Συγκρίσεις γυναικών και πολιτισμών! | του Θεματοφύλακα ιστορικής μνήμης
Σήμερα είναι τουλάχιστον ενδιαφέρουσα, η ενασχόληση μας με το βίο των ελεύθερων ανθρώπινων φυλών. Ας δούμε σήμερα, κάποια στοιχεία σχετικά με την θέση της γυναίκας στις ινδιάνικες φυλές της Β. Αμερικής, όπως σώθηκαν μέχρι σήμερα, απ’ την προφορική παράδοση και από αντικειμενικές καταγραφές λευκών μελετητών.
Οι ινδιάνικες «απολίτιστες» φυλές, αιώνες πριν, ζούσαν διαπνεόμενες από την αύρα της κοινοκτημοσύνης, της αλληλοβοήθειας και του αλληλοσεβασμού. Απολάμβαναν ανεμπόδιστα την αρμονία τους μέσα στον φυσικό κόσμο, δίχως την πολιτική, τους «–ισμούς» και την εμπορευματοποίηση των πάντων, να βρομίζουν τη ζωή τους. Οι οικογένειες τους ήταν ευρείες και πολυμελείς. Περιελάμβαναν το ζευγάρι με τα παιδιά, τους παππούδες και κοντινούς συγγενείς. Στις φυλές των Zuni, που ζούσαν νοτιοδυτικά και ήταν κυρίως καλλιεργητές, κύρια ευθύνη για τον σπίτι, τον είχαν οι γυναίκες. Η σοδειά ανήκε στις οικογένειες και τα θηλυκά μέλη της διέθεταν ίσα δικαιώματα πάνω στα παραγόμενα αγαθά. Η γυναίκα ένοιωθε περισσότερο ασφαλής, μιας και δεν ήταν αναγκασμένη από καμία πολιτισμική σύμβαση να αφήσει την οικογένεια που μεγάλωσε!
Οι γυναίκες των κεντροδυτικών φυλών των Sioux (Wahpekute, Mdewakantonwan, Wahpetonwan, Ihanktonwan, Ihanktonwan, Yanktonai και Titonwan) – που ήταν κυνηγοί, κατείχαν ιδιαίτερα σημαντική θέση μέσα στη φυλή σαν θεραπεύτριες, βοτανολόγοι ή ακόμη σαν σεβαστά πρόσωπα, που έδιναν συμβουλές. Συχνά αναγορευόταν φύλαρχος μια γυναίκα. Εκπαιδεύονταν στον χειρισμό τόξων και είχαν στην κατοχή τους μαχαίρια, επειδή σύμφωνα με τα αρχέγονα έθιμα, μια γυναίκα έπρεπε να γνωρίζει πως να προστατεύει τον εαυτό της από μια επίθεση. Η τελετή εφηβείας των κοριτσιών, περιελάμβανε και έναν σπάνιας ομορφιάς λόγο, όπως αυτό το απόσπασμα: «Περπάτα στον δρόμο της αρετής, κόρη μου, και τα κοπάδια των βουβαλιών, πλατιά και σκοτεινά σαν σύννεφα που κινούνται πάνω από το λιβάδι, θα σε ακολουθήσουν… Να κάνεις πάντα το καθήκον σου, να δείχνεις σεβασμό, να είσαι ευγενική και σεμνή, κόρη μου. Και να περπατάς περήφανα. Αν χαθεί η περηφάνια και η αρετή των γυναικών, τότε, όταν έρθει η άνοιξη, τα μονοπάτια των βουβαλιών θα χορταριάσουν. Να αντλείς δύναμη απ’ την ζεστή καρδιά της γης. Κανένας λαός δεν αφανίζεται παρά μόνο όταν εξασθενίσουν και ατιμαστούν οι γυναίκες τους…»
Παρόμοια ήταν η θέση της γυναίκας στις φυλές της Iroquois Confederacy (Mohawk, Oneida, Onondaga, Cayuga, Seneca). Οι άνδρες ήταν αυτοί που προσχωρούσαν στις οικογένειες των γυναικών και μια γυναίκα είχε κάθε δικαίωμα να χωρίσει τον άνδρα της. Το έπραττε αν υπήρχε λόγος, με έναν απλούστατο τρόπο: πετούσε τα πράγματά του έξω απ’ τη σκηνή (tipi) και ο γάμος διαλυόταν…
Και η γυναίκα στην πολιτισμένη Ευρώπη την ίδια περίοδο; Αντιμετωπιζόταν από το κράτος και την εκκλησία σαν χρηστικό αντικείμενο και ελάχιστα σαν ανθρώπινο πλάσμα! Έπρεπε να δουλεύει, συχνά πιο σκληρά από τον άνδρα, ενώ σπάνια πληρωνόταν ελάχιστα, δεν είχε ουσιαστικά κανένα δικαίωμα και η γνώμη της μετρούσε όσο και αυτή ενός σκύλου… Την πουλούσαν σε ένα γάμο, δεν όριζε την ερωτική της ζωή και τεκνοποιούσε συνήθως δίχως την συναίνεση της. Και αλίμονο αν ξεπρόβαλε, απ’ τα αυστηρώς καθορισμένα ιμάτια της, λίγη σάρκα. Όλη η διαστροφή της χριστιανικής ηθικής έπεφτε σαν κεραυνός στο κεφάλι της…
Αυτοί που θεώρησαν τις ινδιάνικες φυλές κατώτερες και τις αφάνισαν με το σπαθί, το αλκοόλ, τις αρρώστιες, το σταυρό και το ευαγγέλιο, είναι οι ίδιοι που την ίδια περίοδο, βασάνιζαν, έκαιγαν στην πυρά γυναίκες σαν μάγισσες και στον καιρό της «βιομηχανικής επανάστασης», ανάγκαζαν τις γυναίκες να δουλεύουν ολημερίς στα εργοστάσια για ένα ξεροκόμματο και να πεθαίνουν από τις άθλιες συνθήκες! Οι Ινδιάνες, δεν αποτελούσαν καλό παράδειγμα, γιατί συμμετείχαν στις αποφάσεις της κοινότητας, έχαιραν εκτίμησης και σεβασμού, έκαναν έρωτα όποτε ήθελαν και δεν ντρέπονταν για το σώμα τους. Γι’ αυτό και ο σταυρός γκρέμισε τα τοτέμ, τα γρανάζια κατάπιαν τα κοκάλινα εργαλεία, τα τυφέκια έσπασαν το τόξο… Ωστόσο, η τεχνολογική έκρηξη δεν μπορεί να καθυποτάξει τη μνήμη, που σε πείσμα των καιρών, τρέχει ανεμπόδιστα στα λιβάδια που δεν είναι εντατικές καλλιέργειες, στο Indian Congress που δεν είναι κοινοβούλιο, στο «Nanissáanah» – (χορός των φαντασμάτων) που δεν είναι εφήμερο μουσικό hit των πολυεθνικών…
Θεματοφύλακας ιστορικής μνήμης
