Σαράντα οκτώ χρόνια τούρκικης εισβολής και διαμελισμού της Κύπρου. Και σήμερα;
Μαύρη επέτειος, σήμερα, της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Ένα ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, μέλος του ΟΗΕ, παραμένει 48 χρόνια διαμελισμένο και μ’ ένα μεγάλο μέρος του υπό τη στρατιωτική κατοχή ξένου κράτους. Οι αρχές του Διεθνούς Δικαίου, ο Καταστατικός Χάρτης του ΟΗΕ, οι στοιχειώδεις και αναμφισβήτητες αρχές της διεθνούς έννομης τάξης παραβιάζονται και καταπατιούνται κατάφωρα, ασύστολα και κατ’ εξακολούθηση 48 ολόκληρα χρόνια τώρα.
Σαράντα οχτώ ολόκληρα χρόνια, ένα πρόβλημα που είναι αποτέλεσμα της ιμπεριαλιστικής πολιτικής στην Ανατολική Μεσόγειο, στην Εγγύς και τη Μέση Ανατολή, λόγω των σημαντικών γεωστρατηγικών συμφερόντων, αλλά και των τεράστιων ενεργειακών πηγών, συμφέροντα για τα οποία η Κύπρος αποτελεί σημείο στρατηγικής σημασίας.
Το ίδιο το Κυπριακό μετατρέπεται σε μέσο πίεσης και εκβιασμών, γίνεται εστία νέων τριβών και προβλημάτων, με τους θύτες πλέον στη θέση των «ειρηνοποιών διαιτητών», να προσφέρουν τις «καλές τους προθέσεις., νέες ιδέες και προτάσεις, για τη δήθεν αντιμετώπιση του χρονίζοντος προβλήματος. Είναι αναμφίβολα μια πραγματικότητα ζοφερή.
Δεν ήταν, όμως, ούτε μοιραία, ούτε αναπόφευκτη η μέχρι σήμερα τραγική πορεία του κυπριακού προβλήματος. Και το σημειώνουμε, όχι τόσο για να καταλογιστούν ευθύνες, αλλά για να βγουν τα απαραίτητα συμπεράσματα και διδάγματα, ιδιαίτερα χρήσιμα για την από δω και πέρα αντιμετώπιση του προβλήματος.
Το Κυπριακό δεν είναι οποιοδήποτε πρόβλημα. Είναι αντικειμενικά, άμεσα και στενά διαπλεκόμενο με το όλο σύστημα των προβλημάτων της ευρύτερης περιοχής μας. Κατέχει σοβαρή θέση στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς της «νέας τάξης» και, δυστυχώς, εμπλέκεται όλο και περισσότερο στις ελληνοτουρκικές τριβές και ανταγωνισμούς, για τη διεκδίκηση από τις άρχουσες τάξεις των δύο χωρών της «ηγέτιδας» θέσης στην ευρύτερη περιφέρεια και ιδιαίτερα στα Βαλκάνια. Μπορεί, επόμενα, να αποτελέσει τον «μοχλό. για νέους, σοβαρούς κινδύνους και περιπέτειες, εις βάρος της σταθερότητας και της ειρήνης στην περιοχή, εις βάρος του κυπριακού, του ελληνικού και του τουρκικού λαού ταυτόχρονα.
Η πραγματική και κύρια αιτία της γέννησης και της ύπαρξης, μέχρι και σήμερα, του κυπριακού προβλήματος ήταν και είναι η εμμονή των Αμερικανών ιμπεριαλιστών να καταστήσουν το νησί ένα αβύθιστο αεροπλανοφόρο, ενταγμένο στη ΝΑΤΟική δύναμη της Μεσογείου.
Αλλωστε, ένας από τους λόγους επιβολής της δικτατορίας στην Ελλάδα ήταν τα γενικότερα συμφέροντα των Αμερικανών στην Ανατολική Μεσόγειο, κρίκος για την ευόδωση των οποίων ήταν η ΝΑΤΟποίηση της Κύπρου. Που όντας μέλος του Κινήματος των κρατών των Αδεσμεύτων και με δεδομένο το διαφορετικό απ’ ό,τι σήμερα διεθνή συσχετισμό δυνάμεων (τότε υπήρχε σοσιαλιστικό στρατόπεδο με επικεφαλής την ΕΣΣΔ), δεν ήταν δυνατό να ΝΑΤΟποιηθεί, να διχοτομηθεί, εκτός εάν προκαλούνταν αφορμή για κρίση ή κρίση. Που θα απαιτούσε, με βάση τις Συνθήκες Λονδίνου και Ζυρίχης, την επέμβαση εγγυητριών δυνάμεων για αποκατάσταση. Αυτό μπορούσε να επιτευχθεί με πραξικόπημα ανατροπής της εκλεγμένης κυβέρνησης της Κύπρου. Αλλά ποιος θα αναλάμβανε το πραξικόπημα; Η χούντα της Ελλάδας ήταν ο κατάλληλος μοχλός, όπως και το έπραξε.
Το «σχέδιο Άτσεσον» ήταν η πρώτη επίσημη και αναμφισβήτητη απόδειξη. Μετά ήρθαν η υπονόμευση και οι απόπειρες κατά του Μακαρίου. Το αμερικανόπνευστο πραξικόπημα των χουντικών και η τουρκική «απάντηση», με την εισβολή και την κατοχή του βόρειου τμήματος του νησιού. Αποδείξεις είχαμε πολλές και στο μετέπειτα διάστημα. Η πλέον εύγλωττη είναι η «ανοχή» και οι πλάτες των ΗΠΑ στην περιφρονητική τακτική της Τουρκίας έναντι των αρχών του Διεθνούς Δικαίου και των αλλεπάλληλων αποφάσεων του ΟΗΕ. Και οι «ειρηνευτικές» προτάσεις που κόμισε η απεσταλμένη του Κλίντον, Μ. Ολμπράιτ, το περιβόητο «σχέδιο Ανάν»… Ουσιαστικά, η βοσνιοποίηση του Κυπριακού. Η αντικατάσταση των δυνάμεων του ΟΗΕ, καθώς και των ελληνοκυπριακών και των τουρκοκυπριακών, με ΝΑΤΟικές δυνάμεις. Ο μόνιμος δηλαδή στόχος των Αμερικανών.
Όλα αναδείχνουν ένα κρίσιμο συμπέρασμα: Η ουσιαστική και αποτελεσματική αντιμετώπιση του Κυπριακού προϋποθέτει την αποφασιστική αντιμετώπιση και το αντιπάλεμα των ιμπεριαλιστικών σχεδίων και επιδιώξεων, πρώτα και κύρια των αμερικανικών. Οτιδήποτε άλλο, η παραμικρή αυταπάτη ή ανοχή σ’ αυτές τις επιδιώξεις, λειτουργεί τουλάχιστον αρνητικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος και μπορεί να αποβεί επικίνδυνο και μοιραίο, για την ίδια την Κύπρο και για όλη την περιοχή. Άλλωστε, τέτοιου χαρακτήρα είναι κύρια και οι μέχρι σήμερα σοβαρότατες ευθύνες των ελληνικών κυβερνήσεων.
Το κυπριακό πρόβλημα στη σημερινή του μορφή, πρόβλημα εισβολής και κατοχής μεγάλου τμήματος του εδάφους ενός ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους από άλλο κράτος, στις 20 Ιούνη 1974 με τον «Αττίλα», βρίσκεται όλ’ αυτά τα σαράντα οκτώ χρόνια στην επικαιρότητα, αφού επιζητεί δίκαιη λύση. Που σημαίνει επαναφορά στην πρότερη κατάσταση, δηλαδή στην αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας της Κύπρου, της ανεξαρτησίας και κυριαρχίας της, χωρίς ξένους στρατούς κατοχής, υπό οιοδήποτε πρόσχημα, όπως π.χ. οι εγγυήτριες δυνάμεις. Το Κυπριακό, λοιπόν, από τη φύση του, αποτελεί ένα διεθνές πρόβλημα που ζητά λύση. Από την εισβολή της Τουρκίας ως τα σήμερα, η πορεία για τη λύση του πέρασε από διάφορες φάσεις, όχι τυχαία. Η ιστορία της Κύπρου αποδεικνύει ότι πάντοτε, λόγω της θέσης της, αποτελούσε έδαφος ιμπεριαλιστικής επιβουλής, γι’ αυτό και πέρασε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στη Βρετανία ως αποικία. Αλλά, ακόμη και μετά τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες οπότε απέκτησε την υπόσταση κράτους, η ιστορία της εξελισσόταν μέσα στις ιμπεριαλιστικές συμπληγάδες με τη συμβολή των ελληνικών και τουρκικών κυβερνήσεων. Κυβερνήσεων πιστών στο ΝΑΤΟ, αφού και η Ελλάδα και η Τουρκία, με δεδομένο τον οξύτατο μεταξύ τους ανταγωνισμό, ως κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ συμμετείχαν στη νεότερη ιστορία του κυπριακού κράτους ενεργά και ως εγγυήτριες δυνάμεις. Έχουν, λοιπόν, τεράστια συμβολή στα δεινά του κυπριακού λαού και στη σημερινή πραγματικότητα. Πραγματικότητα που εξελισσόμενη αποδιεθνοποίησε το πρόβλημα, το μετέφερε για λύση ως πρόβλημα ανάμεσα σε Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους, συνδέοντάς το επίσης με τις ελληνοτουρκικές διαφορές, τη διχοτόμηση και ΝΑΤΟποίηση του Αιγαίου, στα πλαίσια της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων.
Παρά τα ψηφίσματα του ΟΗΕ του 1977 και 1979, για δίκαιη βιώσιμη λύση, για Κύπρο ενιαία, ανεξάρτητη, αδέσμευτη, αποστρατιωτικοποιημένη, που αναγνώριζαν το πρόβλημα ως διεθνές λόγω στρατιωτικής εισβολής και κατοχής μέρους των εδαφών της από την Τουρκία, οι ιμπεριαλιστές με τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Τουρκίας τορπίλιζαν την εφαρμογή τους, προκειμένου να οδηγηθεί το πρόβλημα στη σημερινή πραγματικότητα. Σ’ αυτό συνέβαλαν και οι κυπριακές κυβερνήσεις, αφού αναζητούσαν τη λύση στην επιβολή της από το λεγόμενο διεθνή παράγοντα, δηλαδή τους Αγγλοαμερικανούς και την πίεση που δήθεν έπρεπε να ασκήσουν στην Τουρκία, δηλαδή αυτούς που ωθούσαν τα πράγματα στη διχοτόμηση. Φυσική συνέπεια όλων αυτών είναι η σημερινή πραγματικότητα.
Από το 1974, την τουρκική εισβολή και κατοχή της Κύπρου, μέχρι σήμερα κατατέθηκε ένας σημαντικός αριθμός σχεδίων «επίλυσης του Κυπριακού», πραγματοποιήθηκε μεγάλος αριθμός διαπραγματεύσεων, με την εμπλοκή του ΟΗΕ, των ΗΠΑ, της ΕΕ, των ελληνικών και τουρκικών κυβερνήσεων, καλλιεργήθηκε κλίμα ευφορίας για βιώσιμη και δίκαιη λύση, ιδιαίτερα με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ.
Βλέπουμε να προωθούνται διαδικασίες που συνδέονται με συστηματικές παρεμβάσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ που στοχεύουν στην προώθηση λύσης που συνδέεται με την πιο αποτελεσματική για τα μονοπωλιακά συμφέροντα εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, αλλά και την προώθηση των γενικότερων ιμπεριαλιστικών σχεδίων στην περιοχή (Συρία, Παλαιστίνη, Ιράκ, Ιράν κ.λπ.).
Έχει, πλέον, αποκαλυφθεί η επιδίωξη των ισχυρών ιμπεριαλιστικών κρατών και οργανισμών του πλανήτη, ιδιαίτερα δε των Αμερικανών, του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να επιβάλουν οριστική διχοτομική λύση. Παρά το «ΟΧΙ» των Ελληνοκυπρίων στο δημοψήφισμα για το «Σχέδιο Ανάν» το 2004, που έδωσε ισχυρό χαστούκι στις ιμπεριαλιστικές επιβουλές και σ’ όσους τις επιδιώκουν, οι Αμερικάνοι, το ΝΑΤΟ και οι Ευρωπαϊκή Ένωση προωθούν σταθερά «λύσεις» – ανοιχτής ή συγκαλυμμένης – διχοτόμησης στην Κύπρο. Το πρόβλημα συνεχίζει να υπάρχει, αναζητώντας λύση που να βασίζεται στον αγώνα του κυπριακού λαού για τον τερματισμό της κατοχής. Λύση που να ικανοποιεί το δίκαιο αίτημα για μια Κύπρο ενιαία, ανεξάρτητη, ένα και όχι δύο κράτη, με μία και μόνη κυριαρχία, μία ιθαγένεια και διεθνή προσωπικότητα, ελεύθερη από ξένες βάσεις και στρατεύματα, κοινή πατρίδα των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων, χωρίς ξένους εγγυητές και προστάτες, με τον κυπριακό λαό πραγματικά κυρίαρχο στον τόπο του.
Θεματοφύλακας ιστορικής μνήμης
