Ιράκ, όπου επικρατεί το κουρδικό στοιχείο.
Αν αυτό το «τσουνάμι» επεκταθεί και προς την Τουρκία, τότε το όλο οικοδόμημα του «καρτέλ αερίου» κινδυνεύει με κατάρρευση, με άγνωστη ακόμα την επικράτηση άλλων πολιτικών ομάδων από τις ισχύουσες εκεί (αλλά και εδώ!)
Έτσι, απουσία πλέον κάποιων κοινά παραδεκτών ορισμών, σύγχρονων μηχανισμών ή «δογμάτων ασφαλείας» για τον πολυπολικό κόσμο που επιδιώχθηκε μπας και σωθούν τελικά οι τράπεζες, σε εμάς δεν μένουν και πολλά πράγματα να κάνουμε. Πέραν αυτών που καθορίζονται από τις βασικές αρχές της υπεράσπισης της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χωρίς αστερίσκους και υπεκφυγές. Αλλά και των εθνικών μας συμφερόντων χωρίς παρωπίδες ή παλιές δοξασίες του τύπου «θα κατέβει ο Μόσκοβος και θα μας σώσει». Αυτός τώρα τρέχει να σώσει άλλα.
Βλέπεις, αν και δεν είναι ποτέ ορατό προς τα που ΑΚΡΙΒΩΣ θα γύρει το νέο, μετά την χαοτική κατάρρευση του παλιού πολύπλοκου συστήματος ή σχεδίου, πάντα εμφανίζεται και ένας «παράξενος ελκυστής» (λέγεται «του Lorenz»). Προς τα εκεί θα τείνει πάντα η νέα ισορροπία του επόμενου συστήματος! Τώρα την διαμορφώνει πάλι μία ρήση του Καζαντζάκη: «Ο λαός δεν σώζεται, σώζει»
Κατάλαβες τώρα τι είναι «μαθηματικό χάος» ή όχι;
22/09/22
Γιάννης Χατζηχρήστος
Ο Γιάννης Χατζηχρήστος γεννήθηκε το 1958 στην Αθήνα. Αφού αποφοίτησε από το Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών συμμετείχε στην υλοποίηση σύνθετων έργων πληροφορικής και επικοινωνιών στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα για πολλά χρόνια. Από οικογένειες από την μια μεριά συντηρητικών Κωνσταντινουπολιτών (από την πλευρά του πατέρα του) και μελών του ΚΚΕ/ΕΛΑΣ από την άλλη (από την πλευρά της μητέρας του), δραστηριοποιήθηκε στην Αριστερά από τα μαθητικά του χρόνια, το 1973.
Τα τελευταία χρόνια ανέπτυξε δράση για την εμπέδωση της αμεσοδημοκρατίας στην Αριστερά και την αυτοδιοίκηση. Ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη του κοινωνικού μη κρατικού τομέα της οικονομίας ως βασικού μοχλού ανάπτυξης, κυρίως στον πρωτογεννή και τον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς και για την ανάπτυξη νέων μη ιεραρχικών ενεργειακών δικτύων. Τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα του εστιάζονται κυρίως στην Εφαρμογή της δημοκρατίας & της Αμεσοδημοκρατίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στον Κοινωνικό Τομέα Οικονομίας, στην Ενεργειακή Πολιτική, στις Πολιτικές Υγείας, στην Αγροτική Πολιτική καθώς και στην Πληροφορική και Παραγωγική Ανασυγκρότηση.
Έχει εκδώσει τα βιβλία:
Ανασκαφή στο μέλλον, μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2006
Το φ του φόβου, μυθιστόρημα, 2014,
