Ευγένιος Ποτιέ, ο επαναστάτης ποιητής της Παρισινής Κομμούνας
Γνωστή σε όλους η εικόνα. Οι αριστερές γροθιές ψηλά, οι κόκκινες σημαίες ψηλά να ανεμίζουν στον αέρα της επανάστασης. Τα πρόσωπα σφιγμένα, τα μάτια που πετούν φλόγες, τα στήθη που φουσκώνουν και τα χείλη που τραγουδούν:
Εμπρός της γης οι κολασμένοι
Της πείνας σκλάβοι εμπρός-εμπρός
Το δίκιο απ’ τον κρατήρα βγαίνει
Σα βροντή σαν κεραυνός
Φτάνουν πια της σκλαβιάς τα χρόνια
Τώρα εμείς οι ταπεινοί της γης
Που ζούσαμε στην καταφρόνια
Θα γίνουμε το παν εμείς.
Στον Αγώνα Ενωμένοι
Κι ας μη λείψει κανείς
Ω! Να ‘τη, μας προσμένει
Στον κόσμο η Διεθνής.
Θεοί, αρχόντοι, βασιλιάδες
Με πλάνα λόγια μας γελούν
Της γης οι δούλοι κι οι ραγιάδες
Μοναχοί τους, θα σωθούν
Για να σπάσουμε τα δεσμά μας
Για να πάψει πια η σκλαβιά
Να νιώσουν πρέπει τη γροθιά μας
Και της ψυχής μας τη φωτιά
Στον Αγώνα Ενωμένοι
Κι ας μη λείψει κανείς
Ω! Να ‘τη, μας προσμένει
Στον κόσμο η Διεθνής.
Εμπρός, μονάχη μας ελπίδα
Ειν’ η σφιγμένη μας γροθιά
Κάτω οι πολέμοι και η πατρίδα
Ζήτω, ζήτω η λευτεριά
Και αν τολμήσουν και αντικρίσουν
της ψυχής μας τους κεραυνούς
θα δούνε τότε αν μπορούνε
πως θα είναι οι σφαίρες μας για αυτούς
Στον Αγώνα Ενωμένοι
Κι ας μη λείψει κανείς
Ω! Να ‘τη, μας προσμένει
Στον κόσμο η Διεθνής.
Είναι ο «Ύμνος της Διεθνούς», «L’ Internationale» που γράφτηκε από τον εργάτη, ποιητή Ευγένιο Ποτιέ (Eugène Edine Pottier, 1816-1887) στα οδοφράγματα της Κομμούνας του Παρισιού τον Μάιο του 1871 και μελοποιήθηκε από τον επίσης εργάτη Πιερ Κρετιέν Ντε Γκε(ϋ)τέρ (Pierre Chretien De Geyter 1848 – 1932) το 1888. Θα γινόταν έπειτα από λίγα χρόνια επίσημος ύμνος του παγκόσμιου εργατικού κινήματος. Ακούστηκε σε όλους τους κοινωνικούς αγώνες από τότε που γράφτηκε μέχρι σήμερα και μεταφράστηκε σε πάνω από 100 γλώσσες.
Ο ποιητής Δημήτρης Δημητριάδης με ψευδώνυμο Ρήγας Γκόλφης ήταν πρώτος που μετέφρασε τη «Διεθνή» στα ελληνικά, στην εφημερίδα «Εργάτης» του Βόλου, το 1909. Η μετάφραση που θα επικρατούσε όμως και που μας είναι και σήμερα γνωστή, είναι αυτή που έγινε από έναν νεαρό σοσιαλιστή, με το ψευδώνυμο Γιάννης Πικρός, γύρω στο 1915.
Ευγένιος Ποτιέ. Εργάτης, αγωνιστής και τροβαδούρος των δίκιων της εργατικής τάξης, της τάξης του, της οποίας βίωσε με όλο του το είναι τις νίκες και τις ήττες.
Ο Β.Ι. Λένιν με ευκαιρία της συμπλήρωσης 25 χρόνων από το θάνατο του Ποτιέ γράφει ένα άρθρο στην «Πράβδα» για να τον τιμήσει όπου αναφέρει:
«Το Νοέμβρη του περασμένου χρόνου, του 1912, έκλεισαν 25 χρόνια από την ημέρα του θανάτου του Γάλλου ποιητή – εργάτη Ευγένιου Ποτιέ, που έγραψε τον περίφημο προλεταριακό Ύμνο της Διεθνούς («Εμπρός της Γης οι κολασμένοι» κτλ.).
Ο Ύμνος αυτός μεταφράστηκε σ’ όλες τις ευρωπαϊκές, και όχι μόνο, γλώσσες. Σ’ όποια χώρα κι αν βρεθεί ένας συνειδητός εργάτης, όπου κι αν τον ρίξει η μοίρα, όσο κι αν νιώθει τον εαυτό του ξένο, χωρίς γλώσσα, χωρίς γνωστούς, μακριά από την πατρίδα του, μπορεί να βρει συντρόφους και φίλους με το γνωστό σκοπό του Ύμνου της Διεθνούς.
Οι εργάτες όλων των χωρών άρπαξαν τον Ύμνο του πρωτοπόρου τους μαχητή, του προλετάριου – ποιητή, και τον έκαναν παγκόσμιο προλεταριακό ύμνο.
Και οι εργάτες όλων των χωρών τιμούν τώρα τον Ευγένιο Ποτιέ. Η γυναίκα και η κόρη του ζουν ακόμη και ζουν μέσα στη φτώχεια, όπως ζούσε σ’ όλη του τη ζωή ο ποιητής του Ύμνου της Διεθνούς. Ο Ευγένιος Ποτιέ γεννήθηκε στο Παρίσι στις 4 του Οχτώβρη 1816.
Ήταν μόλις 14 χρόνων, όταν σύνθεσε το πρώτο του τραγούδι και το τραγούδι αυτό τιτλοφορούνταν «Ζήτω η ελευθερία!». Το 1848 πήρε μέρος σαν μαχητής των οδοφραγμάτων στη μεγάλη μάχη των εργατών ενάντια στην αστική τάξη.
Ο Ποτιέ γεννήθηκε σε φτωχή οικογένεια και σ’ όλη του τη ζωή έμεινε φτωχός, προλετάριος. Έβγαζε το ψωμί του συσκευάζοντας κιβώτια και αργότερα κάνοντας ζωγραφιές πάνω σε υφάσματα.
Από το 1840 ο Ευγένιος Ποτιέ απαντούσε σε όλα τα σπουδαία γεγονότα της ζωής της Γαλλίας με το μαχητικό του τραγούδι, αφυπνίζοντας τη συνείδηση των καθυστερημένων, καλώντας τους εργάτες να ενωθούν, μαστιγώνοντας την αστική τάξη και τις αστικές κυβερνήσεις της Γαλλίας.
Στην περίοδο της Μεγάλης Κομμούνας του Παρισιού (1871) ο Ποτιέ εκλέχτηκε μέλος της. Από τις 3.600 ψήφους, αυτός πήρε τις 3.352. Συμμετείχε σ’ όλα τα μέτρα της Κομμούνας, της πρώτης αυτής προλεταριακής κυβέρνησης.
Η πτώση της Κομμούνας ανάγκασε τον Ποτιέ να καταφύγει στην Αγγλία και στην Αμερική. Τον περίφημο Ύμνο της Διεθνούς τον έγραψε τον Ιούνη του 1871, την άλλη μέρα, μπορούμε να πούμε, μετά την αιματηρή ήττα του Μάη.
Η Κομμούνα καταπνίγηκε… αλλά η «Διεθνής» του Ποτιέ διακήρυξε τις ιδέες της σ’ όλο τον κόσμο, κι αυτή ζει τώρα όσο ποτέ άλλοτε.
Το 1876, στην εξορία, ο Ποτιέ έγραψε το ποίημα: «Οι εργάτες της Αμερικής στους εργάτες της Γαλλίας». Στο ποίημα αυτό απεικόνιζε τη ζωή των εργατών κάτω από το ζυγό του καπιταλισμού, την εξαθλίωσή τους, τη βασανιστική εργασία τους, την εκμετάλλευσή τους, τη σταθερή πεποίθησή τους για την επικείμενη νίκη της υπόθεσής τους.
Μόνο ύστερα από εννιά χρόνια μετά την Κομμούνα, ο Ποτιέ γύρισε στη Γαλλία κι αμέσως μπήκε στο «Εργατικό Κόμμα». Το 1884 εκδόθηκε ο πρώτος τόμος των ποιημάτων του. Το 1887 εκδόθηκε ό δεύτερος τόμος με τον τίτλο: «Επαναστατικά τραγούδια».
Πολλά άλλα τραγούδια του ποιητή – εργάτη εκδόθηκαν πια μετά το θάνατό του.
Στις 8 του Νοέμβρη 1887 οι Παρισινοί εργάτες συνόδευσαν στο νεκροταφείο Pare Lachaise, όπου είναι θαμμένοι οι εκτελεσθέντες κομμουνάροι, τη σορό του Ευγένιου Ποτιέ. Η Αστυνομία ματοκύλισε τους εργάτες, για να αποσπάσει από τα χέρια τους την κόκκινη σημαία. Τεράστιες μάζες πήραν μέρος στην κηδεία. Από παντού αντηχούσαν οι ιαχές: «Ζήτω ο Ποτιέ!».
Ο Ποτιέ πέθανε μέσα στη φτώχεια. Άφησε όμως πίσω του ένα αληθινά αθάνατο πνευματικό μνημείο. Ήταν ένας από τους πιο μεγάλους προπαγανδιστές με το τραγούδι. Όταν έγραψε το πρώτο τραγούδι του, οι σοσιαλιστές εργάτες μετριούνταν το πολύ πολύ σε
δεκάδες. Τώρα το ιστορικό τραγούδι του Ευγένιου Ποτιέ το ξέρουν δεκάδες εκατομμύρια προλετάριοι…».
