Γιώργης Φαρσακίδης ο καλλιτέχνης των αγώνων του λαού
«Την ευτυχία ή θα την γευτείς ή θα την προετοιμάσεις για τους άλλους. Και τα δυο μαζί δε γίνεται. Η ζωή σε διάλεξε για να την υπηρετήσεις»
Μενέλαος Λουντέμης.
Άνθρωπος, σύντροφος, φίλος, επαναστάτης, ήρωας, ουμανιστής, αλτρουιστής, γεμάτος ανυστερόβουλη φροντίδα για το καλό των άλλων. Ακάματος εργάτης της τέχνης, υπηρέτης του λόγου και των εικαστικών. Έχοντας μια σχέση βαθύτερη με την ελληνική ιστορία, ο αιώνιος επαναστάτης, ο πανανθρώπινος Γιώργης, σύμβολο της ιστορίας του τόπου μας, χαράκτης, ζωγράφος και λογοτέχνης, μαχητής της ΕΑΜικής Αντίστασης, αγωνιστής της ζωής, έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα πριν δύο χρόνια, στις 22 Ιούλη 2020, σε ηλικία 94 ετών. Ο Γιώργος Φαρσακίδης γεννήθηκε το 1926 στην Οδησσό της Σοβιετικής Ένωσης, γιος του Αναστάση Φαρσακίδη. ΑνταρτοΕΠΟΝίτης, δεκαοχτώ χρόνων, τραυματίστηκε δύο φορές σε μάχη με Γερμανούς και Βούλγαρους και έμεινε ανάπηρος στα δύο του χέρια. Για δεκαεξίμισι χρόνια έχει κάνει σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και άλλους τόπους κράτησης ─ Μακρόνησος, Αϊ-Στράτης, Γυάρος, Λέρος. Στην εξορία γνωρίστηκε με τους καλλιτέχνες Χρήστο Δαγκλή, Γιάννη Ρίτσο, Μενέλαο Λουντέμη, Μάνο Κατράκη κλπ.
Αυτοδίδακτος, στους τόπους της κράτησής του, ζωγραφίζει θέματα με περιεχόμενο από τη ζωή των συγκρατούμενων συναγωνιστών του κι αργότερα από τους αγώνες του ελληνικού λαού. Γίνεται ο λαϊκός, επαναστάτης καλλιτέχνης, που με τα τσακισμένα χέρια, μαζί με λεπτά προσωπικά συναισθήματα και ευαισθησίες, έμελλε να εκφράσει με βάθος και ταλέντο την ψυχή και την πνοή των λαϊκών αγώνων. Μετά την πτώση της χούντας, ο Γ. Φαρσακίδης δημοσιεύει εργασίες του σ’ εφημερίδες, εκθέτει και κυκλοφορεί τα έργα του. Ακάματος δημιουργός, συνεχίζει τη δραστηριότητα του οργανώνοντας εκθέσεις των εικαστικών του έργων, ταξιδεύοντας και συγγράφοντας μια σειρά βιβλίων που αφορούν τόσο τα προσωπικά του βιώματα, όσο και δοκίμια σε θέματα ιστορικά και φιλοσοφικά. Ο Γιώργης Φαρσακίδης πραγματοποίησε δεκάδες εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πολυγραφότατος και πολυδιαβασμένος εξέδωσε πάνω από τριάντα βιβλία, με εικαστικές δημιουργίες ή πεζογραφήματα. Έγραψε παράλληλα σε εφημερίδες και περιοδικά. Το τελευταίο του βιβλίο, με τίτλο «Η καινούργια πατρίδα» κυκλοφόρησε τον Φλεβάρη του 2020, από τις Εκδόσεις «Σύγχρονη εποχή».
Ο Γιώργης Φαρσακίδης δήλωνε σε παλαιότερη συνέντευξή του:
«Είναι μια ζωή την οποία ποτέ δε θα ‘θελα ν’ αλλάξω. Όπως δεν άλλαξα και την πίστη μου κι ας απομυθοποιήθηκαν κάποια πράγματα. Το ιδανικό παρέμεινε το ίδιο. Ο Λένιν έλεγε ότι κομμουνιστής είναι εκείνος που συμβάλλει, ώστε να προωθήσουμε, έστω κι ένα βηματάκι, προς την επανάσταση. Ούτε μεγάλα λόγια, ούτε εξάρσεις. Απλώς, πρακτικά, να συμβάλλεις με ένα μικρό λιθαράκι. Αυτό που μπορεί να προσφέρει ο καθένας. Για μένα οι ιδέες του σοσιαλισμού συνοψίζονται στη φράση «να ανθρωπέψει ο άνθρωπος». Για μένα θα υπάρχει πάντα η «Ιθάκη» μου, η ιδεολογία μου. Ποτέ δε θα ‘θελα να κάνω συμβιβασμό, να κάνω πίσω, να αρνηθώ. Αυτό ποτέ δε θα το κάνω».
Γνώρισε καθολική αποδοχή, αλλά και την προσοχή ειδικών. Έχουν δημοσιευθεί σχετικά εξειδικευμένες εργασίες και έχουν πραγματοποιηθεί δημόσιες παρουσιάσεις από ειδικούς. Η εικαστική και η λογοτεχνική του δουλειά γίνεται γνωστή στη Σοβιετική Ένωση κι άλλες χώρες. Επαινετική κριτική και παρουσίαση της δουλειάς του δημοσιεύονται στην «Πράβντα», στην «Ισβέστια», στη «Σαβιέτσκαγια Κουλτούρα» και άλλα έντυπα της Σοβιετικής Ένωσης. Καλεσμένος από την εφημερίδα «Πράβντα» στο γιορτασμό για τα 30χρονα της Αντιφασιστικής Νίκης, ο Γιώργης Φαρσακίδης τιμήθηκε το 1975 για την αγωνιστική και καλλιτεχνική του δραστηριότητα με το Ανώτατο Χρυσό Μετάλλιο της Σοβιετικής Επιτροπής Ειρήνης. Το 1984, το βιβλίο του «Η Πρώτη Πατρίδα» πήρε το πρώτο βραβείο της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών.
Το βιβλίο του «Ημερολόγιο του βουνού», είναι γεμάτο από πόλεμο για λευτεριά και ανθρώπινο συναίσθημα. Από τις πρώτες σελίδες του ο αναγνώστης νιώθει να απαντώνται πολλά ερωτήματά του σχετικά με τη γενιά των αγωνιστών («δρακογενιά» την αποκαλεί ο Γιώργης) που πέρασαν από «σαράντα κύματα», χωρίς οι συμπληγάδες της ιστορίας να τους συνθλίψουν, και που συνοψίζονται στο εξής: «Από τι υλικό φτιάχνονται οι ήρωες; Η απάντηση είναι απλή, γι’ αυτό και δύσκολη: από τα ίδια υλικά που είναι φτιαγμένος ο άνθρωπος».
Τα έργα του Γιώργη Φαρσακίδη μοσχοβολάνε τον ιδρώτα και το αίμα αυτής της δρακογενιάς. Τα όνειρα, τις αγωνίες, τον πόνο, την πίστη, τη συνέπεια όσων έπεσαν και όσων επέζησαν. Άξιος γιος αυτής της δρακογενιάς ο Γιώργης, συνέχισε το δρόμο του σ’ ένα αδιάκοπο ταξίδι γεμάτο φουρτούνες, πολλές, αλλά και στιγμές μπουνάτσας. Αλύγιστος σαν ατσάλι στη μάχη ενάντια στο άδικο, με τη φλόγα της ψυχής του αναμμένη από την αγάπη για το δίκιο, για τη ζωή, για τον άνθρωπο, μέσα του κυοφορούνται τα πανανθρώπινα ιδανικά. Αντιμετώπισε τα πάντα με υπεράνθρωπη αντοχή αλλά και πηγαίο χιούμορ, που ποτέ δεν τον εγκατέλειψε. Υπήρξε μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας και της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.
Το πατρικό του σπίτι στην γενέτηρά του στην Οδησσό, το δώρισε ο ίδιος στο Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού. Όταν συναντήθηκε στο βουνό με τον σοβιετικό επιτετραμμένο Γκριγκόρι Ποπώφ, του ζήτησε να μην κατεδαφιστεί το σπίτι και να παραμείνει σαν μνημείο, όπως και έγινε. Το σημερινό μουσείο, σπίτι της Φιλικής Εταιρείας στην Οδησσό.
Ο Γιώργης ήταν κομμουνιστής με βαθιά στράτευση. Για όσους τον γνώρισαν ήταν ένας παραδειγματικός αγωνιστής της ζωής, που παρά τις πολλές δοκιμασίες του κουβαλούσε μια ακούραστη δημιουργικότητα. Έζησε, πολέμησε, διάβασε, δημιούργησε, ταξίδεψε στον κόσμο, η προσφορά του αναγνωρίστηκε στα μήκη και τα πλάτη της γης, τιμήθηκε, «γέμισε» από αγάπη, αυτός ο «αξεδίψαστος της ζωής»… Με το σκαρπέλο του, το πινέλο του και το μολύβι του κατέγραψε την πρόσφατη ιστορία του τόπου μας. Κέρδισε στη μνήμη μας τον τίτλο του ταλαντούχου καλλιτέχνη και αφοσιωμένου αγωνιστή, του ζωγράφου του λαού κι έτσι θα τον θυμόμαστε πάντα.
