Τι παίζει τώρα εκεί έξω – η γεωπολιτική επί των αγωγών αερίου και των ψηφιακών μέσων συναλλαγών | του Γιάννη Χατζηχρήστου
Ή οι καραμπόλες διευθέτησης της αρχιτεκτονικής της νέας μετα-παγκοσμιοποίησης —όπως εξελίσσεται, η «οπλοποίηση» των δικτύων αερίου και μια «αλλιώς» ερμηνεία της αιτίας των στρατιωτικών συγκρούσεων εδώ τριγύρω.
Στην προηγούμενη παγκοσμιοποίηση που ξεκίνησε με την λήξη του προηγούμενου Ψυχρού Πόλεμου και έληξε με την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τα πράγματα ήταν σχετικά απλά:
►Τα πάντα γίνονταν διεθνώς με συναλλαγές μόνο με δολάρια, που μπορούσαν να παραχθούν σωρηδόν και ανεξέλεγκτα από δάνεια από το 1971 και μετά. Και να παράγουν, ακόμα πιο ανεξέλεγκτα αυτά, φούσκες γκρι χρήματος από τις οποίες χρηματοδοτούσε ο νεοφιλελευθερισμός την επίπλαστη οικονομική επιτυχία του, παράγοντας έτσι και μεγάλες ανισότητες παντού.
►Ο έλεγχος της τιμής του δολαρίου επιτυγχάνονταν με τον έλεγχο της ροής (άρα και της τιμής) του πετρελαίου. Κύρια μέθοδος μεταφοράς του, τα τάνκερ και πολύ λίγα δίκτυα αγωγών (όσα στον χάρτη παρακάτω που απεικονίζει τον τρόπο που λειτουργεί σήμερα ο πλανήτης). Αρκούσε μέχρι τώρα η στρατιωτική παρουσία του χωροφύλακα–ΗΠΑ σε κύριες πετρελαιοπαραγωγές χώρες, μερικοί τοπικοί πόλεμοι και μερικές κυρώσεις μέσω του διατραπεζικού δικτύου SWIFT και τα άτακτα παιδιά συνετίζονταν.
Συνοπτικά όλο αυτό το σύστημα (που συμφωνήθηκε στην Ουάσιγκτον από τους τότε G5 το 1986) και που το συνηθίσαμε ως φυσιολογικό να ισχύει από το 1971 και μετά, μπορείς να το πεις και ως «weaponization του δολαρίου».
■ Πρώτη φορά το σύστημα αυτό απειλήθηκε μετά την οικονομική κρίση του 2008, όταν οι χώρες BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότιος Αφρική) άρχισαν να σχηματοποιούνται ως χαλαρή οικονομική πλατφόρμα πολιτικής και οικονομικής συνεννόησης βάσει ενός σχεδίου της Goldman Sachs του 2003. Ο στόχος του, να διαιωνιστεί το ισχύον χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Το 2009 οι ΒRICS πήγαν να ξεφύγουν όμως. Απείλησαν με εγκατάλειψη του δολαρίου στις διεθνείς τους συναλλαγές, που τους φόρτωνε την πληθωρισμό των ΗΠΑ ως κόστος, και την αντικατάσταση του από το τότε ανερχόμενο ευρώ.
Μια στέκια στον αδύναμο κρίκο της Ευρωζώνης, την Ελλάδα, αρκούσε τότε για να μετατρέψουν οι μυωπικοί ηγέτες της ΕΕ μια περιφερειακή κρίση χρέους σε μείζονα οικονομική κρίση του ευρώ. Έχασε έκτοτε αυτό το λεγόμενο momentum του, αναδεικνύοντας μέχρι σήμερα και όλες του τις αδυναμίες της Ένωσης.
Το λες αυτό καί «πρώτο αυτοπυροβολισμό του ποδιού της ΕΕ». Ο δεύτερος και ο τρίτος αυτοπυροβολισμός της ΕΕ έγιναν πρόσφατα.
■ Η δεύτερη σοβαρή απειλή του συστήματος δολάριο–ενέργεια ήρθε σταδιακά από την εξέλιξη του ίντερνετ και τις ψηφιακές τεχνολογίες, που έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται σε αυτό. Κυρίως από τής λεγόμενες τεχνολογίες blockchain, που άρχισαν να αναπτύσσονται και να αναπτύσσουν γρήγορα αποκεντρωμένα συστήματα στα πάντα, μετά την πρώτη επιτυχή εφαρμογή τους σε νέου τύπου μέσα ψηφιακών συναλλαγών. Με τα λεγόμενα «κρυπτονομίσματα».
Αυτά ανακαλύφτηκαν από την ανάγκη αντιμετώπισης των συνεπειών νέων πιθανών τραπεζικών κρίσεων, όπως εκείνη του 2008, και που σήμερα εντοπίζονται ως απειλές από την τεράστια «φούσκα» τοξικών τραπεζικών προϊόντων που έχει συσσωρευτεί και απειλεί (πραγματικά) όλο τον πλανήτη με πλήρη οικονομική κατάρρευση.
Κάπου το project όμως bitcoin, το πρώτο διάσημο είδος αυτής της κατηγορίας, ξεστράτησε. Ιδιαίτερα όταν μπήκαν ορισμένα από αυτά τα μέσα συναλλαγών να διαπραγματεύονται ως εμπορεύματα στην Wall Street, αλλά και όταν άρχισε να αντικαθίσταται το bitcoin από νέα αντίστοιχα τεχνολογικά κατασκευάσματα εξυπηρέτησης των ψηφιακών συναλλαγών. Άρχισαν να εισβάλουν δυναμικά παντού από το 2018 και χωρίς τους περιορισμούς του τραπεζικού συστήματος σχεδόν σε όλους τους τομείς της οικονομίας, μέχρι που τα ανακάλυψε η Blackrock, η δεύτερη σήμερα οικονομική δύναμη στον πλανήτη με πορτοφόλι 15 τρις $. Σχεδιάζει τώρα να αντικαταστήσει το φθίνον κλασσικό δολάριο με ένα νέο ψηφιακό νόμισμα επί των ίδιων τεχνολογιών του bitcoin. Μόνο που τώρα αντί από δάνεια, θα παράγεται λέει, από τις αξίες των μετοχών των εταιριών που ελέγχει η Blackrock.
Καθόλου τυχαία η σχετική απόφαση των G7 στην Κορνουάλη, αυτή που έθεσε τέλος στην συνεννόηση της Ουάσιγκτον του 1986. Με μεγάλες ιδέες την «Πράσινη» και την Ψηφιακή μετάβαση, χτίζει τα θεμέλια ενός νεοφιλελευθερισμού ver2.0 επί της παντοκρατορίας του δικού της αμερικανικού ψηφιακού νομίσματος!
Οι κεντρικές τράπεζες, για να αντέξουν σε αυτόν τον ανταγωνισμό, προσπαθούν να δημιουργήσουν ψηφιακές ρέπλικες (με τις ίδιες τεχνολογίες του bitcoin και αυτές), για την ψηφιακή μετάλλαξη των σημερινών νομισμάτων — μπας και έτσι επιβιώσουν. Και έτσι πριονίζουν το κλαδί που κάθονται, τις εμπορικές τράπεζες, που απειλούνται με στρατηγικό αφανισμό.
Και όλα αυτά παρά τον θόρυβο που δημιουργούνται από την εμφάνιση του ψηφιακού γουάν, του υπό κατασκευή αντιδολάριου του Πούτιν, της κρυπτοκορώνας της Σουηδίας ή του ψηφιακού νομίσματος της Νιγηρίας. Όμως και αυτά θα συνεχίσουν να εξαρτώνται από την βιωσιμότητα των πρωτογενών δανείων που δημιούργησαν το κάθε νόμισμα (ψηφιακό ή μη) που κυκλοφορεί.
Η υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών από την Κίνα κυρίως, και δευτερευόντως και από πετρελαιοπαραγωγές χώρες της Μέσης Ανατολής (ΗΑΕ, Σ. Αραβία) και της Αφρικής (Νιγηρία) άλλαξαν τελείως τους όρους του γεωπολιτικού παίγνιου. Τώρα όλοι τρέχουν να φτιάξουν τέτοιου είδους ψηφιακά μέσα συναλλαγών, που κινούνται εξωτραπεζικά και παρακάμπτουν το SWIFT. Το διατραπεζικό δηλαδή σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων, επί του οποίου εφαρμόζεται το weapon δολάριο ως μέσο γεωστρατηγικής επιβολής.
Πιο απειλητική φαίνεται και η διάθεση της Ρωσίας, ιδιαίτερα μετά τις κυρώσεις που της επιβλήθηκαν μετά από την εισβολή της στην Ουκρανία, με ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ενός νέο ψηφιακού αντι-δολάριου, ικανού να αποσπάσει από τις ΗΠΑ όλο τον έλεγχο που έχουν, μέσω του ΔΝΤ, στους πόρους των καταχρεωμένων χωρών του οικονομικού νότου. Φυσικά για να μπουν, μετά από λίγο, υπό την εποπτεία ενός κινεζικού ΔΝΤ, που ήδη δημιουργήθηκε το καλοκαίρι του 2022.
Παρ όλα αυτά, είναι ακόμα αδύνατη η συμφωνία ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ για μια κοινή στρατηγική αντιμετώπισης του κινδύνου στο συστημικό τους τραπεζικό σύστημα από την ολοένα μεγαλύτερη και διαρκώς πιο ευφάνταστη ανάπτυξη νέων αποκεντρωμένων οικονομικών εργαλείων και από μικρές ομάδες παραγωγών τεχνολογιών. Όπως πχ τα DeFi ή τα NFTs. Η ΕΕ έφτιαξε ένα κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας τους το 2023 (Κανονισμός MICA), η Ουάσιγκτον ακόμη πελαγοδρομεί προσπαθώντας να κερδίσει τον χρόνο που έχασε στην τετραετία Τραμπ.
■ Έτσι, με αυτό τον πολύπλοκο νομισματικό πόλεμο σε εξέλιξη και με νέους «παίκτες» σε αυτόν, εκτός ελέγχου από τα συνήθη συστήματα και κόλπα που άνθισαν τον 20ο αιώνα, απέμεινε μόνο ο έλεγχος των ροών της ενέργειας και των δικτύων των logistics για να καθορίζει τους κλασσικούς χάρτες επιρροών των ζωνών με τα κράτη επί της νέας μετα-παγκοσμιοποίησης.
■ Με δυο λόγια, έχουμε περάσει από το «weaponization του δολαρίου» στο «weaponization των ενεργειακών δικτύων».
Βεβαίως αυτά θα ισχύουν μέχρι το 2050 περίπου, αφού μέχρι τότε η ενέργεια θα είναι κυρίως η περιεχόμενη στο μεταβατικό στρατηγικό καύσιμο του πλανήτη, το φυσικό αέριο, σταδιακά ανακατεμένο με υδρογόνο, μέχρι το δεύτερο να αντικαταστήσει το φυσικό αέριο (δες σχετικά τι αποφάσισαν σχετικά οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες της Κεντρικής Ασίας).
Το φυσικό αέριο όμως, σε αντίθεση με το πετρέλαιο, διανέμεται κυρίως μέσω αγωγών και δευτερευόντως με καράβια μεταφοράς του υγροποιημένο με την μορφή του LNG (ο υφιστάμενος στόλος καραβιών μπορεί να μεταφέρει το 2-3% της σχετικής ζήτησης).
Από τους ίδιους αυτούς αγωγούς σχεδιάζουν ότι θα μεταφέρεται και το επόμενο στρατηγικό καύσιμο, το υδρογόνο, πάλι πάνω κάτω από τις ίδιες περιοχές παραγωγής του φυσικού αερίου προς τις μεγάλες αγορές κατανάλωσης ενέργειας. Τις ΗΠΑ, την ΕΕ, την Κίνα και την ανερχόμενη βιομηχανικά Ινδία.
Η στρατηγική «όλα από ΑΠΕ» και «πράσινο υδρογόνο», δηλαδή η αντίστοιχη αποκέντρωση (decentraizaion) στα συστήματα παραγωγής και διανομής ενέργειας έχει, δυστυχώς, πολλές ακόμα αδυναμίες (έλλειψη σπανίων μετάλλων, κόστη επενδύσεων και κόστος παραγωγής/αποσβέσεων που επιτείνει τις ανισότητες), που μόνο στραβοί γραφειοκράτες και κάτι άσχετοι πολιτικοί, σαν τους δικούς μας, δεν τις βλέπουν. Και έτσι «σνομπάρουν» τα δίκτυα φυσικού αερίου και όσο φυσικό αέριο υπάρχει στην Ανατολική Μεσόγειο. 2ος αυτοπυροβολισμός της ΕΕ. Και των δύο ποδιών της ΕΕ αυτή την φορά.
Τις βλέπουν όμως αυτές τις αδυναμίες ως ευκαιρία επιβίωσης οι απειλούμενοι τραπεζίτες, που συνεχίζουν να χρηματοδοτούν ΜΟΝΟ φαραωνικού τύπου ιεραρχικά ενεργειακά συστήματα, ανεξαρτήτως πράσινου ή άλλου χρώματος ενέργειας και της αποτύπωσης των επιπτώσεων τους στο περιβάλλον. Οι ενεργειακές κοινότητες, και οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί, σε καθυστερημένες πολιτικά χώρες, όπως η Ελλάδα, αντιμετωπίζονται ακόμα από τους κυβερνώντες πολύ εχθρικά.
■ Ο στόχος τους είναι μπας και σώσουν τις τράπεζες και τον τρόπο που παράγουν κεντροποιημένα το χρήμα σήμερα, όχι το κλίμα!
Όμως ο έλεγχος της ροής της ενέργειας μέσω αγωγών (και δευτερευόντως και των logistics) προϋποθέτει τον γεωπολιτικό έλεγχο σε ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΣΥΝΝΕΧΕΣ ανάμεσα σε φιλικές–συνεργαζόμενες χώρες! Και πάνω σε αυτή την νέα πραγματικότητα, γίνονται τώρα καραμπόλες, που με την σειρά τους γεννούν και θα συνεχίζουν να γεννούν διαρκώς κρίσεις και συγκρούσεις οριοθέτησης διακριτών και ελάχιστα συναλλασσομένων μεταξύ τους ζωνών για αρκετά χρόνια.
Έτσι «έσκασαν» μερικές τέτοιες κρίσεις–πράξεις διευθέτησης ορίων εμπορικών ζωνών μετά την ήττα των ΗΠΑ και την εγκατάλειψη του Αφγανιστάν το 2021, όπως:
◊ Οι διαρκείς πόλεμοι Αρμενίας–Αζερμπαιζάν, που στην πραγματικότητα είναι οι αντιπρόσωποι των αντικρουόμενων συμφερόντων Ρωσίας, Τουρκίας και Ιράν σε σχέση με τον ρόλο που θα έχει ο καθένας στον έλεγχο των νέων ενεργειακών και εμπορευματικών διαδρομών Νότου–Βορρά από την Ινδία μέχρι την Μόσχα, δηλαδή στην παράκαμψη του Σουέζ. Εθνοκαθάρισαν 120.000 Αρμένιους από την στρατηγική θέση του Ναγκόρνο–Καραμπάχ και δεν ακούστηκε ούτε κιχ.
◊ Η βίαιη καταστολή μιας εξέγερσης στο Καζακστάν, με χαρακτηριστικά «Αραβικής Άνοιξης» που φαίνεται ότι προκλήθηκε με υποστήριξη της Άγκυρας το 2021. Η γρήγορη επέμβαση της Μόσχας «έκοψε την φόρα» στον Ερντογάν, που ήθελε να καλύψει το αμερικανικό κενό μέχρι το Αφγανιστάν με διευρυμένο ρόλο της Τουρκίας.
◊ Η καραμπόλα συνεχίστηκε στην Ουκρανία με την Ρωσική εισβολή, πάλι με τους ίδιους πρωταγωνιστές. Αλλά αυτή την φορά και με έμμεση εμπλοκή και των ΗΠΑ, που δεν δίστασε να θυσιάσει το ευρώ και την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ για να προστατέψει την ισχύ του όπλου–δολαρίου της όσο περισσότερο χρόνο γίνεται.
Και σε αυτή την περίπτωση φαίνεται πλέον πεντακάθαρα η τακτική weaponization των δικτύων που εφαρμόζουν και οι δύο ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΑ κύριοι αντίπαλοι ΗΠΑ και Ρωσία. Στοχεύουν στο μαλακό υπογάστριο της ΕΕ, το ζαλισμένο της νόμισμα, που τείνει να εξαφανιστεί από τον χάρτη των σοβαρών διεθνών νομισμάτων για εμπορικές συναλλαγές.
Με την λήξη αυτής της κρίσης, θα έχει επιτευχθεί ο αρχικός της στόχο: η οικονομική αιμορραγία της ΕΕ μέσω πανάκριβου αέριου από τις ΗΠΑ και την Ρωσία. Ενδεχομένως θα λήξει όπως όπως με κάποιο συμβιβασμό ΗΠΑ–Ρωσίας για τα όρια ισχύος της ζώνης υπό την Κίνα στα δυτικά. Η συμφωνία CAI (Comprehensive Agreement on Investment) EE–Κίνας και οι Nordstream1 & 2 καταστράφηκαν, ενώ εύκολη ήταν και η διακοπή των ροών αερίου από την Αλγερία προς την ΕΕ (μπήκε ήδη σε κυρώσεις) και τον Turkstream, όπου εκτός από Ρωσικό αέριο διοχετεύονται ακόμα προς την ΕΕ από τις χώρες περί την Κασπία.
Το ΠΩΣ θα διακοπεί η διοχέτευση και του ρωσικού αερίου από τον Turkstream, καθορίζει μεσοπρόθεσμα και την τύχη του καθεστώτος Ερντογάν. Και ενδεχομένως και της συνοχής της Τουρκίας.
◊ Η έναρξη σοβαρών εχθροπραξιών ανάμεσα στο Κουρδικό Β. Ιράκ με το Ιράν και με αφορμή την εξέγερση των γυναικών στο Ιράν πριν 1,5 χρόνο.
◊ Τα στρατιωτικά πραξικοπήματα στην Υποσαχάρια Αφρική (Μάλι, Σουδάν, Μπ. Φάσο) και η συνέχιση των τρομοκρατικών επιθέσεων ισλαμιστών, υποστηριζόμενων από το Κατάρ και την Τουρκία, στην Μοζαμβίκη και άλλες περιοχές της Αφρικής με σοβαρά κοιτάσματα αερίου.
Έτσι, καθυστερεί τουλάχιστον για 2-3 χρόνια η πλήρης αντικατάσταση των ρωσικών ροών αερίου από την Αφρική, χρόνος που χρειάζεται για να ολοκληρωθούν οι νέοι αγωγοί διοχέτευσης αυτών των ποσοτήτων ρωσικού αερίου προς την Κίνα και τις άλλες αγορές της Άπω Ανατολής.
♦ Οι πρώτοι μεγάλοι χαμένοι αυτής της σύνθετης ενεργειακής και πολεμικής κρίσης, εκτός από την Ουκρανία, είναι πάλι η ΕΕ, ιδιαίτερα η Γερμανία. Ακολουθεί η Τουρκία, που παρά τα διπλωματικά πυροτεχνήματα ένθεν κακείθεν εν είδει τροχιοδεικτικών, κινδυνεύει με πολύ μεγάλη αστάθεια λόγω του μεγαλομανούς παιχνιδιού των ελίτ της, που τώρα την κάνουν να πατάει σε δύο βάρκες όσο ακόμα επιχειρεί, ορίζοντας στον εαυτό της ρόλο ως Ευρασιατικής- Αφρικανικής περιφερειακής δύναμης. Το διαζύγιο της με την Δύση δείχνει αναπόφευκτο και η πρόσδεση της τουρκικής λίρας με το ψηφιακό αντιδολάριο του Πούτιν-Κίνας, μονόδρομος επιβίωσης της τουρκικής οικονομίας, αφού το ευρώ έχει αποκλειστεί ως επιλογή.
Έτσι, υπό τον Ερντογάν ή σύντομα χωρίς αυτόν, φαίνεται ότι οι ελίτ της Τουρκίας να έχουν διαλέξει αυτή την πορεία. Δεδομένης της αναμενόμενης αντίδρασης των ΗΠΑ, οι της Άγκυρας έχουν γίνει, και θα γίνουν ακόμα περισσότερο, επιθετικοί με όλους τους τούς γείτονες στην προσπάθεια τους να ελέγξουν όσο το δυνατόν περισσότερα ενεργειακά περάσματα αγωγών. Μόνο τότε θα θεωρούνται εντός της νέας ζώνης ως αξιόλογος εταίρος, κατά την νεο–Οθωμανική τους αντίληψη. Έτσι, ΔΕΝ ΘΑ ΔΙΣΤΑΣΟΥΝ τώρα να προβούν και σε ακραίες τυχοδιωκτικές ενέργειες και σε βάρος μας, εκμεταλλευόμενοι τα κενά στρατηγικής της σημερινής ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Ιδιαίτερα στο Λιβυκό και την ανερμάτιστη χωρίς κανένα σχέδιο βάθους ενεργειακή πολιτική του Μητσοτάκη. Με χαρακτηριστικά πλέον όχι μιας αναθεωρητικής χώρας αλλά ως καθαρά ιμπεριαλιστικής, και μάλιστα υπό κυβέρνηση που συμμετέχουν ως εταίροι και καραμπινάτοι φασίστες.
Ότι κερδίσουν εις βάρος μας, θα είναι μετά στοιχείο διαπραγμάτευσης για τους όρους του διαζυγίου τους με την Δύση και η προίκα του γάμου τους με την Ανατολή.
♦ Μετά η Ρωσία θα μπορεί, με την ησυχία της να πάει και αυτή να παίξει τον ρόλο του δεύτερου βιολιού στην ζώνη περί την Κίνα, με το ρούβλι (συμβατικό ή/και ψηφιακό) ενισχυμένο, ως άμεσα συνδεδεμένο πλέον με την ενέργεια που πουλάει ή ελέγχει.
♦ Αυτές όλες οι εξέλιξεις, βάζουν όμως σε σοβαρά διλήμματα την παραδοσιακή φίλη της Ρωσίας, την Ινδία, και η οποία συνεχίζει να θεωρεί απειλή της την Κίνα.
Το πιθανότερο είναι ότι θα κινηθεί αυτόνομα, ίσως τώρα σε συνεργασία με την Βραζιλία, Νότιο Αμερική, Ινδονησία, Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ και το Ισραήλ, για να δημιουργήσει μια νέα ζώνη, τρίτη ανάμεσα στις δυο. Αυτή διαμορφώνεται και με πιθανή σύνδεση της με Αραβικές Χώρες και χώρες της Αφρικής, όπου ήδη έχει διεισδύσει η Ινδία οικονομικά, κυρίως μέσω της Ν. Αφρικής. Η Ινδία θεωρείται ήδη ως το αντίπαλο δέος της πολύ πιο πετυχημένης διείσδυσης της Κίνας στην ίδια περιοχή. Αλλά και της Τουρκίας, που έχει ήδη διεισδύσει για λογαριασμό του Κατάρ, της Ρωσίας ή και της Γερμανίας, για τον έλεγχο των στρατηγικής σημασίας μεταλλείων του Σαχέλ, σε σύγκρουση με την Γαλλία, και στην Λιβύη.
► Η χρήση της ακροδεξιάς Χαμάς για την πρόσφατη ανάφλεξη του Παλαιστινιακού στην Γάζα, είναι η απάντηση της συμμαχίας Πούτιν–Ιράν για να καθυστερήσει 2-3 χρόνια ο κύριος ενεργειακός δρόμος αυτής της ζώνης. Βλέπεις, ούτε το ψηφιακό αντιδολάριο είναι ακόμη έτοιμο.
♦ Ο θείος Σαμ δεν μπορεί να κάνει πλέον και πολλά πράγματα, μέχρι αυτό το παιχνίδι ισχύος ανάμεσα στην Κίνα και την Ινδία να καταλήξει κάπου. Μέχρι τότε θα επιτηρεί στρατιωτικά την ευρύτερη περιοχή μέσω του AUKUS, θα ενισχύει το Ισραήλ και ενδεχομένως να οριοθετήσει και τα όρια της δικής της ζώνης στον Τίγρη–Ευφράτη δια της αναγνώρισης Ανεξάρτητου Κουρδικού κράτους. Και μετά ακολουθεί το ματς Πακιστάν–Ινδίας.
Αλλά αυτό το αμυντικό παιχνίδι που κάνει τώρα ο θείος Σαμ εμπεριέχει όμως και πολλά στοιχεία, που στην αγγλική λέγεται conflict of interests και στην διπλωματική γλώσσα στρατηγική «αχταρμά».
Έτσι, αν δεν πρυτανεύουν στην Ουάσιγκτον άλλες παλαβές ιδέες πανικού και τα κάνουν τελικά όλα Κούγκι, που μπορούν εύκολα να γίνουν με τις πολιτικές υπερβολικής ενίσχυσης του δολαρίου της FED. Τα πράγματα θα δυσκολέψουν αν σε όλο το πιο πάνω γεωπολιτικό παίγνιο με αντίπαλο τον χρόνο δουν π.χ. να χάνεται τελεσίδικα η βολική παντοκρατορία του δολαρίου από τα νέα ψηφιακά νομίσματα (κρατικά η μη). Ή αν αρχίζουν να καταρρέουν οι οικονομίες των ασθενέστερων χώρων σε ντόμινο.
Αν είναι τυχεροί και αυτά δεν συμβούν για κάποιο μαγικό τρόπο θα προσπαθήσουν πάλι στην Ουάσιγκτον στο τέλος, να τα «βρούν» με την Κίνα. Ελπίζοντας να έχουν κερδίσει, ίσως, μέρος του χρόνου που απώλεσαν επί Τραμπ, και που της στοίχισε την τεχνολογική υπεροχή σε 2-3 κρίσιμες τεχνολογίες της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης.
Τούτων λεχθέντων πάλι (εν… συντομία, στο παρόν μακρύ σεντόνι) προκύπτουν δύο κύρια ερωτήματα που μας αφορούν άμεσα:
◘ Αν θα το αντέξει όλο αυτό το σύνθετο παίγνιο μετάλλαξης της αρχιτεκτονικής του πλανήτη η σημερινή ΕΕ, που σχεδιάστηκε και στήθηκε με την υπόθεση της μονοζωνικής παγκοσμιοποίησης. Χωρίς να αλλάξει ριζικά η ίδια και εκ βάθρων και στο ενεργειακό και στον τρόπο που έχει δομηθεί μονόπατα, μόνο γύρω από το προβληματικό ευρώ χωρίς κοινωνικές συγκλήσεις και χωρίς κάποιο συγκροτημένο σχέδιο ανάπτυξης, που θα λαμβάνει όλα τα πιο πάνω υπόψη. Αφού ήδη πυροβόλησε για τρίτη φορά… τα πόδια με τον συνολικό χειρισμό του Ουκρανικού που έκανε, ξεμένει και από «σφαίρες».
Της μένουν μόνο όσες μέρες σχετίζονται με την υπεροχή που έχει στην νομική κατοχύρωση των ατομικών δικαιωμάτων στον ψηφιακό κόσμο, έναντι των νόμων της άγριας νεοφιλελέ ζούγκλας που πρυτανεύει στο ίντερνετ ακόμα στις ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα. Λίγα μπορεί να πετύχει (Διαβάστε τι ελπίζουν σχετικά τα Ευρωπαϊκά think tanks σχετικά). Εκτός αν…
◘ Τι πρέπει εμείς, ως χώρα, να πράξουμε μπας και καταφέρουμε να επιβιώσουμε ή και να αναπτυχθούμε στον νέο πολύπλοκο πολυ–ζωνικό κόσμο που διαμορφώνεται μέσα από αυτή την σύγκρουση κεντροποιημένου ενεργειακού–αποκεντρωμένου ψηφιακού, την κυρία αιτία δημιουργίας των κρίσεων που μόλις αρχίσαμε να βιώνουμε;
◘ Το σχέδιο Μητσοτάκη–Πισσαρίδη, μόνο ως καλαμπούρι μπορεί να εκληφθεί πλέον, ίσης και λιγότερης αξίας με τις γνωστές μαντεψιές του Στουρνάρα για τα μακροοικονομικά μας μοντέλα. Η δε ανυπαρξία στρατηγικής επί της εξωτερικής μας πολιτικής, δεν μπορεί να υποκατασταθεί από τα «ντιλάκια» Μητσοτάκη για εξυπηρέτηση ημετέρων και την παθητική εφαρμογή εντολών άλλοτε από την Γερμανία και άλλοτε από την Ουάσιγκτον. Ή τις όποιες πλάτες είχε από μια «Ομπρέλα», δήθεν αριστερών, Σημιτικής κοπής.
Πείτε και εσείς ότι θέλετε επί αυτών, μιας και σε ένα τόσο πολύπλοκο κόσμο κανείς δεν τα ξέρει όλα. Μπας και έτσι δούμε πώς αλλάζει και πώς θα αλλάξουμε και εμείς για να επιβιώσουμε, όπως το οφείλετε στα παιδιά σας και τα εγγόνια σας.
Τι δεν καταλαβαίνω;
Γιάννης Χατζηχρήστος
Γιάννης Χατζηχρήστος
Ο Γιάννης Χατζηχρήστος γεννήθηκε το 1958 στην Αθήνα. Αφού αποφοίτησε από το Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών συμμετείχε στην υλοποίηση σύνθετων έργων πληροφορικής και επικοινωνιών στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα για πολλά χρόνια. Από οικογένειες από την μια μεριά συντηρητικών Κωνσταντινουπολιτών (από την πλευρά του πατέρα του) και μελών του ΚΚΕ/ΕΛΑΣ από την άλλη (από την πλευρά της μητέρας του), δραστηριοποιήθηκε στην Αριστερά από τα μαθητικά του χρόνια, το 1973.
Τα τελευταία χρόνια ανέπτυξε δράση για την εμπέδωση της αμεσοδημοκρατίας στην Αριστερά και την αυτοδιοίκηση. Ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη του κοινωνικού μη κρατικού τομέα της οικονομίας ως βασικού μοχλού ανάπτυξης, κυρίως στον πρωτογεννή και τον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς και για την ανάπτυξη νέων μη ιεραρχικών ενεργειακών δικτύων. Τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα του εστιάζονται κυρίως στην Εφαρμογή της δημοκρατίας & της Αμεσοδημοκρατίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στον Κοινωνικό Τομέα Οικονομίας, στην Ενεργειακή Πολιτική, στις Πολιτικές Υγείας, στην Αγροτική Πολιτική καθώς και στην Πληροφορική και Παραγωγική Ανασυγκρότηση.
Έχει εκδώσει τα βιβλία:
Ανασκαφή στο μέλλον, μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2006
Το φ του φόβου, μυθιστόρημα, 2014
